Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 1. Daire Kararı
Karar Tarihi:
2/2/2023
Karar No:
62
Esas No:
10886
KARAR
Tasarruf Tedbirlerine Aykırı Alım
Belediye tarafından aylık gazete aboneliği bedeli ödendiği ve hediye vermek amacıyla altın, çanta, şapka, çerçeve alındığı görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun;
“Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde, belediyenin mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla yapabileceği iş ve hizmetler belirtilmiş,
“Belediyenin giderleri” başlıklı 60’ıncı maddesinin (k) bendinde, temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri belediyenin giderleri arasında sayılmış ve
“Belediye bütçesi” başlıklı 61’inci maddesinde ise, “Belediye başkanı ve harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumludur.” hükmüne yer verilmiştir.
Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin “Genel Kural” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“Temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayini belediye başkanının takdirine tabidir.” hükmü yer almakla birlikte,
“Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 15’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan;
“Kamu görevlileri, kamu kaynaklarını kullanarak hediye veremez, resmi gün, tören ve bayramlar dışında, hiçbir gerçek veya tüzel kişiye çelenk veya çiçek gönderemezler; görev ve hizmetle ilgisi olmayan kutlama, duyuru ve anma ilanları veremezler.”
hükmü ile, kamu görevlilerinin kamunun kaynaklarını kullanarak hediye veremeyecekleri hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan; 30.06.2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleri ile ilgili 2021/14 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nin “Temsil, Tören, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri” başlıklı bölümünde yer alan;
“Uluslararası toplantılar ile millî bayramlar hariç açılış, konferans, seminer, yıl dönümü ve benzeri kutlama ve organizasyonlara ilişkin faaliyetler nedeniyle gezi, kokteyl, yemek ve benzeri davetler düzenlenmeyecek, hediye verilmeyecek ve diğer adlar altında ödeme yapılmayacaktır. Temsil ve ağırlama ödenekleri zorunlu haller dışında kullanılmayacaktır.
…
Kamu kurum ve kuruluşlarınca mevzuattan kaynaklanan zorunluluklar gereği yapılan veya kurum faaliyetleri ile doğrudan ilgili olan tanıtım giderleri hariç olmak üzere basın ve yayın organlarına ilan-reklam verilmeyecektir.” hükmü,
“Diğer Hususlar” başlıklı bölümünün beşinci fıkrasında yer alan;
“…
Bu Genelge’nin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirler alınacak, her kademedeki yönetici tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacaktır.” Hükmü ile Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin anılan maddesine sınırlama getirilmiş olup belediye tarafından evlenme/nikah ve sünnet törenlerinde takılmak üzere hediye mahiyetinde altın alınması anılan Genelge’ye de aykırıdır. Genelge’de temsil ağırlama ödeneklerinden zorunlu haller dışında ödeme yapılamayacağı açıkça belirtildiğinden ve belediyenin görevleri arasında sayılmayan, beldenin tamamını ilgilendirmeyen ve mahalli müşterek bir ihtiyaç olmayan hediye amaçlı altın alımı sonucunda kamu zararı oluşmuştur.
Anılan Genelge’nin “Basın ve Yayın Giderleri” başlıklı bölümünün birinci fıkrasında;
“Kamu kurum ve kuruluşlarının basını izleme ile ilgili birimleri ve kütüphane dokümantasyon merkezleri hariç hiçbir şekilde günlük gazete alımı yapılmayacak, görev alanı ile ilgili olmayan yayınlara abone olunamayacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Bu hükümle idarelerin dönem içinde yapacakları basın ve yayın giderlerinin mümkün olan en düşük seviyeye indirilerek tasarruf yapılması amaçlanmış olduğundan, belediye tarafından aylık gazete aboneliği hizmeti alımı yapılması sonucunda kamu zararı oluşmuştur.
Sorgu konusu edilen logolu şapka alımı, … Valiliğince ilçenin tanıtımı için düzenlenen “… Etkinliği” kapsamında; dokuma çanta alımı, ilçenin … Mahallesi kadınları tarafından yöreye özel el sanatlarının geliştirilmesi, böylelikle ilçenin tanıtımı ve ev hanımlarının gerek sosyal gerekse de maddi anlamda desteklenmesi amacıyla oluşturulmuş dokuma atölyesinde üretilen ve satılan dokuma çanta, seccade vb. ürünlerin tanıtımı amacıyla; çerçeve alımı, Başkanlık Makamına ziyarete gelen misafirlere ve … İlçesinin tanıtımında faydası bulunan fabrika yetkililerine, üst düzey mülki amirlere, ilçe okullarına, şehit ailelerine, resmi bayramlarda verilmek üzere yapılmış olup kamu kurum ve kuruluşlarınca mevzuattan kaynaklanan zorunluluk gereği yapılan veya kurum faaliyetleri ile doğrudan ilgili olan tanıtım giderleri Genelge kapsamı dışında olduğundan logolu şapka, dokuma çanta ve çerçeve alımı için yapılan harcamalarda mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, sorguda kamu zararı olarak hesaplanan … TL’nin;
Kamu zararı olarak değerlendirilmeyen şapka, dokuma çanta ve çerçeve alımına ilişkin … TL’si için ilişilecek husus bulunmadığına oy birliğiyle,
Arta kalan ve kamu zararı olarak değerlendirilen, … TL’den;
Gazete alımına ilişkin … TL’sinin sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de, bu tutar … tarihli ve … yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiğinden bu tutar için ilişilecek husus kalmadığına, oy çokluğuyla,
Altın alımına ilişkin … TL’nin ise;
… TL’sinin Harcama Yetkilisi … ve Gerçekleştirme Görevlisi …’a,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi …, Gerçekleştirme Görevlisi … ve Diğer Gerçekleştirme Görevlisi …’a,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi …, Gerçekleştirme Görevlisi … ve Diğer Gerçekleştirme Görevlileri … ile …’a,
müştereken ve müteselsilen,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,
Anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla karar verildi.
