Sosyal Denge Tazminatı

… Belediyesi tarafından sözleşmeli personele ödenen sosyal denge tazminatlarından sosyal güvenlik primi işçi paylarının kesilmemesi sonucu … TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.

03.07.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin beşinci fıkrasında; sözleşmeli personel hakkında 14.07.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümlerin uygulanması gerektiği hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasında sözleşmeli personelin işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri olduğu; bunlar hakkında 06.06.1978 tarihli ve 15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiş olan “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar”ın uygulanacağı belirtilmektedir.

31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun;

“Sigortalı sayılanlar” başlıklı 4 üncü maddesinde; hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların anılan maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olduğu belirtilmektedir.

“Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinde;

“4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir.

a) Prime esas kazançların hesabında;

1) Hak edilen ücretlerin,

2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,

3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,

brüt toplamı esas alınır.

b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.

c) (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.”

“Prim oranları ve Devlet katkısı” başlıklı 81 inci maddesinde de;

“Bu Kanun gereğince alınacak sigorta prim oranları aşağıdaki şekildedir:

a) Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının % 20’sidir. Bunun % 9’u sigortalı hissesi, % 11’i işveren hissesidir.

b) Bu Kanunda belirtilen fiilî hizmet süresi zammı uygulanan işlerde 4 üncü maddenin birinci fıkrasının;

1) (a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için uygulanacak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, bu maddenin (a) bendinde belirtilen % 20 oranına; 40 ıncı maddeye göre 60 fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 1 puan, 90 fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 1,5 puan, 180 fiilî hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 3 puan,

…

eklenmesi suretiyle belirlenir ve bu şekilde bulunan oran ile bu maddenin (a) bendinde belirtilen % 20 oranı arasındaki farka ait primin tamamı işveren tarafından ödenir.

c) Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının %2’sidir. Bu primin tamamını işveren öder. Bu oranı %1,5 oranına düşürmeye ya da %2,5 oranına artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

…

f) Genel sağlık sigortası primi, kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına tâbi olanlar için 82 nci maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan prime esas kazancın % 12,5’idir. Bu primin % 5’i sigortalı, % 7,5’i ise işveren hissesidir. …

…”

hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verildiği üzere, anılan Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde prime esas kazançların hesabında hangi ödemelerin dikkate alınacağı düzenlenmekte olup, söz konusu fıkranın (b) bendinde ise prime esas kazancın istisnalarına yer verilmektedir. Sözleşmeli personelin sigorta mevzuatı bakımından 4-a statüsünde konumlandırıldığı; hizmet akdi ile çalıştırılan sözleşmeli personele (b) bendinde sayılan istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemelerin prime esas kazanca tabi tutulacağı ve diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnaların 5510 sayılı Kanunun uygulanmasında dikkate alınmayacağı hüküm altına alınmaktadır.

Anılan Kanunun “Prim oranları ve Devlet katkısı” başlıklı 81 inci maddesinin (a) bendinde malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının, sigortalının prime esas kazancının % 20’si oranında olduğu, bu oranın % 9’unun sigortalı hissesi, % 11’inin işveren hissesine ait olduğu; (b) bendinde ise genel sağlık sigortası priminin, prime esas kazancın % 12,5’i oranında olduğu, bunun % 5’inin sigortalı, % 7,5’inin ise işveren hissesine ait olduğu hüküm altına alınmaktadır.

… Belediyesi ile Tüm-Yerel-Sen arasında yapılan Toplu İş Sözleşmesinin “Mali Haklar” başlıklı 26 ıncı maddesinde; işverence çalışan tüm memur ve sözleşmeli personele aylık brüt (8000+1500) x memur maaş katsayısı sonucunda çıkan tutar kadar her ay sosyal denge tazminatı ödemesi yapılacağı hükmü yer almaktadır.

Yapılan incelemede, söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca sözleşmeli personele ödenen sosyal denge tazminatının, sosyal güvenlik primi matrahına dahil edilerek, sosyal güvenlik primleri kişi paylarının kesilmesi ve Sosyal Güvenlik Kurumuna yatırılması gerekirken, söz konusu tutarların matraha dahil edilmemesi ve sosyal güvenlik priminin eksik hesaplanması suretiyle 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinde; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verildiği görülmektedir.

Ancak, sözleşmeli personele ödenen sosyal denge tazminatlarının, sosyal güvenlik primi matrahına dahil edilmeyerek sosyal güvenlik priminin eksik hesaplanması suretiyle oluşan toplam …TL kamu zararının;

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’in,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’un,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’in,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’in,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin … tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin … tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’nın,

…TL’sinin … tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’nun,

…TL’sinin … tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’un,

…TL’sinin … tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’nın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

… TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’ın,

…TL’sinin …tarihli ve … numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile ahiz …’un,

alacak emanetlerinden kesinti yapılmak suretiyle tahsil edildiği anlaşıldığından söz konusu kamu zararı için ilişilecek husus kalmadığına ve yapılan tahsilatın ilamda gösterilmesine, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,

…

karar verildi.