Reaktif enerji bedelleri

…………………..Devlet Hastanesinde elektrik kompanzasyon sistemlerinin güç takibinin yapılmaması dolayısıyla Hastanenin elektrik faturalarına tahakkuk ettirilen reaktif enerji bedellerinin ödenmesi suretiyle ………………… TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak,

Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin 4’üncü maddesinin (v) fıkrasında reaktif güç kavramı; “Elektrik akımının gerilime göre 90 derece faz farklı, iş görmeyen ve kVAr birimi ile ölçülen gücü” olarak tanımlanmıştır.

Aynı maddede reaktif enerji kavramı “Reaktif gücün zamanla çarpımından elde edilen ve kVArh birimi ile ölçülen enerji” olarak tanımlanmıştır.

Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği’nin “Bağlantı Gücünün Aşılmasını İzleme Faaliyeti” başlıklı 27’nci maddesinde;

“Kullanıcı; bağlantı anlaşmasında yer alan güç sınırını aşamaz. Dağıtım şirketi; kullanıcının bağlantı noktasındaki aktif ve reaktif güçlerin, bağlantı anlaşmasında yer alan sınırlar içinde kalıp kalmadığını izleme hakkına sahiptir. Bağlantı güç sınırlarını aşan kullanıcıya, dağıtım şirketi tarafından Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde bağlantı anlaşmasında düzenlenmiş bulunan yaptırımlar uygulanır.”

denilmektedir.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 31.12.2015 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan ve 5999-3 sayılı “Dağıtım Lisansı Sahibi Tüzel Kişiler ve Görevli Tedarik Şirketlerinin Tarife Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar” başlıklı Kararı’nın 10’uncu maddesinin (ç) bendinde reaktif enerji bedeli kavramı;

“Dağıtım sistemi kullanıcılarından reaktif enerji uygulamasına tabi olanlar için 13’üncü maddede reaktif enerjiye ilişkin olarak belirlenen sınırların aşılması halinde ve bu Usul ve Esaslarda belirtilen şartlar dahilinde uygulanan bedeldir.”

şeklinde açıklanmıştır.

Aynı Karar’ın “Reaktif Enerji Tarifesi” başlıklı bölümünde;

“Madde 13- (1) Mesken aboneleri, aydınlatma aboneleri, tek fazla beslenen aboneler, bağlantı gücü 9 (dokuz) kw’a (dahil) kadar olan aboneler ile sisteme enerji veren üreticilere veriş yönünde 16 ncı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen durumlarda reaktif enerji tarifesi uygulanmaz.

(2) Yukarıda belirtilenler dışında, tüm dağıtım sistemi kullanıcıları ile sisteme enerji veren üreticilere çekiş yönünde 16 ncı maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen durumlarda aşağıdaki şartlar dahilinde reaktif enerji tarifesi uygulanır. Ancak kullanıcıya ait kompanzasyon tesisinde arıza sonucu oluşan ihlalin yılda (takvim yılı) bir kez olması halinde reaktif enerji bedeli faturalamada dikkate alınmaz. Reaktif enerji ölçüm sistemleri dağıtım şirketi tarafından tesis edilir. Reaktif enerji ölçüm sistemi tesis edilmemiş kullanıcılara reaktif enerji bedeli uygulanmaz.

(3) Kurulu gücü 50 kVA’nın altında olan müşteriler, çektikleri aktif enerji miktarının yüzde otuzüçünü aşan şekilde reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının yüzde yirmisini aşan şekilde kapasitif reaktif enerji vermeleri halinde; kurulu gücü 50 kVA ve üstünde olanlar ise, çektikleri aktif enerji miktarının yüzde yirmisini aşan şekilde endüktif reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının yüzde onbeşini aşan şekilde sisteme kapasitif reaktif enerji vermeleri halinde, reaktif enerji tüketim bedeli ödemekle yükümlüdür.

(4) Endüktif reaktif enerjiye ilişkin oranların aşılmaması halinde reaktif enerji bedeli alınmaz. Bu sınır aşılırsa, çekilen reaktif enerjinin tamamına (endüktif sayaçta ölçülen değer) reaktif enerji tarifesi uygulanır.

(5) Kapasitif reaktif enerjiye ilişkin oranların aşılmaması halinde reaktif enerji bedeli alınmaz. Bu sınır aşılırsa, sisteme verilen reaktif (kapasitif sayaçta ölçülen değer) enerjinin tamamına reaktif enerji tarifesi uygulanır.

(6) Endüktif ve kapasitif reaktif sınırların ikisini birden aşan müşteriye, endüktif reaktif ve kapasitif reaktif sayaçlardan en yüksek değeri kaydeden sayaç değerinin tamamına reaktif enerji tarifesi uygulanır.”

hususları ifade edilmiştir.

