Devir Ücreti

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi ve ilgilinin sözlü açıklamalarının dinlenmesi sonucunda;

Her ne kadar Denetçi sorgusunda, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında kiraya verilen taşınmazlara ilişkin kira şartnamelerinde, işyerinin devri halinde o yıl kira bedelinin belli bir oranında devir ücreti alınması öngörüldüğü halde bu ücretin alınmaması nedeniyle kamu zararına neden olunduğunun iddia edildiği görülmüşse de;

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Sözleşmenin devri” başlıklı 66’ncı maddesinde, “Sözleşme, ita amirinin yazılı izni ile başkasına devredilebilir. Ancak, devir alacaklarda ilk ihaledeki şartlar aranır. İzinsiz devir yapılması halinde, sözleşme bozulur ve müteahhit veya müşteri hakkında 62 nci madde hükümleri uygulanır.” denilmektedir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun;

“Sözleşmenin devri” başlıklı 205’inci maddesinde, “Sözleşmenin devri, sözleşmeyi devralan ile devreden ve sözleşmede kalan taraf arasında yapılan ve devredenin bu sözleşmeden doğan taraf olma sıfatı ile birlikte bütün hak ve borçlarını devralana geçiren bir anlaşmadır.” denilmek suretiyle devir sözleşmesinin tanımı yapılmış olup,

“Alt kira ve kullanım hakkının devri” başlıklı 322’nci maddesinde, “Kiracı, kiraya verene zarar verecek bir değişikliğe yol açmamak koşuluyla, kiralananı tamamen veya kısmen başkasına kiraya verebileceği gibi, kullanım hakkını da başkasına devredebilir.

Kiracı, konut ve çatılı işyeri kiralarında, kiraya verenin yazılı rızası olmadıkça, kiralananı başkasına kiralayamayacağı gibi, kullanım hakkını da devredemez.

Alt kiracı, kiralananı kiracıya tanınandan başka biçimde kullandığı takdirde kiracı, kiraya verene karşı sorumlu olur. Bu durumda kiraya veren, kiracısına karşı sahip olduğu hakları alt kiracıya veya kullanım hakkını devralana karşı da kullanabilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Anılan Kanun’un “Kira ilişkisinin devri” başlıklı 323’üncü maddesinde ise, “Kiracı, kiraya verenin yazılı rızasını almadıkça, kira ilişkisini başkasına devredemez. Kiraya veren, işyeri kiralarında haklı sebep olmadıkça bu rızayı vermekten kaçınamaz.

Kiraya verenin yazılı rızasıyla kira ilişkisi kendisine devredilen kişi, kira sözleşmesinde kiracının yerine geçer ve devreden kiracı, kiraya verene karşı borçlarından kurtulur.

İşyeri kiralarında devreden kiracı, kira sözleşmesinin bitimine kadar ve en fazla iki yıl süreyle devralanla birlikte müteselsilen sorumlu olur.” denilmektedir.

Bahse konu mevzuat uyarınca, sözleşme devri, taraflardan birinin tüm hak ve yetkilerinin üçüncü bir kişiye devretmesi ile mümkündür.

Sorgu konusu olayda ise,

... AŞ ile İdare arasında … tarihinde düzenlenen bir yıl süreli kira sözleşmesinin akabinde, müstecirin … tarihli ve … sayılı dilekçesi ile alt kiracı izni talebinde bulunduğu, Belediye Encümeninin … tarihli ve … sayılı Kararı ile alt kiracı izni verilmesinin uygun görüldüğü, Denetçi sorgusu üzerine Belediyece, müstecirin kiralanan alanda faaliyetlerini devam ettirip ettirmediğinin incelendiği ve bu kapsamda … Vergi Dairesine konunun sorulduğu, Vergi Dairesinin … tarihli ve … sayılı yazısında söz konusu şirketin mükellefiyet kaydının … tarihinde başladığının ve bu mükellefiyet kaydının yazı tarihi itibariyle … adresinde halen devam ettiğinin İdareye bildirildiği, Emlak İstimlak Müdürlüğünün … tarihli ve … sayılı yazısı kapsamında Yazı İşleri Müdürlüğünce yapılan incelemede de, söz konusu taşınmaz için 3’üncü kişilere sözleşme devri yapılması ile ilgili herhangi bir encümen kararının alınmadığının tespit edildiği,

… AŞ ile İdare arasında düzenlenen … tarihli ve 3 yıl süreli kira sözleşmesi kapsamında, müstecirin … tarihli ve … sayılı dilekçesi ile şirket hisse devri talebinde bulunduğu, Belediye Encümeninin … tarihli ve … sayılı Kararı ile talebin uygun görülerek gerekli izin ve değişiliklerin yapılmasına karar verildiği, müstecirin … tarihli ve … sayılı dilekçesiyle ise alt kiracı izni talebinde bulunduğu, Belediye Encümeninin … tarihli ve … sayılı Kararı ile söz konusu talebin uygun görüldüğü, sorgu sonrasında İdarece müstecirin faaliyetlerinin kiralamaya konu adreste devam edip etmediğinin incelenmesi üzerine … Vergi Dairesinin … tarihli ve … sayılı yazısıyla, söz konusu şirketin mükellefiyet kaydının … tarihinde başladığının ve yazı tarihi itibariyle mükellefin … adresinde merkez kaydının, … adresinde ise şube kaydının halen devam ettiğinin İdareye bildirildiği, konuya ilişkin olarak Yazı İşleri Müdürlüğünün … tarih ve …sayılı yazısında da 3’üncü kişilere sözleşme devri yapılması ile ilgili herhangi bir encümen kararının alınmadığının tespit edilmiş olduğu,

Anılan firma ile İdare arasında akdedilen … tarihinde 3 yıl süreli kira sözleşmesi kapsamında ise, müstecirin muhtelif tarihlerdeki dilekçeleri ile şirket hisse devri ve alt kiracı izni talebinde bulunduğu, söz konusu taleplerin Belediye Encümeninin … tarihli ve … sayılı, … tarihli ve … sayılı, … tarihli ve … sayılı, …tarihli ve …, … tarihli ve … sayılı, … tarihli ve … sayılı Kararları ile uygun görüldüğü, sorgu sonrasında İdarece müstecirin faaliyeterinin kiralanan adreste devam edip etmediğinin incelenmesi üzerine … Vergi Dairesinin … tarihli ve … sayılı yazısında söz konusu şirketin mükellefiyet kaydının … tarihinde başladığının tespit edilmiş olduğu ve yazıları tarihi itibariyle … adresinde merkez kaydının … adresinde ise şube kaydının halen devam ettiğinin İdareye bildirildiği, konuya ilişkin olarak Yazı İşleri Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısında da 3’üncü kişilere sözleşme devri yapılması ile ilgili herhangi bir encümen kararının alınmadığının ifade edildiği,

görülmüştür.

Bu kapsamda, ana kiralama sözleşmelerinin tarafı olan firmaların, kira sözleşmelerini 3’üncü kişilere devretmediği, tarafların ana sözleşmeler kapsamındaki hak ve yükümlülüklerini devam ettirdiği anlaşıldığından, işyeri devrine konu herhangi bir işlem gerçekleşmemiştir.

Bu itibarla, …-TL hakkında ilişilecek husus bulunmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.