Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 5. Daire Kararı
Karar Tarihi:
1/19/2023
Karar No:
132
Esas No:
578
KARAR
Katı atık transferi
…… Ltd. Şti. yükleniminde bulunan …… TL sözleşme bedelli “Katı Atıkların Transferi ve Depolama Sahasındaki Çöplerin Serilmesi, Örtülmesi Hizmeti” işinin …… Entegre Katı Atık Tesisi Yapımı ve İşletilmesi için ….. Belediyesi ile İmtiyaz Sözleşmesi kapsamında …… A.Ş. tarafından taahhüt edilip yapılması gerekirken Büyükşehir Belediyesince ihale edilerek bedelinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucunda ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak;
…..Belediyesi ile …… A.Ş. arasında ….. tarihinde imzalanan ….. Katı Atık Yönetimi Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesi imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır.
6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un ("6360 sayılı Kanun") yürürlüğe girmesi ile birlikte, 31.03.2014 tarihinden itibaren ….. Büyükşehir Belediyesi sınırları il mülki sınırları olarak genişletilmiş ve ….. Belediyesi büyükşehir ilçe belediyesine dönüşmüştür.
….. Belediyesi ile ….. Büyükşehir Belediyesi arasında …..İli Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun …… tarih ve …… sayılı kararı kapsamında …… tarihinde imzalanan üçlü protokole dayandırılarak düzenlenen …… tarihli Ek Protokol ile kurulacak entegre tesisine ….. ilçesinin yanı sıra ilave olarak …., ….., ….. ve …..ilçelerinin de atıklarının getirilmesine karar verilmiştir.
Denetçi tarafından, Ek protokolün ...’nci maddesinde; ….. Büyükşehir Belediyesi tarafından ….. Belediyesi ve yukarıda adı geçen diğer katılımcı belediyelerin tüm katı atıklarının ….. Entegre Katı Atık Yönetim Tesisine Bertaraf Etme ve Geri Kazanım amacıyla yönlendireceğinin belirtildiği, Ek Protokolün “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde Bertaraf Etmenin; “ Katı atıkların; konut, işyeri gibi üretildikleri yerlerde geçici olarak biriktirilmesi, bu yerlerden toplanması, taşınması, geri kazanım gibi işlemlerden sonra, çevre ve insan sağlığı açısından zararsız hale getirilmesi ve ekonomiye katkı sağlanması amacıyla kompostlaştırma veya fermantasyon yoluyla biyogaz elde etme, biyogazdan elektrik ve ısıl enerji elde etme, enerji kazanmak üzere yakma ve/veya düzenli depolama işlemlerinin tümünü ifade eder” şeklinde tanımlandığı, dolayısıyla gerek 2’nci maddedeki açıklamalar gerekse 3’ncü maddedeki bertaraf işleminin tarifi dikkate alındığında yüklenici firma tarafından çöpten biyogaz elde etmek için gerekli tesislerin kurulmasının yanı sıra bu atıkların bertarafı için gerekli tüm işlemlerin de yapılması gerektiği, ancak uygulamada yüklenici firma tarafından sadece gelir elde etmeye yönelik biyogaz ve elektrik üretimine ilişkin tesisleri kurulduğu, bu tesislerde işlem görerek bertaraf edilmesi gereken katı atıkların ….. ve ……ilçelerinde bulunan Katı Atık Depolarına nakli ve bertarafına ilişkin tüm iş ve işlemler ….. Büyükşehir Belediyesi bütçesinden karşılanarak kamu zararına sebebiyet verildiği, belirtilmiştir.
