Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 3. Daire Kararı
Karar Tarihi:
4/28/2022
Karar No:
99
Esas No:
405
KARAR
Elektrik Faturası Gecikme Bedeli
………. Belediyesinin çeşitli birimleri adına tahakkuk ettirilen elektrik faturası bedellerinin zamanında ödenmemesi sonucu, Belediye bütçesinden yersiz olarak “gecikme bedeli” ve “kesme/bağlama bedeli” ödenmesi suretiyle ………. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
14.07.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
“Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları” başlıklı 11 inci maddesinde yer alan;
“Devlet memurları kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.
…” hükmü ve
“Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12 nci maddesinde yer alan;
“Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.
Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.
Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. Ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir.” hükmü birlikte değerlendirildiğinde; devlet memurlarının amirlerine karşı sorumlulukları dahilinde, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek zorunda oldukları, kasıt, kusur ve ihmalleri sonucu idareyi zarara uğratmaları durumunda ise, söz konusu zararı tazmin etmekle yükümlü bulundukları sonucu çıkmaktadır.
27.06.1983 tarihli ve 83/6510 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, 13.08.1983 tarih ve 18134 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Devlete ve Kişilere Memurlarca Verilen Zararların Nevi ve Miktarlarının Tespiti, Takibi, Amirlerinin Sorumlulukları, Yapılacak Diğer İşlemler Hakkında Yönetmelik’in “Amirlerin Sorumlulukları” başlıklı 9 uncu maddesinde;
“a) Amirler, emirlerindeki memurların, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmelerini, Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almalarını temin ve takip etmekle görevli ve sorumludurlar.
b) Memurlarca verilen zararların miktarının tespiti ve ilgililerden bu yönetmelik veya genel hükümlere göre tahsili konusunda yapılacak işlemlerin zamanında ve eksiksiz yürütülmesinden, zararı veren memurların görevli bulundukları kurum ve kuruluşların o mahaldeki amirleri müteselsilen sorumludurlar.”
denilmekle, devlet memurlarının görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmelerinin ve bu hususa aykırı olarak hareket eden memurların kasıt, kusur veya ihmalleri sonucu oluşan zararların tazmininin temini ve takibi noktasında “amirlere” yüklenen sorumluluğa işaret edilmiştir.
10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan;
“Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir. Ancak, sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.”
hükmü uyarınca, rapora konu edilen “elektrik faturası” borçları gibi, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek olan borçlara ödemeler sırasında öncelik verilmesi gerektiği görülmektedir.
Yukarıda yer verilen açıklamalar ve mevzuat hükümlerine ek olarak; anılan Kanunun “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinde yer alan;
“Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.” hükmü ile,
27.09.2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, 19.10.2006 tarihli ve 26324 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin” “Kamu zararının belirlenmesi” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan;
“(1) Kamu zararının belirlenmesinde;
…
g) Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi,
…
esas alınır.”
hükmünden hareketle; ………. Belediyesi görevlileri tarafından, çeşitli birimler adına tahakkuk ettirilmiş olan elektrik faturalarının geç yatırılması sonucu bütçeden ek külfet olarak “gecikme faizi” ve “kesme/bağlama bedeli” ödenmesi suretiyle ………. TL kamu zararına sebebiyet verilmiş olduğu görülmekle birlikte, söz konusu tutarın ………. tahsilat makbuzları ile ………. TL olarak tahsil olunduğu ve Muhasebe İşlem Fişleri ile ilgili hesaba gelir kaydedildiği görüldüğünden, anılan kamu zararı için ilişilecek husus kalmadığına ve yapılan tahsilatların ilamda gösterilmesine; 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
………. Belediyesinin çeşitli birimleri adına tahakkuk ettirilen elektrik faturası bedellerinin zamanında ödenmemesi sonucu, Belediye bütçesinden yersiz olarak “gecikme bedeli” ve “kesme/bağlama bedeli” ödenmesi suretiyle ………. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
14.07.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
“Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları” başlıklı 11 inci maddesinde yer alan;
“Devlet memurları kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.
…” hükmü ve
“Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12 nci maddesinde yer alan;
“Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.
Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.
Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. Ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir.” hükmü birlikte değerlendirildiğinde; devlet memurlarının amirlerine karşı sorumlulukları dahilinde, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek zorunda oldukları, kasıt, kusur ve ihmalleri sonucu idareyi zarara uğratmaları durumunda ise, söz konusu zararı tazmin etmekle yükümlü bulundukları sonucu çıkmaktadır.
27.06.1983 tarihli ve 83/6510 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, 13.08.1983 tarih ve 18134 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Devlete ve Kişilere Memurlarca Verilen Zararların Nevi ve Miktarlarının Tespiti, Takibi, Amirlerinin Sorumlulukları, Yapılacak Diğer İşlemler Hakkında Yönetmelik’in “Amirlerin Sorumlulukları” başlıklı 9 uncu maddesinde;
“a) Amirler, emirlerindeki memurların, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmelerini, Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almalarını temin ve takip etmekle görevli ve sorumludurlar.
b) Memurlarca verilen zararların miktarının tespiti ve ilgililerden bu yönetmelik veya genel hükümlere göre tahsili konusunda yapılacak işlemlerin zamanında ve eksiksiz yürütülmesinden, zararı veren memurların görevli bulundukları kurum ve kuruluşların o mahaldeki amirleri müteselsilen sorumludurlar.”
denilmekle, devlet memurlarının görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmelerinin ve bu hususa aykırı olarak hareket eden memurların kasıt, kusur veya ihmalleri sonucu oluşan zararların tazmininin temini ve takibi noktasında “amirlere” yüklenen sorumluluğa işaret edilmiştir.
10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan;
“Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir. Ancak, sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.”
hükmü uyarınca, rapora konu edilen “elektrik faturası” borçları gibi, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek olan borçlara ödemeler sırasında öncelik verilmesi gerektiği görülmektedir.
Yukarıda yer verilen açıklamalar ve mevzuat hükümlerine ek olarak; anılan Kanunun “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinde yer alan;
“Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.” hükmü ile,
27.09.2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, 19.10.2006 tarihli ve 26324 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin” “Kamu zararının belirlenmesi” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan;
“(1) Kamu zararının belirlenmesinde;
…
g) Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi,
…
esas alınır.”
hükmünden hareketle; ………. Belediyesi görevlileri tarafından, çeşitli birimler adına tahakkuk ettirilmiş olan elektrik faturalarının geç yatırılması sonucu bütçeden ek külfet olarak “gecikme faizi” ve “kesme/bağlama bedeli” ödenmesi suretiyle ………. TL kamu zararına sebebiyet verilmiş olduğu görülmekle birlikte, söz konusu tutarın ………. tahsilat makbuzları ile ………. TL olarak tahsil olunduğu ve Muhasebe İşlem Fişleri ile ilgili hesaba gelir kaydedildiği görüldüğünden, anılan kamu zararı için ilişilecek husus kalmadığına ve yapılan tahsilatların ilamda gösterilmesine; 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?