Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 2. Daire Kararı
Karar Tarihi:
2/22/2024
Karar No:
44
Esas No:
35790
KARAR
A) Dekan ve dekan yardımcılarına mesai içi faaliyetleri için ek ödeme yapılması.
B) Gelir getirici işlemlerin mesai dışında yapılmış gibi kabul edilmesi
A) ... Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (f) fıkrasına göre döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılan dekan ve dekan yardımcılarına mesai içi faaliyetleri için ek ödeme yapılması rapor konusu yapılmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (f) fıkrasında:
“Rektör, rektör yardımcısı ve genel sekreterlere gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, üniversite yönetim kurulunun uygun gördüğü birimin döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemenin tutarı ek ödeme matrahının, rektörler için yüzde 600’ünü, rektör yardımcıları için yüzde 300’ünü, genel sekreterler için yüzde 200’ünü geçemez. Bu kimselere döner sermaye gelirleri dışında üniversitenin; teknokent, teknopark, teknoloji transfer ofisi, iktisadi işletmeler ve iştirakleri gibi gelir getirici müesseseler ve birimleri sebebiyle ayrıca huzur hakkı, yönetici payı, koordinatörlük, danışmanlık ve benzeri ücret ödenmez.
Döner sermaye gelirinin elde edildiği birimlerin dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcılarına, gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, görev yaptıkları birimin döner sermaye gelirlerinden yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemenin tutarı, ek ödeme matrahının, dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü için yüzde 250’sini, bunların yardımcıları için yüzde 100’ünü, tıp ve diş hekimliği fakülteleri dekanları ile sağlık uygulama ve araştırma merkezleri başhekimleri için yüzde 500’ünü, bunların yardımcıları için yüzde 300’ünü geçemez.
Bu fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz. Mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkıları bulunması hâlinde alabilecekleri toplam ek ödeme tutarı, hiçbir şekilde yönetici payı dahil ilgisine göre (c) ve (d) fıkralarında belirtilen esaslara göre hesaplanacak tutarı geçemez.”
Denilmek suretiyle söz konusu öğretim elemanlarından bu kurumlarda (rektör, rektör yardımcısı, genel sekreter, dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcıları gibi) yönetici pozisyonunda görev alan personele döner sermaye gelirlerinden yapılacak ek ödemenin kurallarını ve limitlerini belirleyen temel hukuksal çerçeve çizilmiştir.
Öğretim üyelerinin ameliyat, bilimsel araştırma, proje vb. döner sermaye (satış) gelirlerini doğrudan etkileyen çalışmalarda bizzat yer almalarına dayanan faaliyetler, Kanunda ve ikincil mevzuatta açıklığa kavuşturulan (B) puanına (mesai içi ve mesai dışı olmak üzere) esas gelir getirici faaliyetlere karşılık gelmektedir. Kanun ve Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik, (B) puanı olarak ek ödeme dağıtımında hem mesai içinde hem de mesai dışında yapılan gelir getirici faaliyetleri esas almakla birlikte; (f) fıkrasında yer alan hükümler öğretim elemanlarına doğrudan gelir getirici faaliyete katkıları olmaksızın yaptıkları mesai içi çalışmalarına karşılık olarak ek ödeme yapılmasını mümkün kılmaktadır. Yönetici pozisyonunda yer alan öğretim elemanlarına mesai dışı çalışmaları için ek ödeme yapılması ise, söz konusu personelin Döner sermaye gelirlerine mutlak suretle katkı yapmaları halinde mümkün bulunmaktadır.
Mesai saatleri dışında yapılan ilave çalışmalar karşılığında ise çoğunlukla SUT ile mesai içi saatler için belirlenen muayene ücretlerinin iki katı tutarında ücret alınmakta ve bu çalışmalar sonucu elde edilen gelirin en az % 40 en fazla % 50’si Döner Sermayede kalmakta ve bunun döner sermaye gelirlerini ciddi oranda artırıcı etkisi bulunmaktadır. Öğretim elemanlarının mesai saatleri dışında hizmet verip vermeleri tamamen kendi istekleri çerçevesinde gerçekleşmekte olup, öğretim elemanlarının bu hizmetleri vermek istememeleri halinde Döner sermaye tarafından da herhangi bir ilave gelir elde edilmemektedir.
... Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi tarafından ... tarihinde alınan Fakülte Yönetim Kurulu Kararı ile de mesai içi çalışmaların hafta içi günlerde saat 16:00’ya kadar sürdürülmesi, sonrasının ise mesai dışı olarak kabul edilmesine karar verilmiştir.
