Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 6. Daire Kararı
Karar Tarihi:
4/26/2022
Karar No:
103
Esas No:
868
KARAR
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
... Belediyesinde müdür olarak görev yapan ..., ... ve ...’e ödenen ek gösterge tutarlarının kariyerleri ile ilgili unvanların ve atandıkları kadroların derecesinin esas alınarak belirlendiği görülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Göstergeler” başlıklı 43’üncü maddesinin (B) bendinde;
“Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıkları; hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni unvanlar ilave etmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.(1)
Bu ek göstergeler, ilgililerin belirtilen sınıf ve görevlerde bulundukları sürece ödemelere esas alınıp, terfi bakımından kazanılmış hak sayılmaz. Kurumların 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bölümünde belirtilen görevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca personelin aylıklarının, Kanun’a ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge puanlarının eklenmesi suretiyle hesaplanacağı belirtilmiş olup ek göstergelerin ödenmesinde ilgililerin bulunduğu kadronun esas alınması gerekmektedir. Ancak istisnai olarak ilgililer Genel İdare Hizmetleri Sınıfı bölümünde belirtilen görevlere atandıklarında, kariyerleri ile ilgili unvanlarına denk gelen ve kazanılmış hak aylık derecelerine göre belirlenen ek gösterge ve atandıkları kadronun ek göstergesinden yüksek olan ek göstergenin verilmesi gerekmektedir.
Somut olayda, Fen İşleri Müdürü kadrosunda bulunan ve kariyer mesleği mühendis olan ...’a kazanılmış hak aylık derecesi 3 olduğu halde atanmış olduğu fen işleri müdürü unvanının kadro derecesi olan 1. derece esas alınarak 1. derece mühendis kadrosunun ek gösterge puanı (3600) üzerinden; Etüt Proje Müdürü kadrosunda bulunan ve kariyer mesleği mühendis olan ...’ya kazanılmış hak aylık derecesi 2 olduğu halde atanmış olduğu etüt proje müdürü unvanının kadro derecesi olan 1. derece esas alınarak 1. derece mühendis kadrosunun ek gösterge puanı (3600) üzerinden; Plan ve Proje Müdürü kadrosunda bulunan ve kariyer mesleği şehir plancısı olan ...’e kazanılmış hak aylık derecesi 4 olduğu halde atanmış olduğu plan ve proje müdürü unvanının kadro derecesi olan 1. derece esas alınarak 1. derece şehir plancısı kadrosunun ek gösterge puanı (3600) üzerinden ödeme yapılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü ve sorgu konusu olay birlikte değerlendirildiğinde, genel idare hizmetleri sınıfında yer alan müdürlük kadrosuna atanan ilgililere ödenecek ek gösterge, kariyer unvanlarına denk gelen ve kazanılmış hak aylık derecelerinin ek gösterge puanı ile atandıkları kadronun ek gösterge puanı karşılaştırılarak yüksek olanın esas alınması suretiyle ödenmesi gerekmektedir. Ancak mevzuata aykırı olarak ilgililere kazanılmış hak aylık dereceleri dikkate alınmadan atandıkları kadronun derecesi esas alınarak kariyer mesleklerinin ek gösterge puanı üzerinden ödeme yapılması sonucu … TL kamu zararına neden olunmuştur.
Sorumlular tarafından gönderilen savunmalarda 657 sayılı Kanun’un 68’inci maddesinin (B) bendinde “… Bu bend hükümlerine göre atananlar atandıkları kadronun aylık (ek gösterge dahil) ve diğer haklarından yararlanırlar.” hükmü gereği ve 148 seri no.lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği’ne istinaden ödeme yaptıkları ifade edilmişse de; anılan Kanun’un 43’üncü maddesinde “…kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz.” denilerek oluşabilecek mağduriyetlerin önüne geçilmek istenmiş ancak kazanılmış hak aylık derecelerinden daha yüksek dereceden ödeme yapılmasına olanak tanımamıştır.
