Döner Sermaye Ek Ödemesi

… Müdürü … ile Müdür Yardımcısı …’e, Merkezde düzenlenen özel kurslarda yaptıkları yöneticilik faaliyetleri için döner sermaye ek ödemesi yapıldığı görülmüştür.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Döner sermaye” başlıklı 58’inci maddesinin; (e) fıkrasında,

“Yükseköğretim kurumlarının (c) ve (d) fıkraları kapsamına girenler haricindeki diğer birimlerinde döner sermaye işletmesi hesabına yapılan iş veya hizmetler karşılığında tahsil edilen gelirlerden kanuni kesintiler ile varsa yapılan iş veya hizmetle bağlantılı giderler düşüldükten sonra geri kalan tutar, hizmet karşılığı olarak gelir tahsilatının yapıldığı tarihi izleyen bir ay içinde, veya hizmet bedelinin peşin tahsil edilmesi halinde hizmetin gerçekleşme oranına bağlı olarak aylara bölünerek hizmeti veren öğretim elemanlarına ödenir…” hükmü,

(f) fıkrasında;

“Rektör, rektör yardımcısı ve genel sekreterlere gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, üniversite yönetim kurulunun uygun gördüğü birimin döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemenin tutarı ek ödeme matrahının, rektörler için yüzde 600’ünü, rektör yardımcıları için yüzde 300’ünü, genel sekreterler için yüzde 200’ünü geçemez. Bu kimselere döner sermaye gelirleri dışında üniversitenin; teknokent, teknopark, teknoloji transfer ofisi, iktisadi işletmeler ve iştirakleri gibi gelir getirici müesseseler ve birimleri sebebiyle ayrıca huzur hakkı, yönetici payı, koordinatörlük, danışmanlık ve benzeri ücret ödenmez.

Döner sermaye gelirinin elde edildiği birimlerin dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcılarına, gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, görev yaptıkları birimin döner sermaye gelirlerinden yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemenin tutarı, ek ödeme matrahının, dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü için yüzde 250’sini, bunların yardımcıları için yüzde 100’ünü, tıp ve diş hekimliği fakülteleri dekanları ile sağlık uygulama ve araştırma merkezleri başhekimleri için yüzde 500’ünü, bunların yardımcıları için yüzde 300’ünü geçemez.

Bu fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz. Mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkıları bulunması hâlinde alabilecekleri toplam ek ödeme tutarı, hiçbir şekilde yönetici payı dahil ilgisine göre (c) ve (d) fıkralarında belirtilen esaslara göre hesaplanacak tutarı geçemez.” hükmü,

yer almaktadır.

Bu hükümlere göre, döner sermaye faaliyetleri nedeniyle yapılacak ek ödemelerde ikili bir ayrım bulunmaktadır. Bu ayrımda, yönetici konumunda olanlar ile yönetim fonksiyonu kapsamına giren faaliyetlere istisnai bir düzenleme olarak yer verilmiş ve (f) fıkrasında unvanları sayılan personele, yöneticilik faaliyetleri nedeniyle ek ödeme yapılmasına cevaz verilmiştir. Bunun dışındaki gelir getirici faaliyetlerde ise katkı esas tutulmuştur. Dolayısıyla bir öğretim elemanının, işletme faaliyetleri nedeniyle ek ödemeye müstehak olabilmesi için ya yöneticilik faaliyetleri hariç gelir getirici işlemlere katkıda bulunması ya da yöneticilik faaliyetleri nedeniyle söz konusu maddenin (f) fıkrası kapsamına girmesi gerekmektedir.

Ayrıca, 2547 sayılı Kanun’un 58’nci maddesinin (f) fıkrasının son paragrafıyla yönetici payına mesai saatleri içerisinde verilen mesleki hizmetler de dâhil edilmiştir. Buradan kanun koyucunun yöneticilik faaliyetlerini ve buna ilişkin ek ödemeleri mesai içi ve mesai dışı tüm süreleri kapsar şekilde düzenlediği, yönetici payına müstehak olanlar da dâhil olmak üzere öğretim elemanlarına yapılacak ek ödemeleri sadece sahip olunan meslek nedeniyle verilen katkılar açısından mesai içi ve dışı olarak ayrıma tabi tuttuğu açıktır.

