Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
12/13/2023
Karar No:
53174
Esas No:
56221
KARAR
Sosyal denge tazminatı
2 – 13 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile; ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile … arasında imzalanan Toplu İş Sözleşmesi ile Büyükşehir Belediyesinde geçici görevle çalışan personele de sosyal denge tazminatı ödenmesi sonucu oluşan toplam ... TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
13 sayılı İlamın 2’nci madde hükmüne karşı sorumlulardan Üst Yönetici ... (Büyükşehir Belediyesi Başkan V.) tarafından, 53395 sayılı dosya ile temyiz başvurusu yapılarak 13 sayılı İlamın 2’nci maddesinde yer alan tazmin hükmünün kaldırılmasını talep edilmiş ise de;
26.11.2022 tarih ve 32025 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10’uncu maddesinde;
“MADDE 10-25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 16- Konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu Kanun veya 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümlerine aykırı olarak sosyal denge tazminatı ödediği tespit edilen il özel idareleri, belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında yapılan bu ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz; başlamış olanlar işlemden kaldırılır.” hükmü yer almaktadır.
Buna göre ... Büyükşehir Belediyesi 2021 yılı hesabı ile ilgili olarak Sayıştay 4. Dairesince hüküm verilen 13 sayılı İlamın 2’nci maddesine konu sosyal denge tazminatı ödemeleri, 7421 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi kapsamında bulunduğundan ve söz konusu sosyal denge tazminatı ödemeleri hakkında mali yargılama ve takibat yapılamayacağından, ilgili madde ile sınırlı olarak, temyiz başvurusuna esas 53174 sayılı DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASINA,
(Üyeler; Abdullah DOĞRU ve Selim ERDEM’ in aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,
Karar verildiği 13.12.2023 tarih ve 56221 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
AZINLIK GÖRÜŞÜ
Üyeler; … ve …
13 sayılı İlamın 2’nci maddesiyle; ... Büyükşehir Belediyesi ile ...arasında imzalanan toplu iş sözleşmesine dayanılarak, başka Kurumlardan Belediye’de geçici olarak görevlendirilen personele de sosyal denge tazminatı ödenmesi nedeniyle oluşan toplam ... TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi, kararı verilmiştir.
Denetçi sorgusu, sorumlular tarafından gönderilen savunmalar ve akabinde düzenlenen yargı raporuna istinaden, 4. Daire tarafından oyçokluğuyla verilen tazmin hükmünün hukuki dayanaklarından biri olan 375 sayılı KHK’nın Ek 15’inci maddesinde; (Ek: 4/4/2012-6289/33 md);
“Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen ta... tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir.” hükmü yer almakta olup,
Bu hükme göre, toplu iş sözleşmesi ile personele sosyal denge ödemesi yapılabilmesinin şartlarından birinin, personelin belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlisi olması gerektiği, açıkça anlaşılmaktadır. Diğer bir deyişle, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilmemiş personele, yani, başka kamu kurumu/kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarında bulunan ama, belediye bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinde geçici görev veya buna benzer bir durumda çalışmakta olan personele, sosyal denge tazminatı ödenmesi hukuken mümkün değildir.
26.11.2022 tarihli ve 32025 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10’uncu maddesiyle, 25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na eklenen Geçici 16’ncı Maddede;
“Konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu Kanun veya 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15’inci maddesi hükümlerine aykırı olarak Sosyal Denge Tazminatı ödediği tespit edilen il özel idareleri, belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında yapılan bu ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz; başlamış olanlar işlemden kaldırılır.”
Hükmü yer almakta ise de, bu hükümle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 15’inci maddesi hükmüne, yani bu hükümle belirlenen esaslara aykırı (örneğin; TİS ile belirlenen ta... tutarının aşılmış olması) ve bununla birlikte Belediyeler, bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine Sosyal Denge Tazminatı adı altında ödendiği tespit edilen ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat işlemlerinin kaldırılması, kastedilmektedir.
Daire Kararıyla tazminine karar verilen kamu zararı tutarı, 7421 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesiyle 4688 sayılı Kanuna eklenen Geçici 16’ncı madde kapsamında olmayıp, ahiz konumundaki personelin görevlendirilme şekli nedeniyle, 375 sayılı KHK'nın Ek 15’inci maddesine göre dahi hiçbir şekilde yapılmaması gereken bir ödeme niteliğindedir.
Bu durum dolayısıyla, Daire tarafından tazminine karar verilen ödeme, 7421 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesiyle 4688 sayılı Kanuna eklenen Geçici 16’ncı madde çerçevesinde değerlendirilemeyecektir. Söz konusu ödeme işlemi, 375 sayılı KHK'nın Ek 15’inci maddesi hükmü gerekçe gösterilerek, hiçbir şekilde ödenmemesi gereken bir meblağdır ve 7421 sayılı Kanun’la öngörülen “af” kapsamında değerlendirilemez.
Ayrıca, Sözleşmenin 4/d maddesinde, diğer kamu kurumlarından belediyeye geçici görevlendirilen kamu görevlilerinin, göreve başladıkları tarih itibariyle … TL sözleşme aidatı kesintisi yapılmak yararlandırılacaklarına dair hüküm bulunmakta ise de, sorumlular tarafından, ahizlerin (kendilerine ödeme yapılan kişilerin) maaşlarından bu kesintiyi yaptırarak sosyal denge sözleşmesinden faydalandırıldıklarına ilişkin temyiz dilekçelerinde herhangi bir itirazda bulunulmadığı gibi, dilekçe ekinde kanıtlayıcı bir belge de ibraz edilmemiştir. Aynı durumun Daire yargılaması aşamasında da söz konusu olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, İlam maddesindeki tazmin hükmünün tasdiki gerekir.