Sorumlular savunmalarında, ….. tarihinde ….. Belediyesi ile yüklenici firmanın imzaladığı imtiyaz sözleşmesi kapsamında yüklenici firmanın çöp bertarafı ile ilgili bir yükümlülüğünün bulunmadığını, sözleşme eki teknik şartnamede yüklenici firmanın neler yapacağının tek tek sayıldığını, ….Belediyesinin büyükşehir ilçe belediyesine dönüşmesi nedeniyle 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesinin 1’inci fıkrasının (i) bendi ve 6360 sayılı Kanunun Geçici 1’inci maddesinin 8’inci fıkrası kapsamında; ….. Belediyesi sınırları içinde katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç, katı atıkların yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin görev ve sorumluluğun ….. Büyükşehir Belediyesi’ne devrolduğunu, söz konusu İmtiyaz Sözleşmesi’nde öngörülen; toplama ve taşıma işlerinin …..Belediyesi’nin; tesislerin yapımı ve işletilmesi işlerinin ise ….. Büyükşehir Belediyesi’nin görev ve sorumlulukları kapsamında bulunması nedeni ile ….. Büyükşehir Belediyesi, …. Belediyesi ve …… arasında bir protokol imzalanması gerekliliği doğduğunu ve ….ili Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu’nun ….. tarih ve ….. sayılı Kararı kapsamında protokol metninin taraflarca ….. tarihinde imzalandığını ve akabinde …..Büyükşehir Belediyesi ile …… San.Tic.A.Ş. arasında ….., ….., ….., ….. ve ….. Belediyeleri’nin evsel atıklarının söz konusu kurulması planlanan Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi’ne yönlendirilebilmesi için ….. tarihinde İdare ve …… San.Tic.A.Ş. arasında Ek Protokol imzalandığını ve bu ek protokolün ...’ nci maddesinde ….. Büyükşehir Belediyesi tarafından ….Belediyesi ve yukarıda adı geçen diğer katılımcı belediyelerin tüm katı atıklarının ….. Entegre Katı Atık Yönetim Tesisine Bertaraf Etme ve Geri Kazanım amacıyla yönlendireceği belirtilmiştir.
Yine, ….. A.Ş tarafından taahhüt edilip yapılması gereken iş ve işlemlerin, ihale usulü, kapsamı ve içeriği birbirinden farklı olan ve ….. San.Tic.Ltd.Şti yükleminde bulunan "Katı Atıkların Transferi ve Depolama Sahasına gelen Atıkların Serilmesi, Örtülmesi Hiz. İşi" kapsamında tesis edilmediğini ifade etmişlerdir.
Sorumlulardan …… ve ….. sorumluluklarının bulunmadığına ilişkin savunmalarında özetle “Diğer Sorumlular” başlığı altında sorumluluğa dâhil edildiğim anlaşılmakta birlikte bu sorumluluğun hukuki dayanakları konusunda hiçbir açıklamanın yapılmadığı gibi hangi mevzuat hükmüne dayanılarak veya hangi kasıt, kusur ve ihmalimin sonucu olarak sorumlu tutulduğuma dair hiçbir ifadeye yer verilmediğini, kamu zararı iddialarıyla ilgili tespit ve değerlendirmelerin tamamının ihale aşamasına veya uygulama safhasına ait detayları içerdiğinden, Genel Sekreter ve Genel Sekreter Yardımcısının uygulama ve harcama sürecinde yer almaması nedeniyle bu detay bilgilerden haberdar olmasının mümkün olmadığını, Belediyede harcama yetkililiği görevinin İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünden alınan uygun görüş doğrultusunda ….. tarihinden itibaren Genel Sekreterlik ile Genel Sekreter Yardımcılıkları tarafından yürütülmekte iken, İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığının Başkanlık Makamınca da onaylanan ….. tarih ve …. sayılı yazısıyla …. tarihinden itibaren harcama yetkililiği ve ihale yetkiliği görevlerinin Daire Başkanlıklarınca yürütülmesine karar verildiğini, bu süreçte tüm sorumluluğun Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlilerinde bulunduğunu, kendilerine sorumluluk yüklenemeyeceğini beyan etmişlerdir.