Raporda Kanun’un 58’inci maddesinin (f) fıkrasına göre yönetici payı olarak ek ödeme alan yöneticilere hafta içi saat 16:00’dan önce (çoğunlukla 16:00’ya yakın saatlerde olmak üzere) sunmuş oldukları ücretli sağlık hizmetleri karşılığında verilen mesai dışı ek ödemelerin kamu zararı olarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılmasına ilişkin mevzuat hükümlerinin lafzından hareket edildiğinde saat 16:00’dan önce yöneticiler tarafından sunulan hizmetlerin mesai dışı olarak kabulü ve kendilerine (B2) mesai dışı ek ödeme yapılması mümkün görülmemekle birlikte;
-Dekan/Dekan Yardımcılarının genellikle yoğun çalışma saatlerine tabi olmalarının ve hem eğitim hem sağlık hizmeti sunmalarının normal mesai saatlerinin çok ötesinde çalışmalarını gerektirmesi,
- Eğitim kalitesini artırmaları için ek çalışmalar yapmaları beklenmesi ve bunun mesai saatleri içinde ya da dışında mesleki gelişim ve öğrenci danışmanlığı gibi görevleri gerektirmesi,
-Sağlık hizmetlerinin özelliğinden dolayı planlanmamış durumların ve acil müdahalelerin esnek bir çalışma programını zorunlu kılması,
-Yönetici pozisyonunda görev yapan öğretim elemanlarının yöneticilikle ilgili sorumluluklarını sadece mesai saatleri ile sınırlı olarak yerine getirmek yerine mesai saati geçtikten sonra günün geç saatlerine kadar ve gerektiğinde hafta sonlarında da yerine getiriyor olmaları,
-Yöneticilerin bu şekilde planlama yaparken kendilerinden beklenen mesai içi hizmetlerini aksatmıyor olmaları ve Üniversitenin de yukarıda açıklandığı şekilde ücretli muayene yapan gerek yöneticiler hakkında kendilerinden beklenen mesai içi hizmetleri aksattıkları yönünde herhangi bir işlem yapmamış olması,
Durumları göz önünde bulundurulduğunda, tıp/diş hekimliği fakültelerinde işlerin yapılmasında/sağlık hizmetlerin sunumunda mesai içi yapılması planlanan işlerin mesai dışına, mesai dışında yapılması planlanan işlerin mesai içine alınmasını gerektiren durumların olması olağandır.
Bununla birlikte, raporda yer alan yöneticilere yapılan ek ödemenin ücretli muayene gelirlerine dayanıyor olması ve söz konusu ücretli muayene hizmetleri yapılmamış olmasaydı söz konusu kişilere herhangi bir ödeme yapılmamış olacağı ve benzer şekilde bu ücretlerin %40 ile %50 si oranında Döner Sermayeye irat kaydedilmiş olan gelirlerin de gerçekte var olamayacak olması da göz ününde bulundurulduğunda rapor konusu ödemelerin kurum açısından kamu zararı olarak değerlendirilmesi mümkün görülmemektedir.
Ayrıca, yönetici pozisyonunda olan öğretim üyelerine yapılan ek ödemeler değerlendirilirken; öğretim üyelerinin motivasyonunu ve kamusal hizmete olan bağlılıklarını artırmak için ek ödemelerin teşvik edici bir rol oynadığı; özel sektörde benzer nitelikteki profesyonellerin aldığı ücretlerle karşılaştırıldığında, akademik personelin aldığı maaşlar görece düşük kaldığı ve bu durumun özellikle nitelikli öğretim üyelerinin akademiden ayrılıp özel sektöre geçiş yapmalarına yol açabileceği; akademik dünyada uluslararası rekabetin artmasının öğretim üyelerinin uluslararası standartlarda ücretlendirilmesini gerektirebileceği hususlarının da dikkate alınması gerekmektedir.
Bu itibarla, Döner Sermaye İşletmesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde dekan ve dekan yardımcılarına ... TL ek ödeme yapılmasında ilişilecek bir husus bulunmadığına,
İşbu ilamın tebliğinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
Azınlık Görüşü:
Başkan ... ve Üye ...’ın karşı oy gerekçesi;
“2547 sayılı Kanun’un 58 (f) maddesinde, “Bu fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz. Mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkıları bulunması hâlinde alabilecekleri toplam ek ödeme tutarı, hiçbir şekilde yönetici payı dahil ilgisine göre (c) ve (d) fıkralarında belirtilen esaslara göre hesaplanacak tutarı geçemez.” denerek fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılamayacağı açıkça düzenlenmiştir.
Savunmalarda her ne kadar sayılan nedenlerle söz konusu hizmetlerin mesai saatleri içerisinde sunulması gerektiği belirtilmiş olsa da; sayılan gerekçeler yönetici payı alan öğretim elemanlarının 2547 sayılı Kanun’un 58 (f) maddesine aykırı hareket ederek mesai içi hasta bakmaları sonucu ayrıca ek ödeme almalarına cevaz vermemektedir. Kanun koyucu yönetici olan öğretim elamanlarına mesai içi saatlerde gelir getirici faaliyette bulunup bulunmadığına bakılmaksızın ek ödeme alabileceklerini düzenlemiş olup, bunu dışında mesai saatleri içinde mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme alamayacakları açıkça belirtmiştir. Bu itibarla, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (f) fıkrasına göre döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılan akademik personele mesai içi faaliyetleri için ek ödeme yapılması sonucu oluşan ... TL kamu zararının raporda adı geçen sorumlulara ödettirilmesine karar verilmesi gerekmektedir.”
B) ... Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde mesai içinde yapılan muayene ve tedavi gibi gelir getirici işlemlerin mesai dışında yapılmış gibi kabul edilmesi suretiyle ek ödeme dağıtılmasının rapor konusu edildiği görülmüştür.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (c) fıkrasında
“c) Tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinin hesabında toplanan döner sermaye gelirleri bakiyesinden, bu yerlerde;
1) Gelir getiren görevlerde çalışan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (28/3/1983 tarihli ve 2809 sayılı Kanun’un geçici 3’üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca ödenen tazminat dahil, makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamından oluşan ek ödeme matrahının yüzde 800’ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 500’ünü; bu yerlerde görevli olmakla birlikte gelire katkısı olmayan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine yüzde 600’ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 300’ünü,
2) Diğer öğretim elemanlarına ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanun’una tabi personel ile aynı Kanun’un 4’üncü maddesinin (B) bendine göre sözleşmeli olarak çalışan personele ek ödeme matrahının; uzman tabipler için yüzde 600’ünü, hastaneler başmüdürü ve eczacılar için yüzde 250’sini, başhemşireler için yüzde 200’ünü, diğer öğretim elemanları ile diğer personel için yüzde 150’sini, işin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane, enfeksiyon, özel bakım gerektiren ruh sağlığı, organ ve doku nakli, acil servis ve benzeri sağlık hizmetlerinde çalışan personel için yüzde 200’ünü geçmeyecek şekilde aylık ek ödeme yapılır. Sözleşmeli personele yapılacak ek ödeme matrahı, sözleşmeli personelin çalıştığı birim ve bulunduğu pozisyon unvanı itibarıyla aynı veya benzer unvanlı memur kadrosunda çalışan, hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personel dikkate alınarak belirlenir. Emsali bulunmayan sözleşmeli personelin ek ödeme matrahı ise brüt sözleşme ücretlerinin yüzde 25'ini geçemez. Bu fıkra uyarınca yapılacak ödeme sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz.
Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak (1) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 50’sini, (2) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 20’sini geçmeyecek şekilde ayrıca aylık ek ödeme yapılır.
…”
Denilmek suretiyle yükseköğretim kurumları bünyesinde öğretim elemanı pozisyonunda yer alan personele döner sermaye gelirlerinden yapılacak ek ödemenin kurallarını ve limitlerini belirleyen temel hukuksal çerçeve çizilmiştir.
Diğer taraftan öğretim elemanı kadrosunda bulunan personelin mesai dışında verdikleri ücretli muayene hizmetleriyle Döner sermaye gelirlerine katkı sağlayanlara, bu hizmetlerine karşılık olarak verilecek ek ödemeye ilişkin olarak maddenin (h) fıkrasında;
“h) Öğretim üyelerinin mesai saatleri dışında üniversitede sundukları sağlık hizmetlerinden dolayı 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 73’üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca alınan ilave ücretler döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanır. Bu tutardan ayrıca Hazine payı kesintisi ve (b) fıkrası uyarınca kesinti yapılmaz. Bu şekilde elde edilen gelirin yüzde 50’sinden az ve yüzde 60’ından fazla olmamak üzere üniversite yönetim kurulunca tespit edilecek oranı, mesai saatleri dışında sağlık hizmeti sunan öğretim üyesine, mesai içinde gerçekleştirilen iş miktarı ve çeşidi dikkate alınarak belirlenen toplam performansı aşmamak kaydıyla, ek ödeme matrahının yüzde 800’ünü geçmemek üzere her ay ayrıca ödenir….”
Hükmüne yer vermiştir.
Bu oranlar 23.06.2022 tarih ve 31875 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7411 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesiyle
“4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinin;
a) (c) fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “800’ünü”, “500’ünü”, “600’ünü” ve “300’ünü” ibareleri sırasıyla “950’sini”, “650’sini”, “750’sini” ve “375’ini” şeklinde,
b) (c) fıkrasının (2) numaralı bendinde sırasıyla yer alan “600’ünü”, “250’sini”, “200’ünü,”, “150’sini” ve “200’ünü” ibareleri sırasıyla “750’sini”, “305’ini”, “255’ini,”, “225’ini” ve “260’ını” şeklinde,
c) (h) fıkrasında yer alan “800’ünü”, “800” ve “1600’ünü” ibareleri sırasıyla “950’sini”, “950” ve “1900’ünü” şeklinde,
…”
şeklinde değiştirilmiştir.
Öğretim üyelerinin ameliyat, bilimsel araştırma, proje vb. döner sermaye (satış) gelirlerini doğrudan etkileyen çalışmalarda bizzat yer almalarına dayanan faaliyetler, Kanunda ve ikincil mevzuatta açıklığa kavuşturulan (B) puanına (mesai içi ve mesai dışı olmak üzere) esas gelir getirici faaliyetlere karşılık gelmektedir. Kanun ve Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik, B puanı olarak ek ödeme dağıtımında hem mesai içinde hem de mesai dışında yapılan gelir getirici faaliyetleri esas almakla birlikte; (c/2) fıkrasında yer alan hükümler öğretim elemanlarına doğrudan gelir getirici faaliyete katkıları olmaksızın yaptıkları mesai içi çalışmalarına karşılık olarak da ek ödeme yapılmasını mümkün kılmaktadır. Dolayısıyla öğretim elemanlarına mesai dışı çalışmaları için ek ödeme yapılması, söz konusu personelin Döner sermaye gelirlerin mutlak surette katkı yapmaları halinde mümkün bulunmaktadır.
Öğretim elemanlarının mesai saatleri dışında yaptıkları ilave çalışmalar karşılığında ise çoğunlukla SUT ile mesai içi saatler için belirlenen muayene ücretlerinin iki katı tutarında ücret alınmakta ve bu çalışmalar sonucu elde edilen gelirin en az %40 en fazla %50’si Döner Sermayede kalmakta ve bunun döner sermaye gelirlerini ciddi oranda artırıcı etkisi bulunmaktadır. Öğretim elemanlarının mesai saatleri dışında hizmet verip vermeleri tamamen kendi istekleri çerçevesinde gerçekleşmekte olup, öğretim elemanlarının bu hizmetleri vermek istememeleri halinde Döner sermaye tarafından da herhangi bir ilave gelir elde edilmemektedir.
... Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi tarafından ... tarihinde alınan Fakülte Yönetim Kurulu Kararı ile de mesai içi çalışmaların hafta içi günlerde saat 16:00’ya kadar sürdürülmesi, sonrasının ise mesai dışı olarak kabul edilmesine karar verilmiştir.
