Hakediş

…… A.Ş. yükleniminde bulunan ….. TL sözleşme bedelli “….. Hafif Raylı Sistemi …..üncü Aşama …..-….. Kaymakamlık Arası Yapım İşi” kapsamında;

A) Söz konusu işe ait …. nolu hakediş raporunun incelenmesi sonucunda; Kaymakamlık İstasyonu inşaatında işe ait projeye göre yapılması gereken Q 100 lük Diyafram Duvar Yapılması ve Q100 lük Fore Kazık Yapılması’na ilişkin iksa imalatlarından yer değişikliği sebebiyle vazgeçildiği, bunun yerine istasyon projesinde yer almayan iksa imalatlarının yapıldığını, sözleşmeye göre yapılan bu imalatlar için yeni birim fiyatlar yapılarak ödemede bulunulması gerekirken ilgili projede yer alan imalatların yapılması durumunda uygulanması gereken 013 G poz nolu iksa yapılması imalatına ait birim fiyatından ödeme yapılması sonucunda ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak;

Sözleşme eki birim fiyat tariflerinin “….Teklif Birim Fiyat ve Anahtar Teslimi Götürü Bedel Fiyat Tarifleri” bölümünün ….. Açıkta İnşaat İşleri kısmının da söz konusu istasyonda yapılacak olan iksa imalatlarının tarifi aynen aşağıdaki gibidir:

“013. İksa Yapılması ;”Proje ve Teknik Şartname ‘ye göre İstasyon Kalıcı Şaft Yapıları, İstasyon Geçici İksa Yapıları, NATM Tünel İnşaat Şaftları vb. yapılarda her yükseklik ve genişlikte kazı duvarlarındaki iksa sistemlerinin (Mini kazık, kazık, kesişen kazık, kazık başlık kirişi, kuşak kirişi, diyafram duvar, diyafram duvar başlık kirişi, diyafram duvar gidaj (kılavuz) duvarı, kalıcı ve geçici öngermeli zemin ankrajları, beton ve betonarme çeliği, içten betonarme ve çelik destek (strut) vs. gibi her türlü destekleme, sağlamlaştırma ve iyileştirme önlemleri, kaynama problemi olan granüler sahalarda kaynama probleminin giderilmesi için jet grout kolonları veya enjeksiyon ile taban tıpasının oluşturulması), İşveren ve Mühendis’ce onaylanacak projesine göre yapılması için gerekli her türlü malzeme ile işçilik yapım sırasında kullanılacak ekipmanların temini, alet, edevat ve ekipman giderleri, kusurlu yetersiz kalan iksa sistemlerinin ilave tahkimi ve düzeltilmesi, yükleme boşaltma ve nakliyeler, bu iş için gerekebilecek her türlü ek masraf dahil, Madde 1.1 şartlarında, 1 m2’sinin fiyatıdır.”

Ölçü: “İksa yapılan kesimde, İstasyon Kalıcı Şaft Yapılarında vb. kalıcı yapıların plandaki dış kontur çevresi ile iksa sisteminin yapı temeli alt kotundan itibaren yüksekliği çarpılarak m2 cinsinden ölçülür. Yapı temeli alt kotu altında kalan ve zemine soketlenen bölümler aşağıdaki durumlar haricinde dikkate alınmayacaktır;”

İstasyon yapısının yüzmesini önlemek amacıyla kazık ve diyafram duvarların soket kısımlarının yapısal analizlerde kullanılmasının işveren tarafından tercih edilmesi durumunda ödemeye esas iksa alanı belirlenirken hesaben gerekli temel altı kotu altında kalan soket boyu da dikkate alınacaktır.

İstasyon yapısının yer aldığı bölgedeki zemin ve/veya trafik durumu nedeni ile işveren tarafından top-down imalat yapılmasının tercih edilmesi durumunda iksa elemanlarının ödemesi bu pozdan yapılacaktır. Ancak iksa alanı belirlenirken hesaben gerekli soket boyu da dikkate alınacaktır.

Not: İksa yapılmış bölgelerdeki imalatların başlangıcından tamamlanana kadar geçen süre zarfındaki oturma, kayma ve diğer zemin hareketlerinin kontrolü, olası hareketlerin engellenmesi için İşveren ve Mühendisin talebi ile alınacak her türlü ilave önlem, herhangi bir göçük, oturma, kayma vb. duyarsızlık ile karşılaşılması durumunda sorunun giderilmesi ve hasarların tazmini, takip cihazlarının (her türlü ölçümleme ve geoteknik enstrümantasyon) temini, tesisi, verilerin toplanması ve raporlanması bu birim fiyatının içindedir ve ayrıca bir bedel ödenmeyecektir. Müteahhit iksa yapılması fiyatını ve analizlerini ihale dokümanları ekinde yer alan zemin etüdü raporu ve/veya kendi yapacağı ilave etüdler ve değerlendirmeler neticesinde her türlü riski kendi tasarrufunda olmak kaydı ile belirleyeceği iksa sistemi ve/veya kombinasyonları doğrultusunda oluşturacaktır. Kombinasyon sonucunda oluşturulan sistem İşveren ve Mühendis’in onayına tabi olacaktır.