Yukarıda yer verilen hükümlerden; reaktif enerji sınırlarının aşılması durumunda tedarikçi elektrik firması tarafından tüketiciye reaktif enerji bedeli yansıtılacağı ve kompanzasyon tesisinde arıza sonucu reaktif güç ihlali oluşması durumunda yılda bir kez ile sınırlı olmak üzere reaktif enerji bedelinin faturalamada dikkate alınmayacağı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla idareler tarafından reaktif güç değerlerinin devamlı olarak takip edilmesi, kompanzasyon sisteminin bakım onarımlarının yaptırılarak arıza sonucu reaktif bedel yansıması halinde yıl içinde bir defayla sınırlı olmak üzere durumu tedarikçi firmaya ileterek reaktif bedelin iptalini sağlaması gerekmektedir.

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;

…………………….Devlet Hastanesinde elektrik kompanzasyon sistemlerinin güç takibinin yapılmaması sonucu ortaya çıkan reaktif enerji bedellerinin ödenmiş olması ve yıl içinde oluşan ilk reaktif enerji bedelinin elektrik tedarik şirketine başvurmak suretiyle iadesinin sağlanmaması nedeniyle İdarece kamu zararına neden olunduğu anlaşılmış ise de;





Sorumlu savunmalarından;

Reaktif ceza bedellerinin bir kısmının binanın kullanılmadığı ve pandemi döneminde gelen cezalar olduğu, binanın kullanılmadığı bu dönemlerde panolar için hizmet satın alınmış olsaydı ödenen toplam reaktif bedelinden çok daha fazla bir tutarın kompanzasyon panolarının bakım ve takibi için ödemiş olacağı, reaktif cezaya konu eski bir hizmet binası ile ilgili olarak, Diş Hastanesi yapılmak üzere …………………. Ltd. Şti. ile sözleşme imzalandığı ve söz konusu binanın yer teslimi yapıldıktan sonra idare uhdesinden çıktığı ve binayla ilgili idarenin hiçbir tasarrufunun kalmadığı ancak yüklenici ile yapılan sözleşmenin “işin yapılacağı yerde tadilat sırasında kullanılacak olan su, elektrik vb. giderler idare tarafından karşılanacaktır.” hükmü gereğince elektrik aboneliğinin idare adına olduğundan dolayı elektrik faturalarının idare tarafından ödendiği, Hastanenin İl Sağlık Müdürlüğüne yazmış olduğu yazıyla yüklenicinin yer teslimi aldığı tarih olan ..... tarihinden kesin kabul tarihine kadar olan tutarların yüklenicinin hakedişten ya da teminatından kesilmesinin istendiği,

Yeni hizmet binasının TOKİ tarafından yaptırılan bir bina olması hasebiyle bir takım teknik eksiklikler ile işletmeye alındığı, bununla ilgili eksikliklerin hem kesin kabul sırasında yüklenici ve TOKİ’ye, hem de İl Sağlık Müdürlüğüne yazılı olarak sunulduğu, bu sırada pandeminin de tüm şiddetiyle devam ettiği, yedek parça, bakım onarım, teknik mühendislik desteği alamaz durumda oldukları, kimsenin hastanelere girmek istemedikleri, Tıbbi cihaz tarafında da durumun aynı şekilde olduğu ve bunun da yanan kompanzasyon panolarının uzun bir süre tamir edilememesine neden olduğu, mevcut pandemi ortamından parça temini ve teknik desteğin pandeminin aralıklı hafiflediği dönemlerde sağlanabildiği dolayısıyla geç yenilenebildiği, hastanede görev yapan elektrik teknisyenleri ile 2018 yılından itibaren kompanzasyon panolarının takibinin yapıldığı Hastanenin teknik elemanlarının bilgisi, becerisi bunları yapabilecek durumda olduğundan kamu kaynaklarının etkin korunması ve israf edilmemesi adına bu panolarla ilgili bakım hizmeti alınmadığı,

anlaşıldığından faturalarda oluşan reaktif bedellere ilişkin sorumlu savunmalarının kısmen kabulü gerekmektedir.

Bu itibarla, …………………….. Devlet Hastanesinde elektrik kompanzasyon sistemlerinin güç takibinin yapılmaması dolayısıyla Hastanenin elektrik faturalarına tahakkuk ettirilen reaktif enerji bedellerinin ödenmesi ile ilgili ……………………… TL’nin;

Savunmalarda belirtilen hususlar dikkate alındığında kamu zararı oluşmayan ……………….. TL’si hakkında ilişilecek husus bulunmadığına,

Kalan ve kamu zararı olduğu anlaşılan ………………… TL’sinin ise açıklanan gerekçelerle Harcama Yetkilisi (……………..) Doç. Dr. …………….. ile Gerçekleştirme Görevlisi (…………….) ……………………..’a,

Müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereğince işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanunun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle,

Karar verildi.