Raporda, öğretim elemanlarına hafta içi saat 16:00’dan önce (çoğunlukla 16:00’ya yakın saatlerde olmak üzere) vermiş oldukları ücretli sağlık hizmetleri karşılığında mesai dışı ek ödemelerin kamu zararı olarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılmasına ilişkin mevzuat hükümlerinin lafzından hareket edildiğinde saat 16:00’dan önce öğretim elemanları tarafından verilen hizmetlerin mesai dışı olarak kabulü ve kendilerine (B2) mesai dışı ek ödeme yapılması mümkün görülmemekle birlikte;
-Öğretim üyelerinin genellikle yoğun çalışma saatlerine tabi olmalarının ve hem eğitim hem sağlık hizmeti sunmalarının normal mesai saatlerinin çok ötesinde çalışmalarını gerektirmesi,
-Öğretim üyelerinden eğitim kalitesini artırmaları için ek çalışmalar yapmaları beklenmesi ve bunun mesai saatleri içinde ya da dışında mesleki gelişim ve öğrenci danışmanlığı gibi görevleri gerektirmesi,
-Sağlık hizmetlerinin özelliğinden dolayı planlanmamış durumların ve acil müdahalelerin esnek bir çalışma programını zorunlu kılması,
-Akademik kariyerde ilerleme, araştırma ve yayın yapma zorunluluğu olması ve bu faaliyetlerin genellikle mesai saatleri içinde tamamlanamaması ve ekstra zaman gerektirmesi,
- Öğretim elemanlarının Kurumca talep edilmesi veya gerekmesi halinde mesai saatleri dışında ücretli muayeneler dışında mesleki faaliyetlerine devam ediyor olmaları,
- Öğretim elemanlarının mesai saatleri içerisinde mesleki faaliyetlerini yerine getirirken boş kalan zamanlarında ücretli muayene yapmakta olabilmeleri,
- Öğretim elemanlarının bu şekilde planlama yaparken kendilerinden beklenen mesai içi hizmetlerini aksatmıyor olmaları ve Üniversitenin de yukarıda açıklandığı şekilde ücretli muayene yapan gerek öğretim elemanları hakkında kendilerinden beklenen mesai içi hizmetleri aksattıkları yönünde herhangi bir işlem yapmamış olması,
Durumları göz önünde bulundurulduğunda, tıp/diş hekimliği fakültelerinde işlerin yapılmasında/sağlık hizmetlerin sunumunda mesai içi yapılması planlanan işlerin mesai dışına, mesai dışında yapılması planlanan işlerin mesai içine alınmasını gerektiren durumların olması olağandır.
Bununla birlikte, raporda yer alan öğretim elemanlarına yapılan ek ödemenin öğretim elemanlarınca yapılan ücretli muayene gelirlerine dayanıyor olması ve söz konusu ücretli muayene hizmetleri yapılmamış olmasaydı öğretim elemanlarına herhangi bir ödeme yapılmamış olacağı ve benzer şekilde bu ücretlerin %40 ile %50 si oranında Döner Sermayeye irat kaydedilmiş olan gelirlerin de gerçekte var olamayacak olması da göz ününde bulundurulduğunda rapor konusu ödemelerin kurum açısından kamu zararı olarak değerlendirilmesi mümkün görülmemektedir.
Ayrıca, öğretim üyelerine yapılan ek ödemeler değerlendirilirken; öğretim üyelerinin motivasyonunu ve kamusal hizmete olan bağlılıklarını artırmak için ek ödemelerin teşvik edici bir rol oynadığı; özel sektörde benzer nitelikteki profesyonellerin aldığı ücretlerle karşılaştırıldığında, akademik personelin aldığı maaşlar görece düşük kaldığı ve bu durumun özellikle nitelikli öğretim üyelerinin akademiden ayrılıp özel sektöre geçiş yapmalarına yol açabileceği; akademik dünyada uluslararası rekabetin artmasının öğretim üyelerinin uluslararası standartlarda ücretlendirilmesini gerektirebileceği hususlarının da dikkate alınması gerekmektedir.
Bu itibarla, Döner Sermaye İşletmesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde öğretim üyeleri ve diğer personele ... TL ek ödeme yapılmasında ilişilecek bir husus bulunmadığına,
İşbu ilamın tebliğinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
Azınlık Görüşü:
Başkan ... ve Üye ...’ın karşı oy gerekçesi;
“2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (h) fıkrasında: “Öğretim üyelerinin mesai saatleri dışında üniversitede sundukları sağlık hizmetlerinden dolayı 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 73’üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca alınan ilave ücretler döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanır. … Mesai saatleri dışında ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerini veren öğretim üyeleri için de yüzde 950 oranı uygulanır. …” denilmektedir. 58/h’de yer alan ve özel muayene ek ödemesi olarak adlandırılan bu ödemenin yapılabilmesi için sağlık hizmetinin fiilen ve mesai saatleri dışında sunulması gereklidir. Diş hekimliği Fakültesi vezne kayıtları, otomasyon sisteminden alınan veriler ve tespitler üzerinde yapılan incelemelerde; 2022 yılında özel muayene adı altında sunulan sağlık hizmetlerinin mesai içi çalışma saatlerinde gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Sistemlerdeki kayıt ve beyanların fiili durumdan farklı gösterilerek kanunen mesai saatleri içinde yapılmış olan iş ve işlemlerden elde edilen gelirin mesai dışında yapılmış gibi değerlendirilmesi hukuken mümkün değildir. Bu itibarla, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (h) fıkrası kapsamında mesai içinde sunulan sağlık hizmetlerinin mesai dışında sunulmuş gibi değerlendirilerek öğretim üyeleri ve diğer personele ek ödeme yapılması neticesinde oluşan toplam ... TL kamu zararının raporda adı geçen sorumlulara ödettirilmesine karar verilmesi gerekmektedir.”