….. Büyükşehir Belediye Başkanlığı İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığı’nın ….. tarih ve ….. Sayılı Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi konulu yazısında tüm daire başkanlıklarına hitaben yazılan yazı ile Harcama Yetkilisi ve aynı zamanda İhale Yetkilisi olan Daire Başkanlıkları, mal, hizmet ve yapım işleri yüklenimine başlamadan önce mal ve hizmet alımlarında ….. TL, yapım işlerinde ….. TL’ye kadar olan işlemlerde bağlı bulundukları genel sekreter yardımcılarından, bu limitlerin aşıldığı durumlarda da bağlı bulundukları genel sekreter yardımcılarına paraf ettirilip, Genel Sekreterin onayından sonra işlemlere başlayabilecekleri belirtilmiştir. Söz konusu ihalede ilgili genel sekreter yardımcısının parafı ve genel sekreterin onayı ile ihaleye çıkılması her iki üst yöneticinin de harcama sürecinin birer parçası haline getirmiş ve bu onaya istinaden ihaleye yetkilisi tarafından çıkılmaması gereken bir ihaleye çıkılarak kurum zarara uğratılmıştır. Dolayısı ile üst yöneticiler ….. ve …..’ın sorumlulukla ilgili savunmalarında belirttikleri gibi harcama sürecinin herhangi bir yerinde yer almadıklarına ilişkin savunmaları yerinde görülmemiştir.
….. Belediyesi ile ….. AŞ. arasında imzalanan ……Katı Atık Yönetimi Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesi imtiyaz sözleşmesinin ….’nci maddesinde, işin konusu ve kapsamı belirtilmiş olup, sözleşmenin konusunu, …. Belediyesi yetki alanı içerisinde çıkan evsel nitelikli katı atıkların toplanması, toplanan atıkların tesislere teslimi, tesislerde ayrılması, geri dönüşüme tabi tutulması, biyogazlaştırılması, kompostlaştırılması, enerji üretilmesi gibi hususların oluşturulduğu belirtilmiştir.
“İşletmeye Alma ve İşletme Esasları” başlıklı, …. Maddesinde;
"Değerlendirilmeyen ve nihai olarak depolanacak atıklar transfer hariç masrafları ve doğduğunda depolama ücreti İdare tarafından karşılanmak koşulu ile, Yüklenici tarafindan Depolama Alanı'na veya işletmeye Alındığı takdirde Düzenli Depolama Tesisi'ne transfer edilecektir.
“Katı Atık toplama, bertaraf işi ücret tarifesi ve uygulanma esasları” başlıklı …. maddesinde;
“Aylık hizmet bedelleri, Yönetmelik'te öngörüldüğü üzere, İdare tarafından su faturalarına yansıtılmak suretiyle kirletenlerden tahsil edilecek ve Yüklenici'ye, Tarife'ye esas alınan tam maliyet hesabında yer alan ve Yüklenici tarafından yerine getirilen her bir hizmet için, ilgili hizmeti yerine getirmeye başladığı tarih itibariyle ton başına bedel esasıyla keseceği aylık fatura karşılığında ödenecektir. Sözleşme kapsamında süpürme ve nihai atıkların depolanması faaliyetleri (transfer ücreti hariç) İdare tarafından karşılanacağı için ilgili pay İdare'de kalacaktır.”
hükümleri yer almaktadır.
İmtiyaz sözleşmesi kapsamında taraflar arasında düzenlenen Ek Protokolün …’nci maddesinde ise;
“Ek Protokolün konusunu, 6360 sayılı Kanun’un Geçici 1.maddesi 8. fıkrası uyarınca katı atıkların yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertarafı amacıyla …. Büyükşehir Belediyesinin ….. Belediyesi ve diğer katılımcı belediyeleri yönlendirerek, her bir katılımcı belediyenin kendi ilçe sınırları dahilindeki tüm katı atık üreticilerinin (konutlar, işyerleri, kamu kuruluşları, sanayi kuruluşları, zirai tesisler ve sağlık kuruluşları da dahil olmak üzere) tehlikeli ve tıbbi atıklar, moloz hafriyat atıkları, kül gibi atıklar dışındaki evsel katı atıkları topladıktan sonra, bertaraf etme ve geri kazanım amaçları ile ….. ilçesinde kurulacak ….. Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi’ne (“Tesis”) teslim etmeleri oluşturmaktadır.” denilmektedir.