Diğer taraftan sorumlu gerçekleştirme görevlisi (Tekniker) …’ın maaş bordrolarının hazırlanması ve imzalanmasında görevli olmadığı, yalnızca gerçekleştirme görevlisi olarak harcama yetkilisinin talimatına istinaden ödeme emri belgesini tanzim ederek imza safahatının dışında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 33’üncü maddesi gereğince sorumluluk yönünden yükümlülüğünün bulunmadığı gerekçesiyle sorguya sorumluluk yönünden itiraz etmişse de;
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Giderlerin Gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’ncü maddesi uyarınca; bütçeden bir giderin yapılabilmesi için gerçekleştirme belgelerinin hazırlanması ve harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından anılan gerçekleştirme belgelerinin ekli olduğu ödeme emri belgesinin düzenlenmesi gerekmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın “Ön malî kontrolün kapsamı” başlıklı 10’uncu maddesinde; ön mali kontrol işleminin harcama birimleri tarafından da yerine getirileceği belirtilerek gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin mali karar ve işlemlerin harcama birimi tarafından mali mevzuat hükümlerine uygunluk yönüyle kontrol edileceği,
Usul ve Esaslar’ın “Ön malî kontrol süreci” başlıklı 12’nci maddesinde de, süreç kontrolünün nasıl yapılacağı belirtilerek, mali işlemlerin yürütülmesinde görev alanların yapacakları işlemden önceki işleri de kontrol edecekleri, ödeme emrini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlilerinin de ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön mali kontrol yapacakları, kontrol sonucunda ödeme emri belgesi üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşmek suretiyle anılan belgeyi imzalayacakları,
ifade edilmiştir.
Yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri uyarınca her bir harcamanın, süreç kontrolü kapsamında ilgili mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığı açısından harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri tarafından 5018 sayılı Kanun ve bu Kanun uyarınca hazırlanan ön mali kontrol esasları çerçevesinde kontrol edilmesi gerekmektedir. İlgili ödeme sonucu gerçekleşen kamu zararı ödeme emri ekinde yer alan bordrolardan anlaşılacağı için ödeme emri belgesini düzenleyen sıfatıyla imzalayan gerçekleştirme görevlisinin, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin mevzuata uygunluğundan sorumlu olduğundan ön mali kontrolü yerine getiren Gerçekleştirme Görevlisi (Tekniker) …’ın da sorumluluğu bulunmaktadır.
Bu itibarla, kamu zararı tutarı … TL’nin,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Etüt Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Tekniker) …, (Muhasebeci-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Etüt Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Mimar) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Yazı İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’a,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Etüt Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Mühendis) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ... (İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Etüt Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Mühendis) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi ... (Plan ve Proje Müdürü), Gerçekleştirme Görevlileri; … (Tekniker), (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Plan ve Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Tekniker) …, (Muhasebeci-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ... (Yazı İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’a,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Yapı Kontrol Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Tekniker) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Park ve Bahçeler Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Mühendis) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (İşçi) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (İşçi) …, (Muhasebeci-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (İşçi) …, (Muhasebeci-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Yazı İşleri Müdürü-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’a,
müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile ödettirilmesine anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
... Belediyesinde müdür olarak görev yapan ..., ... ve ...’e ödenen ek gösterge tutarlarının kariyerleri ile ilgili unvanların ve atandıkları kadroların derecesinin esas alınarak belirlendiği görülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Göstergeler” başlıklı 43’üncü maddesinin (B) bendinde;
“Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıkları; hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni unvanlar ilave etmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.(1)
Bu ek göstergeler, ilgililerin belirtilen sınıf ve görevlerde bulundukları sürece ödemelere esas alınıp, terfi bakımından kazanılmış hak sayılmaz. Kurumların 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bölümünde belirtilen görevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca personelin aylıklarının, Kanun’a ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge puanlarının eklenmesi suretiyle hesaplanacağı belirtilmiş olup ek göstergelerin ödenmesinde ilgililerin bulunduğu kadronun esas alınması gerekmektedir. Ancak istisnai olarak ilgililer Genel İdare Hizmetleri Sınıfı bölümünde belirtilen görevlere atandıklarında, kariyerleri ile ilgili unvanlarına denk gelen ve kazanılmış hak aylık derecelerine göre belirlenen ek gösterge ve atandıkları kadronun ek göstergesinden yüksek olan ek göstergenin verilmesi gerekmektedir.
Somut olayda, Fen İşleri Müdürü kadrosunda bulunan ve kariyer mesleği mühendis olan ...’a kazanılmış hak aylık derecesi 3 olduğu halde atanmış olduğu fen işleri müdürü unvanının kadro derecesi olan 1. derece esas alınarak 1. derece mühendis kadrosunun ek gösterge puanı (3600) üzerinden; Etüt Proje Müdürü kadrosunda bulunan ve kariyer mesleği mühendis olan ...’ya kazanılmış hak aylık derecesi 2 olduğu halde atanmış olduğu etüt proje müdürü unvanının kadro derecesi olan 1. derece esas alınarak 1. derece mühendis kadrosunun ek gösterge puanı (3600) üzerinden; Plan ve Proje Müdürü kadrosunda bulunan ve kariyer mesleği şehir plancısı olan ...’e kazanılmış hak aylık derecesi 4 olduğu halde atanmış olduğu plan ve proje müdürü unvanının kadro derecesi olan 1. derece esas alınarak 1. derece şehir plancısı kadrosunun ek gösterge puanı (3600) üzerinden ödeme yapılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü ve sorgu konusu olay birlikte değerlendirildiğinde, genel idare hizmetleri sınıfında yer alan müdürlük kadrosuna atanan ilgililere ödenecek ek gösterge, kariyer unvanlarına denk gelen ve kazanılmış hak aylık derecelerinin ek gösterge puanı ile atandıkları kadronun ek gösterge puanı karşılaştırılarak yüksek olanın esas alınması suretiyle ödenmesi gerekmektedir. Ancak mevzuata aykırı olarak ilgililere kazanılmış hak aylık dereceleri dikkate alınmadan atandıkları kadronun derecesi esas alınarak kariyer mesleklerinin ek gösterge puanı üzerinden ödeme yapılması sonucu … TL kamu zararına neden olunmuştur.