B) Gelir getirici işlemlerin mesai dışında yapılmış gibi kabul edilmesi
A) ... Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (f) fıkrasına göre döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılan dekan ve dekan yardımcılarına mesai içi faaliyetleri için ek ödeme yapılması rapor konusu yapılmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (f) fıkrasında:
“Rektör, rektör yardımcısı ve genel sekreterlere gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, üniversite yönetim kurulunun uygun gördüğü birimin döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemenin tutarı ek ödeme matrahının, rektörler için yüzde 600’ünü, rektör yardımcıları için yüzde 300’ünü, genel sekreterler için yüzde 200’ünü geçemez. Bu kimselere döner sermaye gelirleri dışında üniversitenin; teknokent, teknopark, teknoloji transfer ofisi, iktisadi işletmeler ve iştirakleri gibi gelir getirici müesseseler ve birimleri sebebiyle ayrıca huzur hakkı, yönetici payı, koordinatörlük, danışmanlık ve benzeri ücret ödenmez.
Döner sermaye gelirinin elde edildiği birimlerin dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcılarına, gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, görev yaptıkları birimin döner sermaye gelirlerinden yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemenin tutarı, ek ödeme matrahının, dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü için yüzde 250’sini, bunların yardımcıları için yüzde 100’ünü, tıp ve diş hekimliği fakülteleri dekanları ile sağlık uygulama ve araştırma merkezleri başhekimleri için yüzde 500’ünü, bunların yardımcıları için yüzde 300’ünü geçemez.
Bu fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz. Mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkıları bulunması hâlinde alabilecekleri toplam ek ödeme tutarı, hiçbir şekilde yönetici payı dahil ilgisine göre (c) ve (d) fıkralarında belirtilen esaslara göre hesaplanacak tutarı geçemez.”
Denilmek suretiyle söz konusu öğretim elemanlarından bu kurumlarda (rektör, rektör yardımcısı, genel sekreter, dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcıları gibi) yönetici pozisyonunda görev alan personele döner sermaye gelirlerinden yapılacak ek ödemenin kurallarını ve limitlerini belirleyen temel hukuksal çerçeve çizilmiştir.
Öğretim üyelerinin ameliyat, bilimsel araştırma, proje vb. döner sermaye (satış) gelirlerini doğrudan etkileyen çalışmalarda bizzat yer almalarına dayanan faaliyetler, Kanunda ve ikincil mevzuatta açıklığa kavuşturulan (B) puanına (mesai içi ve mesai dışı olmak üzere) esas gelir getirici faaliyetlere karşılık gelmektedir. Kanun ve Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik, (B) puanı olarak ek ödeme dağıtımında hem mesai içinde hem de mesai dışında yapılan gelir getirici faaliyetleri esas almakla birlikte; (f) fıkrasında yer alan hükümler öğretim elemanlarına doğrudan gelir getirici faaliyete katkıları olmaksızın yaptıkları mesai içi çalışmalarına karşılık olarak ek ödeme yapılmasını mümkün kılmaktadır. Yönetici pozisyonunda yer alan öğretim elemanlarına mesai dışı çalışmaları için ek ödeme yapılması ise, söz konusu personelin Döner sermaye gelirlerine mutlak suretle katkı yapmaları halinde mümkün bulunmaktadır.
Mesai saatleri dışında yapılan ilave çalışmalar karşılığında ise çoğunlukla SUT ile mesai içi saatler için belirlenen muayene ücretlerinin iki katı tutarında ücret alınmakta ve bu çalışmalar sonucu elde edilen gelirin en az % 40 en fazla % 50’si Döner Sermayede kalmakta ve bunun döner sermaye gelirlerini ciddi oranda artırıcı etkisi bulunmaktadır. Öğretim elemanlarının mesai saatleri dışında hizmet verip vermeleri tamamen kendi istekleri çerçevesinde gerçekleşmekte olup, öğretim elemanlarının bu hizmetleri vermek istememeleri halinde Döner sermaye tarafından da herhangi bir ilave gelir elde edilmemektedir.
... Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi tarafından ... tarihinde alınan Fakülte Yönetim Kurulu Kararı ile de mesai içi çalışmaların hafta içi günlerde saat 16:00’ya kadar sürdürülmesi, sonrasının ise mesai dışı olarak kabul edilmesine karar verilmiştir.
Raporda Kanun’un 58’inci maddesinin (f) fıkrasına göre yönetici payı olarak ek ödeme alan yöneticilere hafta içi saat 16:00’dan önce (çoğunlukla 16:00’ya yakın saatlerde olmak üzere) sunmuş oldukları ücretli sağlık hizmetleri karşılığında verilen mesai dışı ek ödemelerin kamu zararı olarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılmasına ilişkin mevzuat hükümlerinin lafzından hareket edildiğinde saat 16:00’dan önce yöneticiler tarafından sunulan hizmetlerin mesai dışı olarak kabulü ve kendilerine (B2) mesai dışı ek ödeme yapılması mümkün görülmemekle birlikte;
-Dekan/Dekan Yardımcılarının genellikle yoğun çalışma saatlerine tabi olmalarının ve hem eğitim hem sağlık hizmeti sunmalarının normal mesai saatlerinin çok ötesinde çalışmalarını gerektirmesi,
- Eğitim kalitesini artırmaları için ek çalışmalar yapmaları beklenmesi ve bunun mesai saatleri içinde ya da dışında mesleki gelişim ve öğrenci danışmanlığı gibi görevleri gerektirmesi,
-Sağlık hizmetlerinin özelliğinden dolayı planlanmamış durumların ve acil müdahalelerin esnek bir çalışma programını zorunlu kılması,
-Yönetici pozisyonunda görev yapan öğretim elemanlarının yöneticilikle ilgili sorumluluklarını sadece mesai saatleri ile sınırlı olarak yerine getirmek yerine mesai saati geçtikten sonra günün geç saatlerine kadar ve gerektiğinde hafta sonlarında da yerine getiriyor olmaları,
-Yöneticilerin bu şekilde planlama yaparken kendilerinden beklenen mesai içi hizmetlerini aksatmıyor olmaları ve Üniversitenin de yukarıda açıklandığı şekilde ücretli muayene yapan gerek yöneticiler hakkında kendilerinden beklenen mesai içi hizmetleri aksattıkları yönünde herhangi bir işlem yapmamış olması,
Durumları göz önünde bulundurulduğunda, tıp/diş hekimliği fakültelerinde işlerin yapılmasında/sağlık hizmetlerin sunumunda mesai içi yapılması planlanan işlerin mesai dışına, mesai dışında yapılması planlanan işlerin mesai içine alınmasını gerektiren durumların olması olağandır.