….. San.Tic.Ltd.Şti'ne yükleniminde bulunan "Katı Atıkların Transferi ve Çöplerin Serilmesi, Örtülmesi Hizmet İşi'ne Teknik Şartnamenin “Kapsam” başlıklı ….’nci maddesinde; "Bu şartname 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan "Atıkların Düzenli Depolanmasına İlişkin Yönetmelik" çerçevesinde …. Transfer İstasyonu/…. Katı Atık Tesisi'nden atıkların depolama sahasına yönlendirilmesi, …. Depolama Alanına getirilen evsel nitelikli atıkların serilip toprakla örtülmesi ve …. Depolama Sahasındaki çöp sızıntı suyunun bertarafı ve gerek görülmesi halinde İdare sorumluluğundaki diğer transfer istasyonlarındaki atığın bertaraf sahalarına yönlendirilmesi ve depolama sahalarında serme-örtme işlemlerinde kullanılmak üzere iş makinası ve araç kiralama hizmet işine ait teknik özellikleri, kontrol ve muayene metotları ile ilgili hususları kapsar." hükmü yer almaktadır.
Yine işin Teknik Şartnamenin "Genel esaslar" başlıklı 5’inci maddesinde, hizmet İşine konu yapılacak iş ve işlemler ve yüklenici sorumlulukları tanımlanmış olup, …. Transfer İstasyonuna gelen evsel atıkların tamamının transfer edilmesi, depolama sahasına gelen evsel atığın serilmesi üzerinin toprakla örtülmesi, çöp lotlarının oluşturulması, yüklenici personelinin sahaya gelen atıklardan hiçbir şekilde ayıklama yapmaması, bu iş kapsamında kullanılacak iş makinası ve araçların özellikleri, bakım ve onarımları ile yakıt ve operatör ve şoför giderleri vb. hususlar belirtilmiştir.
Rapor dosyası ve eki belgeler incelendiğinde; yüklenici firma ….. AŞ. tarafından karşılanması gereken atık bertaraf maliyetlerinin idare tarafından ihale edilerek bedelinin Belediye bütçesinden karşılandığı gerekçesiyle, ……San.Tic.Ltd.Şti'ne yapılan ödemelerin tamamının kamu zararı olarak hesaplandığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen ….. AŞ. ile yapılan sözleşmenin … ve …. maddelerinde; “…süpürme ve nihai atıkların depolanması faaliyetleri İdare tarafından karşılanacaktır.” hükmü yer almaktadır. Katı (nihai atıkların) depolama ünitesine nakli …. A.Ş. tarafından yerine getirilecektir.
Yine ….. San.Tic.Ltd.Şti. ile yapılan sözleşme kapsamında ise “katı atıkların transferi de sözleşme bedeline dahil edilmiştir.
Dolayısıyla, hem …… AŞ. hem de …. San.Tic.Ltd.Şti. ile yapılan sözleşmeler kapsamında “Katı Atık Transferi” için yapılan ödemeler mükerrerlik oluşturmaktadır. Bu nedenle, …… San.Tic.Ltd.Şti'ne yapılan ödemelerin tamamı değil, “katı atık” transferi nedeniyle yapılan ödemeler kamu zararı oluşturmaktadır. Bu kapsamda; yüklenici firmaya yapılan ödemelerden “katı atık transfer” bedelleri ayrıştırılmak suretiyle kamu zararı tutarının yeniden tespit edilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
Bu itibarla; …… Ltd. Şti. yükleniminde bulunan …. TL sözleşme bedelli “Katı Atıkların Transferi ve Depolama Sahasındaki Çöplerin Serilmesi, Örtülmesi Hizmeti” işinin …. Entegre Katı Atık Tesisi Yapımı ve İşletilmesi için ……Belediyesi ile İmtiyaz Sözleşmesi kapsamında …… AŞ tarafından taahhüt edilip yapılması gerekirken Büyükşehir Belediyesince ihale edilerek bedelinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucunda ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak,
“Katı Atıkların Transferi ve Çöplerin Serilmesi, Örtülmesi Hizmet İşi” kapsamında ….. San.Tic.Ltd.Şti'ne yapılan ödemelerden mükerrerlik teşkil ettiği değerlendirilen katı atık transfer bedellerinin hesap edilip yeniden kamu zararı tutarının belirlenmesinin temini için Raporun …..ncı maddesinin hüküm dışı bırakılmasına; oybirliğiyle karar verildi.