2 – 13 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile; ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile … arasında imzalanan Toplu İş Sözleşmesi ile Büyükşehir Belediyesinde geçici görevle çalışan personele de sosyal denge tazminatı ödenmesi sonucu oluşan toplam ... TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
13 sayılı İlamın 2’nci madde hükmüne karşı sorumlulardan Üst Yönetici ... (Büyükşehir Belediyesi Başkan V.) tarafından, 53395 sayılı dosya ile temyiz başvurusu yapılarak 13 sayılı İlamın 2’nci maddesinde yer alan tazmin hükmünün kaldırılmasını talep edilmiş ise de;
26.11.2022 tarih ve 32025 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10’uncu maddesinde;
“MADDE 10-25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 16- Konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu Kanun veya 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümlerine aykırı olarak sosyal denge tazminatı ödediği tespit edilen il özel idareleri, belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında yapılan bu ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz; başlamış olanlar işlemden kaldırılır.” hükmü yer almaktadır.
Buna göre ... Büyükşehir Belediyesi 2021 yılı hesabı ile ilgili olarak Sayıştay 4. Dairesince hüküm verilen 13 sayılı İlamın 2’nci maddesine konu sosyal denge tazminatı ödemeleri, 7421 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi kapsamında bulunduğundan ve söz konusu sosyal denge tazminatı ödemeleri hakkında mali yargılama ve takibat yapılamayacağından, ilgili madde ile sınırlı olarak, temyiz başvurusuna esas 53174 sayılı DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASINA,
(Üyeler; Abdullah DOĞRU ve Selim ERDEM’ in aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,
Karar verildiği 13.12.2023 tarih ve 56221 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
AZINLIK GÖRÜŞÜ
Üyeler; … ve …
13 sayılı İlamın 2’nci maddesiyle; ... Büyükşehir Belediyesi ile ...arasında imzalanan toplu iş sözleşmesine dayanılarak, başka Kurumlardan Belediye’de geçici olarak görevlendirilen personele de sosyal denge tazminatı ödenmesi nedeniyle oluşan toplam ... TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi, kararı verilmiştir.
Denetçi sorgusu, sorumlular tarafından gönderilen savunmalar ve akabinde düzenlenen yargı raporuna istinaden, 4. Daire tarafından oyçokluğuyla verilen tazmin hükmünün hukuki dayanaklarından biri olan 375 sayılı KHK’nın Ek 15’inci maddesinde; (Ek: 4/4/2012-6289/33 md);
“Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen ta... tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir.” hükmü yer almakta olup,
Bu hükme göre, toplu iş sözleşmesi ile personele sosyal denge ödemesi yapılabilmesinin şartlarından birinin, personelin belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlisi olması gerektiği, açıkça anlaşılmaktadır. Diğer bir deyişle, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilmemiş personele, yani, başka kamu kurumu/kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarında bulunan ama, belediye bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinde geçici görev veya buna benzer bir durumda çalışmakta olan personele, sosyal denge tazminatı ödenmesi hukuken mümkün değildir.
26.11.2022 tarihli ve 32025 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10’uncu maddesiyle, 25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na eklenen Geçici 16’ncı Maddede;
“Konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu Kanun veya 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15’inci maddesi hükümlerine aykırı olarak Sosyal Denge Tazminatı ödediği tespit edilen il özel idareleri, belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında yapılan bu ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz; başlamış olanlar işlemden kaldırılır.”
Hükmü yer almakta ise de, bu hükümle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 15’inci maddesi hükmüne, yani bu hükümle belirlenen esaslara aykırı (örneğin; TİS ile belirlenen ta... tutarının aşılmış olması) ve bununla birlikte Belediyeler, bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine Sosyal Denge Tazminatı adı altında ödendiği tespit edilen ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat işlemlerinin kaldırılması, kastedilmektedir.
Daire Kararıyla tazminine karar verilen kamu zararı tutarı, 7421 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesiyle 4688 sayılı Kanuna eklenen Geçici 16’ncı madde kapsamında olmayıp, ahiz konumundaki personelin görevlendirilme şekli nedeniyle, 375 sayılı KHK'nın Ek 15’inci maddesine göre dahi hiçbir şekilde yapılmaması gereken bir ödeme niteliğindedir.
Bu durum dolayısıyla, Daire tarafından tazminine karar verilen ödeme, 7421 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesiyle 4688 sayılı Kanuna eklenen Geçici 16’ncı madde çerçevesinde değerlendirilemeyecektir. Söz konusu ödeme işlemi, 375 sayılı KHK'nın Ek 15’inci maddesi hükmü gerekçe gösterilerek, hiçbir şekilde ödenmemesi gereken bir meblağdır ve 7421 sayılı Kanun’la öngörülen “af” kapsamında değerlendirilemez.
Ayrıca, Sözleşmenin 4/d maddesinde, diğer kamu kurumlarından belediyeye geçici görevlendirilen kamu görevlilerinin, göreve başladıkları tarih itibariyle … TL sözleşme aidatı kesintisi yapılmak yararlandırılacaklarına dair hüküm bulunmakta ise de, sorumlular tarafından, ahizlerin (kendilerine ödeme yapılan kişilerin) maaşlarından bu kesintiyi yaptırarak sosyal denge sözleşmesinden faydalandırıldıklarına ilişkin temyiz dilekçelerinde herhangi bir itirazda bulunulmadığı gibi, dilekçe ekinde kanıtlayıcı bir belge de ibraz edilmemiştir. Aynı durumun Daire yargılaması aşamasında da söz konusu olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, İlam maddesindeki tazmin hükmünün tasdiki gerekir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?