Rücu edilmemesi

… Büyükşehir Belediyesine ait … plakalı otobüsün yüklenici personeli … tarafından kullanılmakta iken neden olunan trafik kazası sonucunda mahkeme tarafından hükmedilen tazminat, mahkeme masrafları ve vekalet ücretinin belediye tarafından ödendiği ve ilgililere rücu edilmediği görülmüştür.

Belediye tarafından, … Şirketine ihale edilen Temizlik, Ustalık, Operatörlük, Şoförlük, Mezarlık Operasyon ve Araç Hizmetleri Alım İşi, 135 adedi E sınıfı ehliyetli şoför olmak üzere 450 personel ve … çalıştırılmasını kapsamaktadır.

Bu iş kapsamında çalışan yüklenici personeli şoför …’nin kullandığı belediye otobüsünün … tarihinde kaza yapması sonucunda vefat eden bir yolcunun yakınlarının tazminat davası açması neticesinde, … Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarihli ve … sayılı kararı ile davacılara tazminat ödenmesine karar verilmiştir. Karardan sonra … İcra Dairesinin … sayılı icra emri üzerine tazminat, mahkeme masrafları ve vekalet ücreti toplamı … TL belediye bütçesinden ödenmiştir.

Sözkonusu Personel ve Araç Hizmeti Alımı işine ait Teknik Şartnamenin;

5’inci maddesinin “(2) Yüklenici Tarafından Sağlanacak Araçların Kullanım Şartları” başlıklı bölümün (i) bendinde,

“Araçların yakıtları ve şoförler idarece karşılanacaktır.” hükmü,

“Yüklenicinin sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesinin “(9) Genel Prensipler” bölümünde,

“a) Çalıştırılacak olan hizmet elemanları ile idare arasında doğrudan hukuki hiçbir bağ söz konusu olmayıp, yürütülecek hizmette oluşacak kasıt, ihmalkârlık, tedbirsizliklerle bu gibi nedenlerden dolayı doğacak her türlü can ve mal kaybından Yüklenici doğrudan sorumlu olacaktır.

…

f) Yüklenicinin görevlendirdiği Hizmet elemanları görevini tam ve eksiksiz yapmakla yükümlüdür. Hizmet elemanının kusurundan kaynaklanan her türlü trafik suçları, kazaları ve cezalar yükleniciye aittir. Bu kapsamda hiçbir harcama, idare tarafından, her ne nam adı altında olursa olsun yükleniciye ödenmeyecektir.” hükmü ve

“Son hükümler” başlıklı 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasında da,

“Yüklenici personeli, görev süreleri içerisinde … Büyükşehir Belediyesine karşı sorumlu olup, bağlı olduğu müdürlüğünün talimatı doğrultusunda çalışma düzeni oluşturulacaktır.” hükmü,

yer almaktadır.

Bu hükümler ve ilgili sigorta şirketinin sorumluluğu gereğince, belediye bütçesinden ödenen tutar için yüklenici ve sigorta şirketine rücu edilmesi gerekirken rücu edilmemesi nedeniyle kamu zararı oluşmuştur.

Kamu zararından, gerekli rücu işlemlerini gerçekleştirmeyen Hukuk Müşaviri … tek başına sorumlu olup sorgu ile savunmaları alınan gerçekleştirme görevlisi … ile muhasebe yetkilisi …’ın sorumlulukları bulunmamaktadır.

Bu itibarla, … TL kamu zararının Hukuk Müşaviri …’ya tek başına,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

Anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla karar verildi.

Karşı Oy Gerekçesi:

Üye … ’in sorumluluğa ilişkin karşı oy gerekçesi:

5018 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinin (k) bendinde, Kamu İdaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birim, harcama birimi olarak tanımlanmıştır. Kanunun 31’inci maddesinde, bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisinin harcama yetkilisi olduğu ifade edilmiş, 32’nci maddesinde ise, bütçeden harcama yapılabilmesi harcama yetkilisinin, harcama talimatı vermesine bağlanmış, harcama talimatlarında da hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgilerin yer alacağı, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken işlemlerden harcama yetkililerinin sorumlu oldukları belirtilmiştir.

5018 sayılı Kanunun 33’üncü maddesinde de, giderin gerçekleştirilmesinin, harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesi ile tamamlanacağı hüküm altına alınmıştır.

… tarihli ve … sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararının “Sorumlular” başlıklı III’üncü bölümünün “Harcama Yetkilileri” başlıklı 3’üncü maddesinde, harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının ve buna konu olan harcamaların bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygunluğundan sorumlu olduklarına oybirliğiyle karar verilmiştir. Aynı bölümde yer alan “Gerçekleştirme Görevlileri” başlıklı 4’üncü maddesinde ise asli bir gerçekleştirme belgesi olan ödeme emri belgesini düzenleyen sıfatıyla imzalayan gerçekleştirme görevlisinin, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiğine çoğunlukla karar verilmiştir.

Anılan mevzuat hükümleri ve Sayıştay Genel Kurul Kararı gereğince, harcama yetkilisinin ve gerçekleştirme görevlisinin oluşan kamu zararından birlikte sorumlu tutulması gerekmektedir.