KARAR

Konu: Sosyal denge.

2- Sorumlu, 35441 İlam sayılı Temyiz Kurulu Kararının 2. maddesi ile tasdik olunan 152 sayılı İlamın 5. maddesinin karar düzeltme kanun yolu ile incelenerek kaldırılmasını talep etmişse de;

26.11.2022 tarih ve 32025 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10 uncu maddesinde;

“MADDE 10-25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 16- Konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu Kanun veya 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümlerine aykırı olarak sosyal denge tazminatı ödediği tespit edilen il özel idareleri, belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında yapılan bu ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz; başlamış olanlar işlemden kaldırılır.” hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm karşısında ... ... Belediyesi 2018 yılı hesabı ile ilgili olarak Sayıştay 7. Dairesince çıkarılan 152 sayılı İlamın 5. maddesi 7421 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi kapsamında bulunmaktadır. Bu nedenle söz konusu ilam hakkında mali yargılama ve takibat yapılamayacağından karar düzeltme konusu dosyanın İŞLEMDEN KALDIRILMASINA, (Üyeler ..., ... ve ...’in aşağıda yazılı karşı oy gerekçesine karşı), oyçokluğuyla,

Karar verildiği 10.01.2024 tarih ve 56310 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

Karşı oy gerekçeleri

Üyeler ..., ... ve ...’in aşağıda yazılı karşı oy gerekçesi;

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32 nci maddesinde; “27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir …” denilmektedir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 15 inci maddesinde ise;

“Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir.” hükmü bulunmaktadır.

Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018 ve 2019 yıllarını kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşme’de ödenebilecek sosyal denge tazminatının aylık tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) %100’ü olarak belirlenmiştir.

Karar düzeltme talebine konu olan 152 sayılı İlamın 5. maddesinde belediye ile yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesine istinaden memurlara ödenen sosyal denge tazminatının, yasayla belirlenen limitlere uyulmaksızın ödenmesi gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir. Söz konusu sosyal denge sözleşmesinde çalışanlara toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarda sosyal denge tazminatı ödenmekle birlikte buna ek olarak personele ilave mali hakların ödenmesi öngörülmüştür. Yapılan söz konusu ödemeler, sosyal denge tazminatı kapsamında yapılabilecek ödemelerden olmadığı için İlam maddesinde bu ödemelerle ilgili verilmiş tazmin hükmünün de, 26.11.2022 tarih ve 32025 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Açıklanan nedenle, karar düzeltmeye mahal bulunmadığına karar verilmesi uygun olur.



Konu: Sosyal denge.

3- Sorumlu, 35441 İlam sayılı Temyiz Kurulu Kararının 3. maddesi ile tasdik olunan 152 sayılı İlamın 6. maddesinin karar düzeltme kanun yolu ile incelenerek kaldırılmasını talep etmişse de;

26.11.2022 tarih ve 32025 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10 uncu maddesinde;

“MADDE 10-25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 16- Konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu Kanun veya 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümlerine aykırı olarak sosyal denge tazminatı ödediği tespit edilen il özel idareleri, belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında yapılan bu ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz; başlamış olanlar işlemden kaldırılır.” hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm karşısında ... ... Belediyesi 2018 yılı hesabı ile ilgili olarak Sayıştay 7. Dairesince çıkarılan 152 sayılı İlamın 6. maddesi 7421 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi kapsamında bulunmaktadır. Bu nedenle söz konusu ilam hakkında mali yargılama ve takibat yapılamayacağından karar düzeltme konusu dosyanın İŞLEMDEN KALDIRILMASINA, (Üyeler ..., ... ve ...’in aşağıda yazılı karşı oy gerekçesine karşı), oyçokluğuyla,

Karar verildiği 10.01.2024 tarih ve 56310 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

Karşı oy gerekçeleri

Üyeler ..., ... ve ...’in aşağıda yazılı karşı oy gerekçesi;

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32 nci maddesinde; “27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir …” denilmektedir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 15 inci maddesinde ise;

“Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir.” hükmü bulunmaktadır.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 28 inci maddesine göre toplu sözleşmelerle; kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarını düzenleyen mevcut mevzuat hükümleri dikkate alınarak kamu görevlilerine uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, ek ödeme, toplu sözleşme ikramiyesi, fazla çalışma ücreti, harcırah, ikramiye, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları ve diğer mali ve sosyal hakları ile ilgili düzenleme yapılmasına izin verilmişken, sosyal denge sözleşmesine ilişkin 32 nci madde düzenlemesi, 28 inci maddede sayılan unsurlar da dahil olmak üzere herhangi bir mali ve sosyal hak ile ilgili düzenleme yapılmasına veya tutar belirleme yetkisi vermemekte olup yalnızca; belirlenmiş olan tavan tutarı (2018 ve 2019 yıllarını kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşme’de ödenebilecek sosyal denge tazminatının aylık tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) %100’ü olarak belirlenmiştir.) aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarının, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebilmesine imkan sağlanmıştır.

Bu düzenlemeler karşısında; sosyal denge sözleşmeleriyle, özellikle usul ve esasları ve miktarı başka bir mevzuatla düzenlenmiş olan; yiyecek yardımı, evlenme yardımı, doğum ve ölüm yardımı, öğrenim yardımı v.b. konularda yapılacak ödemelerle ilgili düzenlemelere yer verilemez, buna ilişkin meri mevzuatta belirlenmiş olan usul ve esaslarda değişikliğe gidilemez ve ilgili mevzuatında belirlenmiş olan tutardan daha fazla bir ödeme yapılmasına ilişkin düzenleme yapılamaz.

Karar düzeltme talebine konu olan 152sayılı İlamın 6. maddesinde belediye ile yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesinde belediye personeline yapılan sosyal denge ödemelerinin tavan tutarı aşan kısmının yanı sıra ilgili mevzuatında düzenlenmiş olandan daha yüksek miktarda yiyecek, engelli, evlenme, doğum, ölüm yardımı ödenmesi suretiyle oluşan kamu zararının da tazminine hükmedilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, sosyal denge sözleşmesi dayanak gösterilerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve ilgili diğer mevzuat gereğince yapılması gereken yardımlardan daha yüksek tutarda ödenen bu tutarlar ayrıştırılarak hüküm tesisi edilmesi gerekmektedir.


Kararla ilgili sorunuz mu var?