Sorumlular tarafından gönderilen savunmalarda 657 sayılı Kanun’un 68’inci maddesinin (B) bendinde “… Bu bend hükümlerine göre atananlar atandıkları kadronun aylık (ek gösterge dahil) ve diğer haklarından yararlanırlar.” hükmü gereği ve 148 seri no.lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği’ne istinaden ödeme yaptıkları ifade edilmişse de; anılan Kanun’un 43’üncü maddesinde “…kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz.” denilerek oluşabilecek mağduriyetlerin önüne geçilmek istenmiş ancak kazanılmış hak aylık derecelerinden daha yüksek dereceden ödeme yapılmasına olanak tanımamıştır.
Diğer taraftan sorumlu gerçekleştirme görevlisi (Tekniker) …’ın maaş bordrolarının hazırlanması ve imzalanmasında görevli olmadığı, yalnızca gerçekleştirme görevlisi olarak harcama yetkilisinin talimatına istinaden ödeme emri belgesini tanzim ederek imza safahatının dışında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 33’üncü maddesi gereğince sorumluluk yönünden yükümlülüğünün bulunmadığı gerekçesiyle sorguya sorumluluk yönünden itiraz etmişse de;
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Giderlerin Gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’ncü maddesi uyarınca; bütçeden bir giderin yapılabilmesi için gerçekleştirme belgelerinin hazırlanması ve harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından anılan gerçekleştirme belgelerinin ekli olduğu ödeme emri belgesinin düzenlenmesi gerekmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın “Ön malî kontrolün kapsamı” başlıklı 10’uncu maddesinde; ön mali kontrol işleminin harcama birimleri tarafından da yerine getirileceği belirtilerek gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin mali karar ve işlemlerin harcama birimi tarafından mali mevzuat hükümlerine uygunluk yönüyle kontrol edileceği,
Usul ve Esaslar’ın “Ön malî kontrol süreci” başlıklı 12’nci maddesinde de, süreç kontrolünün nasıl yapılacağı belirtilerek, mali işlemlerin yürütülmesinde görev alanların yapacakları işlemden önceki işleri de kontrol edecekleri, ödeme emrini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlilerinin de ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön mali kontrol yapacakları, kontrol sonucunda ödeme emri belgesi üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşmek suretiyle anılan belgeyi imzalayacakları,
ifade edilmiştir.
Yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri uyarınca her bir harcamanın, süreç kontrolü kapsamında ilgili mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığı açısından harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri tarafından 5018 sayılı Kanun ve bu Kanun uyarınca hazırlanan ön mali kontrol esasları çerçevesinde kontrol edilmesi gerekmektedir. İlgili ödeme sonucu gerçekleşen kamu zararı ödeme emri ekinde yer alan bordrolardan anlaşılacağı için ödeme emri belgesini düzenleyen sıfatıyla imzalayan gerçekleştirme görevlisinin, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin mevzuata uygunluğundan sorumlu olduğundan ön mali kontrolü yerine getiren Gerçekleştirme Görevlisi (Tekniker) …’ın da sorumluluğu bulunmaktadır.
Bu itibarla, kamu zararı tutarı … TL’nin,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Etüt Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Tekniker) …, (Muhasebeci-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Etüt Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Mimar) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Yazı İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’a,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Etüt Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Mühendis) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ... (İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Etüt Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Mühendis) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi ... (Plan ve Proje Müdürü), Gerçekleştirme Görevlileri; … (Tekniker), (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Plan ve Proje Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Tekniker) …, (Muhasebeci-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ... (Yazı İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’a,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Yapı Kontrol Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Tekniker) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Park ve Bahçeler Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (Mühendis) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (İşçi) …, (Muhasebeci- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürü- Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (İşçi) …, (Muhasebeci-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Muhtarlık İşleri Müdürü-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’e,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlileri; (İşçi) …, (Muhasebeci-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ..., (Yazı İşleri Müdürü-Maaş Bordrosunu Onaylayan) ...’a,
müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile ödettirilmesine anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?