Bununla birlikte, raporda yer alan yöneticilere yapılan ek ödemenin ücretli muayene gelirlerine dayanıyor olması ve söz konusu ücretli muayene hizmetleri yapılmamış olmasaydı söz konusu kişilere herhangi bir ödeme yapılmamış olacağı ve benzer şekilde bu ücretlerin %40 ile %50 si oranında Döner Sermayeye irat kaydedilmiş olan gelirlerin de gerçekte var olamayacak olması da göz ününde bulundurulduğunda rapor konusu ödemelerin kurum açısından kamu zararı olarak değerlendirilmesi mümkün görülmemektedir.
Ayrıca, yönetici pozisyonunda olan öğretim üyelerine yapılan ek ödemeler değerlendirilirken; öğretim üyelerinin motivasyonunu ve kamusal hizmete olan bağlılıklarını artırmak için ek ödemelerin teşvik edici bir rol oynadığı; özel sektörde benzer nitelikteki profesyonellerin aldığı ücretlerle karşılaştırıldığında, akademik personelin aldığı maaşlar görece düşük kaldığı ve bu durumun özellikle nitelikli öğretim üyelerinin akademiden ayrılıp özel sektöre geçiş yapmalarına yol açabileceği; akademik dünyada uluslararası rekabetin artmasının öğretim üyelerinin uluslararası standartlarda ücretlendirilmesini gerektirebileceği hususlarının da dikkate alınması gerekmektedir.
Bu itibarla, Döner Sermaye İşletmesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde dekan ve dekan yardımcılarına ... TL ek ödeme yapılmasında ilişilecek bir husus bulunmadığına,
İşbu ilamın tebliğinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
Azınlık Görüşü:
Başkan ... ve Üye ...’ın karşı oy gerekçesi;
“2547 sayılı Kanun’un 58 (f) maddesinde, “Bu fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz. Mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkıları bulunması hâlinde alabilecekleri toplam ek ödeme tutarı, hiçbir şekilde yönetici payı dahil ilgisine göre (c) ve (d) fıkralarında belirtilen esaslara göre hesaplanacak tutarı geçemez.” denerek fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılamayacağı açıkça düzenlenmiştir.
Savunmalarda her ne kadar sayılan nedenlerle söz konusu hizmetlerin mesai saatleri içerisinde sunulması gerektiği belirtilmiş olsa da; sayılan gerekçeler yönetici payı alan öğretim elemanlarının 2547 sayılı Kanun’un 58 (f) maddesine aykırı hareket ederek mesai içi hasta bakmaları sonucu ayrıca ek ödeme almalarına cevaz vermemektedir. Kanun koyucu yönetici olan öğretim elamanlarına mesai içi saatlerde gelir getirici faaliyette bulunup bulunmadığına bakılmaksızın ek ödeme alabileceklerini düzenlemiş olup, bunu dışında mesai saatleri içinde mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme alamayacakları açıkça belirtmiştir. Bu itibarla, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (f) fıkrasına göre döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılan akademik personele mesai içi faaliyetleri için ek ödeme yapılması sonucu oluşan ... TL kamu zararının raporda adı geçen sorumlulara ödettirilmesine karar verilmesi gerekmektedir.”
B) ... Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde mesai içinde yapılan muayene ve tedavi gibi gelir getirici işlemlerin mesai dışında yapılmış gibi kabul edilmesi suretiyle ek ödeme dağıtılmasının rapor konusu edildiği görülmüştür.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (c) fıkrasında
“c) Tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinin hesabında toplanan döner sermaye gelirleri bakiyesinden, bu yerlerde;
1) Gelir getiren görevlerde çalışan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (28/3/1983 tarihli ve 2809 sayılı Kanun’un geçici 3’üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca ödenen tazminat dahil, makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamından oluşan ek ödeme matrahının yüzde 800’ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 500’ünü; bu yerlerde görevli olmakla birlikte gelire katkısı olmayan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine yüzde 600’ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 300’ünü,
2) Diğer öğretim elemanlarına ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanun’una tabi personel ile aynı Kanun’un 4’üncü maddesinin (B) bendine göre sözleşmeli olarak çalışan personele ek ödeme matrahının; uzman tabipler için yüzde 600’ünü, hastaneler başmüdürü ve eczacılar için yüzde 250’sini, başhemşireler için yüzde 200’ünü, diğer öğretim elemanları ile diğer personel için yüzde 150’sini, işin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane, enfeksiyon, özel bakım gerektiren ruh sağlığı, organ ve doku nakli, acil servis ve benzeri sağlık hizmetlerinde çalışan personel için yüzde 200’ünü geçmeyecek şekilde aylık ek ödeme yapılır. Sözleşmeli personele yapılacak ek ödeme matrahı, sözleşmeli personelin çalıştığı birim ve bulunduğu pozisyon unvanı itibarıyla aynı veya benzer unvanlı memur kadrosunda çalışan, hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personel dikkate alınarak belirlenir. Emsali bulunmayan sözleşmeli personelin ek ödeme matrahı ise brüt sözleşme ücretlerinin yüzde 25'ini geçemez. Bu fıkra uyarınca yapılacak ödeme sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz.
Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak (1) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 50’sini, (2) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 20’sini geçmeyecek şekilde ayrıca aylık ek ödeme yapılır.
…”
Denilmek suretiyle yükseköğretim kurumları bünyesinde öğretim elemanı pozisyonunda yer alan personele döner sermaye gelirlerinden yapılacak ek ödemenin kurallarını ve limitlerini belirleyen temel hukuksal çerçeve çizilmiştir.
Diğer taraftan öğretim elemanı kadrosunda bulunan personelin mesai dışında verdikleri ücretli muayene hizmetleriyle Döner sermaye gelirlerine katkı sağlayanlara, bu hizmetlerine karşılık olarak verilecek ek ödemeye ilişkin olarak maddenin (h) fıkrasında;
“h) Öğretim üyelerinin mesai saatleri dışında üniversitede sundukları sağlık hizmetlerinden dolayı 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 73’üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca alınan ilave ücretler döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanır. Bu tutardan ayrıca Hazine payı kesintisi ve (b) fıkrası uyarınca kesinti yapılmaz. Bu şekilde elde edilen gelirin yüzde 50’sinden az ve yüzde 60’ından fazla olmamak üzere üniversite yönetim kurulunca tespit edilecek oranı, mesai saatleri dışında sağlık hizmeti sunan öğretim üyesine, mesai içinde gerçekleştirilen iş miktarı ve çeşidi dikkate alınarak belirlenen toplam performansı aşmamak kaydıyla, ek ödeme matrahının yüzde 800’ünü geçmemek üzere her ay ayrıca ödenir….”
Hükmüne yer vermiştir.
Bu oranlar 23.06.2022 tarih ve 31875 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7411 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesiyle
“4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinin;
a) (c) fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “800’ünü”, “500’ünü”, “600’ünü” ve “300’ünü” ibareleri sırasıyla “950’sini”, “650’sini”, “750’sini” ve “375’ini” şeklinde,
b) (c) fıkrasının (2) numaralı bendinde sırasıyla yer alan “600’ünü”, “250’sini”, “200’ünü,”, “150’sini” ve “200’ünü” ibareleri sırasıyla “750’sini”, “305’ini”, “255’ini,”, “225’ini” ve “260’ını” şeklinde,
c) (h) fıkrasında yer alan “800’ünü”, “800” ve “1600’ünü” ibareleri sırasıyla “950’sini”, “950” ve “1900’ünü” şeklinde,
…”
şeklinde değiştirilmiştir.
Öğretim üyelerinin ameliyat, bilimsel araştırma, proje vb. döner sermaye (satış) gelirlerini doğrudan etkileyen çalışmalarda bizzat yer almalarına dayanan faaliyetler, Kanunda ve ikincil mevzuatta açıklığa kavuşturulan (B) puanına (mesai içi ve mesai dışı olmak üzere) esas gelir getirici faaliyetlere karşılık gelmektedir. Kanun ve Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik, B puanı olarak ek ödeme dağıtımında hem mesai içinde hem de mesai dışında yapılan gelir getirici faaliyetleri esas almakla birlikte; (c/2) fıkrasında yer alan hükümler öğretim elemanlarına doğrudan gelir getirici faaliyete katkıları olmaksızın yaptıkları mesai içi çalışmalarına karşılık olarak da ek ödeme yapılmasını mümkün kılmaktadır. Dolayısıyla öğretim elemanlarına mesai dışı çalışmaları için ek ödeme yapılması, söz konusu personelin Döner sermaye gelirlerin mutlak surette katkı yapmaları halinde mümkün bulunmaktadır.
Öğretim elemanlarının mesai saatleri dışında yaptıkları ilave çalışmalar karşılığında ise çoğunlukla SUT ile mesai içi saatler için belirlenen muayene ücretlerinin iki katı tutarında ücret alınmakta ve bu çalışmalar sonucu elde edilen gelirin en az %40 en fazla %50’si Döner Sermayede kalmakta ve bunun döner sermaye gelirlerini ciddi oranda artırıcı etkisi bulunmaktadır. Öğretim elemanlarının mesai saatleri dışında hizmet verip vermeleri tamamen kendi istekleri çerçevesinde gerçekleşmekte olup, öğretim elemanlarının bu hizmetleri vermek istememeleri halinde Döner sermaye tarafından da herhangi bir ilave gelir elde edilmemektedir.
... Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi tarafından ... tarihinde alınan Fakülte Yönetim Kurulu Kararı ile de mesai içi çalışmaların hafta içi günlerde saat 16:00’ya kadar sürdürülmesi, sonrasının ise mesai dışı olarak kabul edilmesine karar verilmiştir.
