KARAR

Yeni Birim Fiyat İçin Rayiçlerin Dikkate Alınmaması ve Revize Birim Fiyat Tespitlerinin Hatalı Yapılması

… A.Ş. yükleniminde bulunan … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi” kapsamında;

A)Yeni birim fiyat yapmak suretiyle yaptırılan iş kalemleri için mevzuatın öngördüğü rayiçler dikkate alınmadan daha yüksek tutarda ödeme yapılması sonucu … TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.

İhale ilan tarihi itibarıyla geçerli olan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Sözleşmede Bulunmayan İşlerin Fiyatının Tespiti” başlıklı 22 nci maddesinde;

“…(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:



b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren (Değişik ibare: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) analizler dikkate alınarak oluşturulacak analizler.



(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir:

a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde (Ek ibare: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) veya aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye verdiği teklif rayiçler.

b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.

c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.

ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri.

(4) Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur.



(5) (Değişik fıkra: 08/08/2019-30856 R.G./28. md., yürürlük: 18/08/2019) İkinci fıkraya göre yeni fiyatın hesabında, yeni tespit edilecek iş kaleminin analizinde yer alan girdilere ait miktarların varsa rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır. Bu itibarla, sözleşmede yeni birim fiyat analizleri için önceden belirlenmiş bir kâr ve genel gider oranı var ise bu oran dikkate alınarak yeni birim fiyat hesabı sonuçlandırılır. Sözleşmede bu konuda bir oran belirlenmemiş ise, oluşturulan kâr ve genel gider hariç analiz tutarına %10 oranındaki yüklenici karına ilave olarak %15 oranına kadar idare ve yüklenicinin anlaştığı oranda genel gider eklenir. Ayrıca, yüklenicinin teklifi kapsamında yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kaleminin bulunması halinde, bu madde kapsamında hesaplanan yeni birim fiyat; yüklenici tarafından benzerlik gösteren iş kalemi için teklif edilen birim fiyatın, idarece aynı iş kalemi için resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyata oranı (0,90’ı aşmamak üzere) ile yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın çarpılması sonucunda elde edilen tutarı geçemez. Yüklenicinin teklifi kapsamında yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kaleminin bulunmaması halinde ise, yeni birim fiyat; yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın %90’ını geçemez.”

hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre sözleşme eki teklif birim fiyat cetvelinde olmayan ve uygulama sırasında yapılmasına ihtiyaç duyulan yeni iş kalemlerinin bedellerinin tespiti için iş kalemlerinin niteliğine göre yine aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca oluşturulacak analizlere; kaynakların verimli kullanılması ilkesi gözetilerek üçüncü fıkrada belirtilen rayiçlerden herhangi biri uygulanabilecektir. Bunun yanında ilgili maddede açıklanan usullerle tespiti yapılan yeni birim fiyat; yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın %90’ını geçemeyecektir.

Büyükşehir Belediyesi tarafından ihalesi gerçekleştirilen ve …A.Ş. yükleniminde bulunan, … ihale kayıt numaralı “… Yapım İşi”nin, sözleşmesi … tarihinde imzalanmış olup söz konusu işin sözleşmesi eki birim fiyat cetvellerinde 62 iş kalemi bulunmaktadır.

Büyükşehir Belediyesi tarafından … tarihli Gerekçe Raporu ile işin bünyesinde bulunan güçlendirme imalatlarında değişiklik yapılması gerektiği rapor edilmiş olup … tarihinde ise proje değişikliği onaylanarak iş kapsamına … Ticaret ve Sanayi Odasından alınan rayiçlerle yeni fiyat yapmak suretiyle 2 yeni iş kalemi eklenmiştir. Söz konusu iş kalemleri aşağıda gösterilmiştir.

Sıra No İmalatın Tanımı Birim Ticaret ve Sanayi Odası Fiyatı Kırım Oranı Anlaşılan Birim Fiyat (TL)

1 600 Gram CFRP Kumaş İle Döşeme Güçlendirme m2 … %5 …

2 10x1,2 cm CFRP Plaka İle Kiriş Güçlendirme Metre Tül* … %5 …

Yapılan incelemede; Şirket yükleniminde bulunan yapım işinde proje değişikliği sonucu ortaya çıkan yeni imalat kalemleri için Kültür ve Turizm Bakanlığı Birim Fiyat Listesinde daha düşük rayiçler yer almasına rağmen anlaşma safhasında kaynakların verimli kullanılması ilkesi gözetilmeden … Ticaret ve Sanayi Odasından daha yüksek rayiç fiyat alındığı; dolayısıyla söz konusu imalat kalemleri için daha yüksek tutarda ödeme yapıldığı, dolayısı ile kamu zararına neden olunduğu tespit edilmiştir. Söz konusu iş kalemleri için Kültür ve Turizm Bakanlığı rayiçleri aşağıda gösterilmiştir.

Poz No İmalatın Tanımı Birim Ticaret ve Sanayi Odası Fiyatı

KTB.80.2003 Karbon Fiber Kumaşla Kolon, Kiriş, Tavan, Döşeme ve Duvarlarda Tek Kat Güçlendirme yapılması (Çift Yönlü, 600 gr/m2, 12k kumaşla) m2 …

KTB.80.1001 Karbon Fiber Plakalarla Kolon, Kiriş, Tavan, Döşeme ve Duvarlarda Tek Kat Güçlendirme yapılması (1 mm kalınlıkta ) m2 …

Yukarıda da bahsedildiği üzere Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesine göre oluşturulan yeni birim fiyat, yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın %90’ını geçemeyecek olup söz konusu iş kapsamında sonradan yapılmasına karar verilen iki yeni iş kalemi için Kültür ve Turizm Bakanlığı Birim Fiyat Listesinde daha düşük rayiçler olmasına rağmen … Ticaret ve Sanayi Odasından alınan yüksek rayiçlere %5 oranında tenzilat uygulanarak ödemede bulunulması sonucunda 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinde; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verilmiştir.

Yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri gereğince sözleşme eki teklif birim fiyat cetvelinde olmayan ve uygulama sırasında yapılmasına ihtiyaç duyulan yeni iş kalemlerinin bedellerinin tespiti sırasında daha düşük olan Kültür ve Turizm Bakanlığı fiyatları yerine Ticaret ve Sanayi Odasından alınan yüksek fiyatların alınması nedeniyle Raporda iddia edilen … TL kamu zararının yeniden hesaplanması sonucu … TL olduğu tespit edilmiştir.

Bununla birlikte; Raporda iddia edilen … TL kamu zararının;

-… TL’si … tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahizin alacaklarından kesilmek suretiyle tahsil edilmiş olduğundan ilişilecek husus kalmadığına,

-… TL’si mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından ilişikli herhangi bir husus bulunmadığına,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.

B) “...” iş kaleminin miktarlarının artması sonucu ortaya çıkan revize fiyat uygulaması ile ilgili olarak revize birim fiyat tespitlerinin hatalı yapılması sonucu … TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.

30.09.2020 tarihli 31260 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 24 üncü maddesi ile Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmenin “İş kalemi miktarının değişmesi” başlıklı 28.2 nci maddesinde değişiklikler yapılmış olup söz konusu maddede:

“28.2.İş kalemi miktarının değişmesi

28.2.1. Herhangi bir iş kaleminin (sözleşmede yer alan ya da yeni fiyatla sözleşmeye dahil olan iş kalemi) miktarında, işin devamı sırasında sözleşmesinde yer alan iş kalemi için sözleşmede belirtilen iş kalemi miktarında; yeni fiyatla sözleşmeye dahil edilen iş kalemi için ise yeni fiyat oluşturulurken projesine göre tespit edilip idare tarafından onaylanan iş kalemi miktarında % 20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat aşağıda gösterildiği şekilde revize edilir ve bu iş kaleminin yüzde yirmi artışı aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılır.

R = F x [ 1 – (A x F) / S ]

S = Sözleşme bedeli (TL),

F = İş kaleminin birim fiyatı (TL / ….),

A = İş kaleminde meydana gelen artış miktarı (Adet, mt, m² vb.),

R = Revize birim fiyat (TL / ….).

28.2.2. (28.2.1) maddesi uyarınca hesaplanan revize birim fiyat, o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak (%25 oranında kâr ve genel gider dahil) hesaplanan birim fiyatı geçemez. İş kalemine ait resmi analiz ve rayiçlerin bulunmaması halinde ise, bu fiyat Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları dikkate alınarak hesaplanır.”

hükümleri yer almaktadır.

Maddenin güncel haline göre, birim fiyatlı sözleşmelerde; sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde yer alan herhangi bir iş kaleminin miktarında, işin devamı sırasında %20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın tutarının aynı zamanda sözleşme bedelinin %1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyatın, maddede gösterilen revize birim fiyat formülü uygulanmak suretiyle revize edilmesi; bu iş kaleminin %20 artışı aşan kısmı için revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılması gerekmektedir. Hesaplanan revize birim fiyat ise o iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatı geçemeyecektir.

Yapılan incelemede; ortaya çıkan iş artışları nedeniyle “Tek kat karbon-frp kumaş uygulaması (düzeltilmiş yüzeylere malzeme ve işçilik dahil)” iş kaleminin birim fiyatının mevzuatta belirtildiği şekilde formül kullanılarak revize edildiği görülmüştür. Söz konusu iş kalemi için Kültür ve Turizm Bakanlığı Birim Fiyat Listesinde “KTB.80.2001 Karbon Fiber Kumaşla Kolon, Kiriş, Tavan, Döşeme ve Duvarlarda Tek Kat Güçlendirme Yapılması” adı altında resmi rayici bulunmakta olup … yılı için bu rayiç … TL olarak belirlenmiştir.

Bununla birlikte, Belediye tarafından Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 24 üncü maddesinde yapılan değişiklik dikkate alınmadan “Tek kat karbon-frp kumaş uygulaması” işi için … TL revize birim fiyat hesabı yapıldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak Tip Sözleşmenin 28.2 nci maddesine göre hesaplanan revize birim fiyatın resmi analiz ve rayiçler kullanılarak bulunacak fiyattan yüksek olması sonucunda; 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinde; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verilmektedir.

Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerinde belirtilen şartların oluşması sonucu hesaplanan revize birim fiyat ile, ilgili iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyat arasında kıyaslama yapılmadan yüksek olan birim fiyat üzerinden işlem yapılması nedeniyle Raporda iddia edilen … TL kamu zararının yeniden hesaplama sonucu … TL olarak tespit edilmiştir. Bununla birlikte tespit edilen kamu zararı … tarihli ve … sayılı Muhasebe İşlem Fişi ile hakedişten kesilmek suretiyle tahsil edilmiş olduğundan ilişilecek husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.


Kararla ilgili sorunuz mu var?