…… Ltd. Şti. yükleniminde bulunan …… TL sözleşme bedelli “Katı Atıkların Transferi ve Depolama Sahasındaki Çöplerin Serilmesi, Örtülmesi Hizmeti” işinin …… Entegre Katı Atık Tesisi Yapımı ve İşletilmesi için ….. Belediyesi ile İmtiyaz Sözleşmesi kapsamında …… A.Ş. tarafından taahhüt edilip yapılması gerekirken Büyükşehir Belediyesince ihale edilerek bedelinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucunda ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak;
…..Belediyesi ile …… A.Ş. arasında ….. tarihinde imzalanan ….. Katı Atık Yönetimi Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesi imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır.
6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un ("6360 sayılı Kanun") yürürlüğe girmesi ile birlikte, 31.03.2014 tarihinden itibaren ….. Büyükşehir Belediyesi sınırları il mülki sınırları olarak genişletilmiş ve ….. Belediyesi büyükşehir ilçe belediyesine dönüşmüştür.
….. Belediyesi ile ….. Büyükşehir Belediyesi arasında …..İli Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun …… tarih ve …… sayılı kararı kapsamında …… tarihinde imzalanan üçlü protokole dayandırılarak düzenlenen …… tarihli Ek Protokol ile kurulacak entegre tesisine ….. ilçesinin yanı sıra ilave olarak …., ….., ….. ve …..ilçelerinin de atıklarının getirilmesine karar verilmiştir.
Denetçi tarafından, Ek protokolün ...’nci maddesinde; ….. Büyükşehir Belediyesi tarafından ….. Belediyesi ve yukarıda adı geçen diğer katılımcı belediyelerin tüm katı atıklarının ….. Entegre Katı Atık Yönetim Tesisine Bertaraf Etme ve Geri Kazanım amacıyla yönlendireceğinin belirtildiği, Ek Protokolün “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde Bertaraf Etmenin; “ Katı atıkların; konut, işyeri gibi üretildikleri yerlerde geçici olarak biriktirilmesi, bu yerlerden toplanması, taşınması, geri kazanım gibi işlemlerden sonra, çevre ve insan sağlığı açısından zararsız hale getirilmesi ve ekonomiye katkı sağlanması amacıyla kompostlaştırma veya fermantasyon yoluyla biyogaz elde etme, biyogazdan elektrik ve ısıl enerji elde etme, enerji kazanmak üzere yakma ve/veya düzenli depolama işlemlerinin tümünü ifade eder” şeklinde tanımlandığı, dolayısıyla gerek 2’nci maddedeki açıklamalar gerekse 3’ncü maddedeki bertaraf işleminin tarifi dikkate alındığında yüklenici firma tarafından çöpten biyogaz elde etmek için gerekli tesislerin kurulmasının yanı sıra bu atıkların bertarafı için gerekli tüm işlemlerin de yapılması gerektiği, ancak uygulamada yüklenici firma tarafından sadece gelir elde etmeye yönelik biyogaz ve elektrik üretimine ilişkin tesisleri kurulduğu, bu tesislerde işlem görerek bertaraf edilmesi gereken katı atıkların ….. ve ……ilçelerinde bulunan Katı Atık Depolarına nakli ve bertarafına ilişkin tüm iş ve işlemler ….. Büyükşehir Belediyesi bütçesinden karşılanarak kamu zararına sebebiyet verildiği, belirtilmiştir.