Karşı Oy Gerekçesi:
Üye …’ün karşı oy gerekçesi:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili maddelerinde;
“Tanımlar
Madde 3- ...
a) Belediye: … , idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini,…ifade eder.”
“Belediye başkanının görev ve yetkileri
Madde 38-
…
o) Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödeneği kullanmak.” şeklinde Belediye başkanına verilmiş bir görev ve yetki bulunmaktadır.
“Belediyenin giderleri
Madde 60- Belediyenin giderleri şunlardır:
…
k) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri…”
hükümleri yer almış Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nde ise temsil ve tören giderlerinin kapsamının belediye Başkanınca belirleneceği belirtilmiştir.
Yönerge’nin ilgili maddelerinde; “Genel Kural Madde 3 - Temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayini belediye başkanının takdirine tabidir.
Diğer Tören Giderleri Madde 10 - Yukarıda maddelerde belirtilen giderler dışında kalan ve yapılması belde için de gerekli olan veya mahalli örf, adet ve sosyal yaşantı için de gerekli sayılan etkinlik ve törenler için (nişan, nikah, ölüm gibi) harcama yapılabilir.” hükümleri bulunmaktadır.
Tasarruf Tedbirleri Genelgesi ile ödeme listesindeki giderlerin yapılamayacağı düzenlenmiştir.
Ancak kanun hükümleri ile tasarruf tedbirleri arasında bir uyumsuzluk olduğu görülmektedir. Bütçe kabulü ile bir manada işlemlere başlanmış olmaktadır.
Bu ve benzeri nedenlerle yapılan harcamaların kamu zararı olarak nitelendirilmesinin güçlüğü dolayısıyla konunun mali raporda yer alması gerekmekte olup bu haliyle tazmin denemeyeceği için, konuyla ilgili ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmesi gerekir.
Belediye tarafından aylık gazete aboneliği bedeli ödendiği ve hediye vermek amacıyla altın, çanta, şapka, çerçeve alındığı görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun;
“Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde, belediyenin mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla yapabileceği iş ve hizmetler belirtilmiş,
“Belediyenin giderleri” başlıklı 60’ıncı maddesinin (k) bendinde, temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri belediyenin giderleri arasında sayılmış ve
“Belediye bütçesi” başlıklı 61’inci maddesinde ise, “Belediye başkanı ve harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumludur.” hükmüne yer verilmiştir.
Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin “Genel Kural” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“Temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayini belediye başkanının takdirine tabidir.” hükmü yer almakla birlikte,
“Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 15’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan;
“Kamu görevlileri, kamu kaynaklarını kullanarak hediye veremez, resmi gün, tören ve bayramlar dışında, hiçbir gerçek veya tüzel kişiye çelenk veya çiçek gönderemezler; görev ve hizmetle ilgisi olmayan kutlama, duyuru ve anma ilanları veremezler.”
hükmü ile, kamu görevlilerinin kamunun kaynaklarını kullanarak hediye veremeyecekleri hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan; 30.06.2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleri ile ilgili 2021/14 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nin “Temsil, Tören, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri” başlıklı bölümünde yer alan;
“Uluslararası toplantılar ile millî bayramlar hariç açılış, konferans, seminer, yıl dönümü ve benzeri kutlama ve organizasyonlara ilişkin faaliyetler nedeniyle gezi, kokteyl, yemek ve benzeri davetler düzenlenmeyecek, hediye verilmeyecek ve diğer adlar altında ödeme yapılmayacaktır. Temsil ve ağırlama ödenekleri zorunlu haller dışında kullanılmayacaktır.
…
Kamu kurum ve kuruluşlarınca mevzuattan kaynaklanan zorunluluklar gereği yapılan veya kurum faaliyetleri ile doğrudan ilgili olan tanıtım giderleri hariç olmak üzere basın ve yayın organlarına ilan-reklam verilmeyecektir.” hükmü,
“Diğer Hususlar” başlıklı bölümünün beşinci fıkrasında yer alan;
“…
Bu Genelge’nin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirler alınacak, her kademedeki yönetici tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacaktır.” Hükmü ile Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin anılan maddesine sınırlama getirilmiş olup belediye tarafından evlenme/nikah ve sünnet törenlerinde takılmak üzere hediye mahiyetinde altın alınması anılan Genelge’ye de aykırıdır. Genelge’de temsil ağırlama ödeneklerinden zorunlu haller dışında ödeme yapılamayacağı açıkça belirtildiğinden ve belediyenin görevleri arasında sayılmayan, beldenin tamamını ilgilendirmeyen ve mahalli müşterek bir ihtiyaç olmayan hediye amaçlı altın alımı sonucunda kamu zararı oluşmuştur.