Yapılan incelemede, Merkez Müdürü … ile Müdür Yardımcısı …’e … yılında Merkezde düzenlenen kurslardaki öğrenci karşılama, yurda yerleştirme, ikametgâh işlemleri, öğrenci belgelerinin düzenlenmesi ve öğrenci sertifikalarının düzenlenmesi işleri için ek ödeme yapıldığı görülmüştür.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre anılan işler, idari işlem ve eylem konusu olması nedeniyle yöneticilik faaliyetleri içerisinde yer almakta, doğrudan bir mesleki katkıyı içermemektedir. Bu işler için sadece yönetici katkı payına müstehak öğretim elemanlarına ödeme yapılabilmektedir. Dolayısıyla, 2547 sayılı Kanun’un 58’inci maddesinin (f) fıkrası kapsamında bulunmayan adı geçen öğretim elemanlarına bahse konu faaliyetler için ek ödeme yapılması sonucu kamu zararı oluşmuştur.

Ek ödemelerin hesaplanması ve ödenmesi, Üniversite Yönetim Kurulunun … tarihli ve … sayılı toplantısında görüşülerek yürürlüğe konulan … Merkezi Müdürlüğü Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar’ın “Genel İlkeler” başlıklı 6’ncı maddesi ile Esaslar eki Ek-1 Gelir Getirici Faaliyet Cetveline istinaden yapıldığından söz konusu Üniversite Yönetim Kurulu Kararında imzası olanlar ile harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri oluşan kamu zararından birlikte sorumludurlar.

Diğer taraftan, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 15’inci maddesinde; üniversite yönetim kurulunun rektörün başkanlığında dekanlardan, üniversiteye bağlı değişik öğretim birim ve alanlarını temsil edecek şekilde senatoca dört yıl için seçilecek üç profesörden oluştuğu ve rektör yardımcılarının oy hakkı olmaksızın yönetim kurulu toplantılarına katılabilecekleri ifade edilmiş olup Üniversite yönetim kurulu toplantılarına oy hakkı bulunmaksızın katılan rektör yardımcıları …, … ve …’nın anılan kararda sorumlulukları bulunmamaktadır.

Bu itibarla,

söz konusu Üniversite Yönetim Kurulu Kararında imzası olmakla birlikte oy hakkı bulunmayan rektör yardımcılarının sorumluluklarının bulunmadığına oy birliğiyle,

anılan Merkezde düzenlenen özel kurslarda yapılan yöneticilik faaliyetleri için ek ödeme yapılması sonucu oluşan ve ayrıntısı aşağıda gösterilen …TL’nin;

Harcama Yetkilisi (Merkez Müdürü) …, Gerçekleştirme Görevlisi (Fakülte Sekreteri) …, Diğer Sorumlular … (Rektör-ÜYK Başkanı), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (Dekan-ÜYK Üyesi), … (ÜYK Üyesi) ve ÜYK Üyesi …’a,

müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

Anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla karar verildi.

Karşı Oy Gerekçesi:

Başkan … ve Üye …’ün karşı oy gerekçesi:

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Döner sermaye” başlıklı 58’inci maddesinin (e) fıkrasında;

“Yükseköğretim kurumlarının (c) ve (d) fıkraları kapsamına girenler haricindeki diğer birimlerinde döner sermaye işletmesi hesabına yapılan iş veya hizmetler karşılığında tahsil edilen gelirlerden kanuni kesintiler ile varsa yapılan iş veya hizmetle bağlantılı giderler düşüldükten sonra geri kalan tutar, hizmet karşılığı olarak gelir tahsilatının yapıldığı tarihi izleyen bir ay içinde, veya hizmet bedelinin peşin tahsil edilmesi halinde hizmetin gerçekleşme oranına bağlı olarak aylara bölünerek hizmeti veren öğretim elemanlarına ödenir…”

denilmek suretiyle hizmet karşılığı ve hizmetin gerçekleşme oranına bağlı olarak üretilen mal ve hizmetlerden elde edilen döner sermeye gelirlerine katkısı bulunan öğretim elemanlarına katkı payı ödenebilmesine imkan tanınmıştır.

Yapılan incelemede, … Merkezinde düzenlenen kurslardaki öğrenci karşılama, yurda yerleştirme, ikametgâh işlemleri, öğrenci belgelerinin düzenlenmesi ve öğrenci sertifikalarının düzenlenmesi işleri için ek ödeme yapıldığı görülmüştür. Söz konusu işler, eğitim-öğretim süreci dışında olup ödemenin yapıldığı kişilerin asli görevleri kapsamında yer almadığından ve kendilerine yönetici payı da ödenmediğinden katkı payı almalarında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Bu nedenle, yapılan ödeme mevzuata uygun olduğundan ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmesi gerekir.