Sorumlular savunmalarında, ….. tarihinde ….. Belediyesi ile yüklenici firmanın imzaladığı imtiyaz sözleşmesi kapsamında yüklenici firmanın çöp bertarafı ile ilgili bir yükümlülüğünün bulunmadığını, sözleşme eki teknik şartnamede yüklenici firmanın neler yapacağının tek tek sayıldığını, ….Belediyesinin büyükşehir ilçe belediyesine dönüşmesi nedeniyle 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesinin 1’inci fıkrasının (i) bendi ve 6360 sayılı Kanunun Geçici 1’inci maddesinin 8’inci fıkrası kapsamında; ….. Belediyesi sınırları içinde katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç, katı atıkların yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin görev ve sorumluluğun ….. Büyükşehir Belediyesi’ne devrolduğunu, söz konusu İmtiyaz Sözleşmesi’nde öngörülen; toplama ve taşıma işlerinin …..Belediyesi’nin; tesislerin yapımı ve işletilmesi işlerinin ise ….. Büyükşehir Belediyesi’nin görev ve sorumlulukları kapsamında bulunması nedeni ile ….. Büyükşehir Belediyesi, …. Belediyesi ve …… arasında bir protokol imzalanması gerekliliği doğduğunu ve ….ili Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu’nun ….. tarih ve ….. sayılı Kararı kapsamında protokol metninin taraflarca ….. tarihinde imzalandığını ve akabinde …..Büyükşehir Belediyesi ile …… San.Tic.A.Ş. arasında ….., ….., ….., ….. ve ….. Belediyeleri’nin evsel atıklarının söz konusu kurulması planlanan Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi’ne yönlendirilebilmesi için ….. tarihinde İdare ve …… San.Tic.A.Ş. arasında Ek Protokol imzalandığını ve bu ek protokolün ...’ nci maddesinde ….. Büyükşehir Belediyesi tarafından ….Belediyesi ve yukarıda adı geçen diğer katılımcı belediyelerin tüm katı atıklarının ….. Entegre Katı Atık Yönetim Tesisine Bertaraf Etme ve Geri Kazanım amacıyla yönlendireceği belirtilmiştir.
Yine, ….. A.Ş tarafından taahhüt edilip yapılması gereken iş ve işlemlerin, ihale usulü, kapsamı ve içeriği birbirinden farklı olan ve ….. San.Tic.Ltd.Şti yükleminde bulunan "Katı Atıkların Transferi ve Depolama Sahasına gelen Atıkların Serilmesi, Örtülmesi Hiz. İşi" kapsamında tesis edilmediğini ifade etmişlerdir.
Sorumlulardan …… ve ….. sorumluluklarının bulunmadığına ilişkin savunmalarında özetle “Diğer Sorumlular” başlığı altında sorumluluğa dâhil edildiğim anlaşılmakta birlikte bu sorumluluğun hukuki dayanakları konusunda hiçbir açıklamanın yapılmadığı gibi hangi mevzuat hükmüne dayanılarak veya hangi kasıt, kusur ve ihmalimin sonucu olarak sorumlu tutulduğuma dair hiçbir ifadeye yer verilmediğini, kamu zararı iddialarıyla ilgili tespit ve değerlendirmelerin tamamının ihale aşamasına veya uygulama safhasına ait detayları içerdiğinden, Genel Sekreter ve Genel Sekreter Yardımcısının uygulama ve harcama sürecinde yer almaması nedeniyle bu detay bilgilerden haberdar olmasının mümkün olmadığını, Belediyede harcama yetkililiği görevinin İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünden alınan uygun görüş doğrultusunda ….. tarihinden itibaren Genel Sekreterlik ile Genel Sekreter Yardımcılıkları tarafından yürütülmekte iken, İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığının Başkanlık Makamınca da onaylanan ….. tarih ve …. sayılı yazısıyla …. tarihinden itibaren harcama yetkililiği ve ihale yetkiliği görevlerinin Daire Başkanlıklarınca yürütülmesine karar verildiğini, bu süreçte tüm sorumluluğun Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlilerinde bulunduğunu, kendilerine sorumluluk yüklenemeyeceğini beyan etmişlerdir.