Anılan Genelge’nin “Basın ve Yayın Giderleri” başlıklı bölümünün birinci fıkrasında;
“Kamu kurum ve kuruluşlarının basını izleme ile ilgili birimleri ve kütüphane dokümantasyon merkezleri hariç hiçbir şekilde günlük gazete alımı yapılmayacak, görev alanı ile ilgili olmayan yayınlara abone olunamayacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Bu hükümle idarelerin dönem içinde yapacakları basın ve yayın giderlerinin mümkün olan en düşük seviyeye indirilerek tasarruf yapılması amaçlanmış olduğundan, belediye tarafından aylık gazete aboneliği hizmeti alımı yapılması sonucunda kamu zararı oluşmuştur.
Sorgu konusu edilen logolu şapka alımı, … Valiliğince ilçenin tanıtımı için düzenlenen “… Etkinliği” kapsamında; dokuma çanta alımı, ilçenin … Mahallesi kadınları tarafından yöreye özel el sanatlarının geliştirilmesi, böylelikle ilçenin tanıtımı ve ev hanımlarının gerek sosyal gerekse de maddi anlamda desteklenmesi amacıyla oluşturulmuş dokuma atölyesinde üretilen ve satılan dokuma çanta, seccade vb. ürünlerin tanıtımı amacıyla; çerçeve alımı, Başkanlık Makamına ziyarete gelen misafirlere ve … İlçesinin tanıtımında faydası bulunan fabrika yetkililerine, üst düzey mülki amirlere, ilçe okullarına, şehit ailelerine, resmi bayramlarda verilmek üzere yapılmış olup kamu kurum ve kuruluşlarınca mevzuattan kaynaklanan zorunluluk gereği yapılan veya kurum faaliyetleri ile doğrudan ilgili olan tanıtım giderleri Genelge kapsamı dışında olduğundan logolu şapka, dokuma çanta ve çerçeve alımı için yapılan harcamalarda mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, sorguda kamu zararı olarak hesaplanan … TL’nin;
Kamu zararı olarak değerlendirilmeyen şapka, dokuma çanta ve çerçeve alımına ilişkin … TL’si için ilişilecek husus bulunmadığına oy birliğiyle,
Arta kalan ve kamu zararı olarak değerlendirilen, … TL’den;
Gazete alımına ilişkin … TL’sinin sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de, bu tutar … tarihli ve … yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiğinden bu tutar için ilişilecek husus kalmadığına, oy çokluğuyla,
Altın alımına ilişkin … TL’nin ise;
… TL’sinin Harcama Yetkilisi … ve Gerçekleştirme Görevlisi …’a,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi …, Gerçekleştirme Görevlisi … ve Diğer Gerçekleştirme Görevlisi …’a,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi …, Gerçekleştirme Görevlisi … ve Diğer Gerçekleştirme Görevlileri … ile …’a,
müştereken ve müteselsilen,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,
Anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla karar verildi.
Karşı Oy Gerekçesi:
Üye …’ün karşı oy gerekçesi:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili maddelerinde;
“Tanımlar
Madde 3- ...
a) Belediye: … , idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini,…ifade eder.”
“Belediye başkanının görev ve yetkileri
Madde 38-
…
o) Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödeneği kullanmak.” şeklinde Belediye başkanına verilmiş bir görev ve yetki bulunmaktadır.
“Belediyenin giderleri
Madde 60- Belediyenin giderleri şunlardır:
…
k) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri…”
hükümleri yer almış Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nde ise temsil ve tören giderlerinin kapsamının belediye Başkanınca belirleneceği belirtilmiştir.
Yönerge’nin ilgili maddelerinde; “Genel Kural Madde 3 - Temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayini belediye başkanının takdirine tabidir.
Diğer Tören Giderleri Madde 10 - Yukarıda maddelerde belirtilen giderler dışında kalan ve yapılması belde için de gerekli olan veya mahalli örf, adet ve sosyal yaşantı için de gerekli sayılan etkinlik ve törenler için (nişan, nikah, ölüm gibi) harcama yapılabilir.” hükümleri bulunmaktadır.
Tasarruf Tedbirleri Genelgesi ile ödeme listesindeki giderlerin yapılamayacağı düzenlenmiştir.
Ancak kanun hükümleri ile tasarruf tedbirleri arasında bir uyumsuzluk olduğu görülmektedir. Bütçe kabulü ile bir manada işlemlere başlanmış olmaktadır.
Bu ve benzeri nedenlerle yapılan harcamaların kamu zararı olarak nitelendirilmesinin güçlüğü dolayısıyla konunun mali raporda yer alması gerekmekte olup bu haliyle tazmin denemeyeceği için, konuyla ilgili ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmesi gerekir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?