Raporda, öğretim elemanlarına hafta içi saat 16:00’dan önce (çoğunlukla 16:00’ya yakın saatlerde olmak üzere) vermiş oldukları ücretli sağlık hizmetleri karşılığında mesai dışı ek ödemelerin kamu zararı olarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılmasına ilişkin mevzuat hükümlerinin lafzından hareket edildiğinde saat 16:00’dan önce öğretim elemanları tarafından verilen hizmetlerin mesai dışı olarak kabulü ve kendilerine (B2) mesai dışı ek ödeme yapılması mümkün görülmemekle birlikte;
-Öğretim üyelerinin genellikle yoğun çalışma saatlerine tabi olmalarının ve hem eğitim hem sağlık hizmeti sunmalarının normal mesai saatlerinin çok ötesinde çalışmalarını gerektirmesi,
-Öğretim üyelerinden eğitim kalitesini artırmaları için ek çalışmalar yapmaları beklenmesi ve bunun mesai saatleri içinde ya da dışında mesleki gelişim ve öğrenci danışmanlığı gibi görevleri gerektirmesi,
-Sağlık hizmetlerinin özelliğinden dolayı planlanmamış durumların ve acil müdahalelerin esnek bir çalışma programını zorunlu kılması,
-Akademik kariyerde ilerleme, araştırma ve yayın yapma zorunluluğu olması ve bu faaliyetlerin genellikle mesai saatleri içinde tamamlanamaması ve ekstra zaman gerektirmesi,
- Öğretim elemanlarının Kurumca talep edilmesi veya gerekmesi halinde mesai saatleri dışında ücretli muayeneler dışında mesleki faaliyetlerine devam ediyor olmaları,
- Öğretim elemanlarının mesai saatleri içerisinde mesleki faaliyetlerini yerine getirirken boş kalan zamanlarında ücretli muayene yapmakta olabilmeleri,
- Öğretim elemanlarının bu şekilde planlama yaparken kendilerinden beklenen mesai içi hizmetlerini aksatmıyor olmaları ve Üniversitenin de yukarıda açıklandığı şekilde ücretli muayene yapan gerek öğretim elemanları hakkında kendilerinden beklenen mesai içi hizmetleri aksattıkları yönünde herhangi bir işlem yapmamış olması,
Durumları göz önünde bulundurulduğunda, tıp/diş hekimliği fakültelerinde işlerin yapılmasında/sağlık hizmetlerin sunumunda mesai içi yapılması planlanan işlerin mesai dışına, mesai dışında yapılması planlanan işlerin mesai içine alınmasını gerektiren durumların olması olağandır.
Bununla birlikte, raporda yer alan öğretim elemanlarına yapılan ek ödemenin öğretim elemanlarınca yapılan ücretli muayene gelirlerine dayanıyor olması ve söz konusu ücretli muayene hizmetleri yapılmamış olmasaydı öğretim elemanlarına herhangi bir ödeme yapılmamış olacağı ve benzer şekilde bu ücretlerin %40 ile %50 si oranında Döner Sermayeye irat kaydedilmiş olan gelirlerin de gerçekte var olamayacak olması da göz ününde bulundurulduğunda rapor konusu ödemelerin kurum açısından kamu zararı olarak değerlendirilmesi mümkün görülmemektedir.
Ayrıca, öğretim üyelerine yapılan ek ödemeler değerlendirilirken; öğretim üyelerinin motivasyonunu ve kamusal hizmete olan bağlılıklarını artırmak için ek ödemelerin teşvik edici bir rol oynadığı; özel sektörde benzer nitelikteki profesyonellerin aldığı ücretlerle karşılaştırıldığında, akademik personelin aldığı maaşlar görece düşük kaldığı ve bu durumun özellikle nitelikli öğretim üyelerinin akademiden ayrılıp özel sektöre geçiş yapmalarına yol açabileceği; akademik dünyada uluslararası rekabetin artmasının öğretim üyelerinin uluslararası standartlarda ücretlendirilmesini gerektirebileceği hususlarının da dikkate alınması gerekmektedir.
Bu itibarla, Döner Sermaye İşletmesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde öğretim üyeleri ve diğer personele ... TL ek ödeme yapılmasında ilişilecek bir husus bulunmadığına,
İşbu ilamın tebliğinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
Azınlık Görüşü:
Başkan ... ve Üye ...’ın karşı oy gerekçesi;
“2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (h) fıkrasında: “Öğretim üyelerinin mesai saatleri dışında üniversitede sundukları sağlık hizmetlerinden dolayı 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 73’üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca alınan ilave ücretler döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanır. … Mesai saatleri dışında ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerini veren öğretim üyeleri için de yüzde 950 oranı uygulanır. …” denilmektedir. 58/h’de yer alan ve özel muayene ek ödemesi olarak adlandırılan bu ödemenin yapılabilmesi için sağlık hizmetinin fiilen ve mesai saatleri dışında sunulması gereklidir. Diş hekimliği Fakültesi vezne kayıtları, otomasyon sisteminden alınan veriler ve tespitler üzerinde yapılan incelemelerde; 2022 yılında özel muayene adı altında sunulan sağlık hizmetlerinin mesai içi çalışma saatlerinde gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Sistemlerdeki kayıt ve beyanların fiili durumdan farklı gösterilerek kanunen mesai saatleri içinde yapılmış olan iş ve işlemlerden elde edilen gelirin mesai dışında yapılmış gibi değerlendirilmesi hukuken mümkün değildir. Bu itibarla, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (h) fıkrası kapsamında mesai içinde sunulan sağlık hizmetlerinin mesai dışında sunulmuş gibi değerlendirilerek öğretim üyeleri ve diğer personele ek ödeme yapılması neticesinde oluşan toplam ... TL kamu zararının raporda adı geçen sorumlulara ödettirilmesine karar verilmesi gerekmektedir.”
Kararla ilgili sorunuz mu var?