….. Büyükşehir Belediye Başkanlığı İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığı’nın ….. tarih ve ….. Sayılı Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi konulu yazısında tüm daire başkanlıklarına hitaben yazılan yazı ile Harcama Yetkilisi ve aynı zamanda İhale Yetkilisi olan Daire Başkanlıkları, mal, hizmet ve yapım işleri yüklenimine başlamadan önce mal ve hizmet alımlarında ….. TL, yapım işlerinde ….. TL’ye kadar olan işlemlerde bağlı bulundukları genel sekreter yardımcılarından, bu limitlerin aşıldığı durumlarda da bağlı bulundukları genel sekreter yardımcılarına paraf ettirilip, Genel Sekreterin onayından sonra işlemlere başlayabilecekleri belirtilmiştir. Söz konusu ihalede ilgili genel sekreter yardımcısının parafı ve genel sekreterin onayı ile ihaleye çıkılması her iki üst yöneticinin de harcama sürecinin birer parçası haline getirmiş ve bu onaya istinaden ihaleye yetkilisi tarafından çıkılmaması gereken bir ihaleye çıkılarak kurum zarara uğratılmıştır. Dolayısı ile üst yöneticiler ….. ve …..’ın sorumlulukla ilgili savunmalarında belirttikleri gibi harcama sürecinin herhangi bir yerinde yer almadıklarına ilişkin savunmaları yerinde görülmemiştir.
….. Belediyesi ile ….. AŞ. arasında imzalanan ……Katı Atık Yönetimi Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesi imtiyaz sözleşmesinin ….’nci maddesinde, işin konusu ve kapsamı belirtilmiş olup, sözleşmenin konusunu, …. Belediyesi yetki alanı içerisinde çıkan evsel nitelikli katı atıkların toplanması, toplanan atıkların tesislere teslimi, tesislerde ayrılması, geri dönüşüme tabi tutulması, biyogazlaştırılması, kompostlaştırılması, enerji üretilmesi gibi hususların oluşturulduğu belirtilmiştir.
“İşletmeye Alma ve İşletme Esasları” başlıklı, …. Maddesinde;
"Değerlendirilmeyen ve nihai olarak depolanacak atıklar transfer hariç masrafları ve doğduğunda depolama ücreti İdare tarafından karşılanmak koşulu ile, Yüklenici tarafindan Depolama Alanı'na veya işletmeye Alındığı takdirde Düzenli Depolama Tesisi'ne transfer edilecektir.
“Katı Atık toplama, bertaraf işi ücret tarifesi ve uygulanma esasları” başlıklı …. maddesinde;
“Aylık hizmet bedelleri, Yönetmelik'te öngörüldüğü üzere, İdare tarafından su faturalarına yansıtılmak suretiyle kirletenlerden tahsil edilecek ve Yüklenici'ye, Tarife'ye esas alınan tam maliyet hesabında yer alan ve Yüklenici tarafından yerine getirilen her bir hizmet için, ilgili hizmeti yerine getirmeye başladığı tarih itibariyle ton başına bedel esasıyla keseceği aylık fatura karşılığında ödenecektir. Sözleşme kapsamında süpürme ve nihai atıkların depolanması faaliyetleri (transfer ücreti hariç) İdare tarafından karşılanacağı için ilgili pay İdare'de kalacaktır.”
hükümleri yer almaktadır.
İmtiyaz sözleşmesi kapsamında taraflar arasında düzenlenen Ek Protokolün …’nci maddesinde ise;
“Ek Protokolün konusunu, 6360 sayılı Kanun’un Geçici 1.maddesi 8. fıkrası uyarınca katı atıkların yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertarafı amacıyla …. Büyükşehir Belediyesinin ….. Belediyesi ve diğer katılımcı belediyeleri yönlendirerek, her bir katılımcı belediyenin kendi ilçe sınırları dahilindeki tüm katı atık üreticilerinin (konutlar, işyerleri, kamu kuruluşları, sanayi kuruluşları, zirai tesisler ve sağlık kuruluşları da dahil olmak üzere) tehlikeli ve tıbbi atıklar, moloz hafriyat atıkları, kül gibi atıklar dışındaki evsel katı atıkları topladıktan sonra, bertaraf etme ve geri kazanım amaçları ile ….. ilçesinde kurulacak ….. Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi’ne (“Tesis”) teslim etmeleri oluşturmaktadır.” denilmektedir.
….. San.Tic.Ltd.Şti'ne yükleniminde bulunan "Katı Atıkların Transferi ve Çöplerin Serilmesi, Örtülmesi Hizmet İşi'ne Teknik Şartnamenin “Kapsam” başlıklı ….’nci maddesinde; "Bu şartname 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan "Atıkların Düzenli Depolanmasına İlişkin Yönetmelik" çerçevesinde …. Transfer İstasyonu/…. Katı Atık Tesisi'nden atıkların depolama sahasına yönlendirilmesi, …. Depolama Alanına getirilen evsel nitelikli atıkların serilip toprakla örtülmesi ve …. Depolama Sahasındaki çöp sızıntı suyunun bertarafı ve gerek görülmesi halinde İdare sorumluluğundaki diğer transfer istasyonlarındaki atığın bertaraf sahalarına yönlendirilmesi ve depolama sahalarında serme-örtme işlemlerinde kullanılmak üzere iş makinası ve araç kiralama hizmet işine ait teknik özellikleri, kontrol ve muayene metotları ile ilgili hususları kapsar." hükmü yer almaktadır.
Yine işin Teknik Şartnamenin "Genel esaslar" başlıklı 5’inci maddesinde, hizmet İşine konu yapılacak iş ve işlemler ve yüklenici sorumlulukları tanımlanmış olup, …. Transfer İstasyonuna gelen evsel atıkların tamamının transfer edilmesi, depolama sahasına gelen evsel atığın serilmesi üzerinin toprakla örtülmesi, çöp lotlarının oluşturulması, yüklenici personelinin sahaya gelen atıklardan hiçbir şekilde ayıklama yapmaması, bu iş kapsamında kullanılacak iş makinası ve araçların özellikleri, bakım ve onarımları ile yakıt ve operatör ve şoför giderleri vb. hususlar belirtilmiştir.
Rapor dosyası ve eki belgeler incelendiğinde; yüklenici firma ….. AŞ. tarafından karşılanması gereken atık bertaraf maliyetlerinin idare tarafından ihale edilerek bedelinin Belediye bütçesinden karşılandığı gerekçesiyle, ……San.Tic.Ltd.Şti'ne yapılan ödemelerin tamamının kamu zararı olarak hesaplandığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen ….. AŞ. ile yapılan sözleşmenin … ve …. maddelerinde; “…süpürme ve nihai atıkların depolanması faaliyetleri İdare tarafından karşılanacaktır.” hükmü yer almaktadır. Katı (nihai atıkların) depolama ünitesine nakli …. A.Ş. tarafından yerine getirilecektir.
Yine ….. San.Tic.Ltd.Şti. ile yapılan sözleşme kapsamında ise “katı atıkların transferi de sözleşme bedeline dahil edilmiştir.
Dolayısıyla, hem …… AŞ. hem de …. San.Tic.Ltd.Şti. ile yapılan sözleşmeler kapsamında “Katı Atık Transferi” için yapılan ödemeler mükerrerlik oluşturmaktadır. Bu nedenle, …… San.Tic.Ltd.Şti'ne yapılan ödemelerin tamamı değil, “katı atık” transferi nedeniyle yapılan ödemeler kamu zararı oluşturmaktadır. Bu kapsamda; yüklenici firmaya yapılan ödemelerden “katı atık transfer” bedelleri ayrıştırılmak suretiyle kamu zararı tutarının yeniden tespit edilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
Bu itibarla; …… Ltd. Şti. yükleniminde bulunan …. TL sözleşme bedelli “Katı Atıkların Transferi ve Depolama Sahasındaki Çöplerin Serilmesi, Örtülmesi Hizmeti” işinin …. Entegre Katı Atık Tesisi Yapımı ve İşletilmesi için ……Belediyesi ile İmtiyaz Sözleşmesi kapsamında …… AŞ tarafından taahhüt edilip yapılması gerekirken Büyükşehir Belediyesince ihale edilerek bedelinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucunda ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak,
“Katı Atıkların Transferi ve Çöplerin Serilmesi, Örtülmesi Hizmet İşi” kapsamında ….. San.Tic.Ltd.Şti'ne yapılan ödemelerden mükerrerlik teşkil ettiği değerlendirilen katı atık transfer bedellerinin hesap edilip yeniden kamu zararı tutarının belirlenmesinin temini için Raporun …..ncı maddesinin hüküm dışı bırakılmasına; oybirliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?