Proje ve Teknik Şartname ‘ye göre yükseklik ve genişlikte kazı duvarlarında (istasyon kalıcı şaft yapıları, istasyon geçici iksa yapıları, NATM tünel inşaat şaftları vb.), mini kazık, kazık, kesişen kazık, diyafram duvar, kalıcı ve geçici öngermeli zemin ankrajları, çelik destek gibi sistemlerin kullanılmasına gerek duyulmadığı, püskürtme beton, zemin çivisi, hasır çelik gibi imalatlar uygulanarak kazı desteklemenin yapılması durumunda, bu poz geçerli olmayıp, imalatlar kendi pozlarından ödenecektir. Yapım çalışmalarında iksa sistemi olarak farklı metod veya sistemlerin kullanılmasının gerekmesi halinde herhangi bir nam altında ilave bedel ödenmeyecektir.

Kazı duvarlarında (istasyon kalıcı şaft yapıları, istasyon geçici iksa yapıları, NATM tünel inşaat şaftları vb.), mini kazık, kazık, kesişen kazık, diyafram duvar, kalıcı ve geçici öngermeli zemin ankrajları, çelik destek gibi sistemlerin kullanılmasının yanısıra püskürtme beton, zemin çivisi, hasır çelik gibi imalatların da birlikte kullanılması durumlarında birinci kısımdaki imalatlar iksa yapılması pozundan ikinci kısımda sayılan imalatlar ise kendi kendi pozlarından ödenecektir.

NATM Tünel İnşaat Şaftlarının İksalarının ve İstasyon Yapılarının Geçici İksalarının Yapılması ödemelerinde; (kazık veya diyafram duvar başlık kirişi alt kotundan geçerli olmak üzere) iksa elemanlarının (mini kazık, kazık, kesişen kazık, diyafram) iç kontür çevresi ile iksa sisteminin şaft tabanından itibaren yüksekliği çarpılarak m2 cinsinden ölçülür. Şaft tabanı veya istasyon yapısı kazı taban kotu altında kalan bölümler ödemede dikkate alınmaz.” Denilmiştir.

Birim Fiyat Tariflerinin …. maddesinde ise;

“ Teklif Birim Fiyat Kalemlerinin Kapsamı Ve Fiyatlandırılması

Her kalemin karşısında kendi birim fiyatı bulunacak ve ona karşılık gelecektir. Fiyatlar iki ondalık haneli olarak verilecektir.

Bu iş kapsamında aşağıda listelenmiş olan işler Birim fiyat teklif fiyatlı olarak yapılacaktır;

• Kaba ve İnce İnşaat İşleri

• Demiryolu İşleri

• Yeterlilik, Test, Denetim ve İşletme, Bakım, Gözetim Hizmetleri

İstekli; Birim Fiyat Listesinde belirtilen iş kalemlerini ve miktarlarını değerlendirecek, miktarlarda bir yanlışlık tespit etmesi halinde ihale dokümanına ilişkin açıklama yapılması talebinde bulunabilecektir.

Eğitim ve bakım dokümanlarında sistemde yer alacak bütün ekipmanlar tanımlanacaktır. Eğitimler, eğitim dokümanları ve bakım dokümanları onaya verilmeden yedek parça ve özel alet test cihazları ile ilgili teklif aşamasında verilmiş olan listeler kesinleşmemiş kabul edilecektir. Doküman ve eğitimlerden kazanılacak deneyimlere göre yedek parça ve özel alet test cihazları listelerinde İşveren tarafından gerekli ilaveler yapılacaktır.

İstekli tarafından teklif edilecek her türlü fiyat, yapılacak işin Teknik Şartnamelere, standartlara, uygulama projelerine ve diğer dokümanlara uygun olarak tamamlanması halinde ödenecek fiyattır.

Teklif birim fiyatların, projelerde gösterilen, teknik şartnamelerde tarif edilen ve Sözleşme ’de istenilen bütün işleri ve bunlarda belirtilen veya bunların getirdiği bütün risk, ihtimal, sorumluluk ve yükümlülükleri kapsadığı varsayılacaktır.

Sözleşme kapsamında yer alan teklif birim fiyatlı işlerin, birim fiyat listelerinde gösterilen miktarları yaklaşık olarak belirlenmiş olup işin yapımı esnasında fiili miktarları esas alınacaktır.

Sistemin aşamalı olarak devreye alınması durumu söz konusu olursa ilgili tüm hizmet ve giderlerin birim fiyatların kapsamına dâhil olduğu kabul edilecek ve ilave bedel ödenmeyecektir.

Müteahhit tarafından sistemlerde ve alt sistemlerde iyileştirici yönde değişiklik yapılmasının önerilmesi ve İşveren ile Mühendis tarafından uygun bulunması halinde ortaya çıkabilecek ilave maliyetlerin ilgili fiyatın kapsamına dâhil olduğu kabul edilecek ve Müteahhite ilave bir bedel ödenmeyecektir. Ayrıca, söz konusu değişikliğin diğer sistemleri etkilemesi sebebi ile ortaya çıkabilecek ilave maliyetlerin de ilgili fiyatın kapsamına dâhil olduğu kabul edilecek ve Müteahhite ilave bir bedel ödenmeyecektir.

Sözleşme Birim Fiyatları ve Tutarları bütün riskleri, mükellefiyetleri, yükümlülükleri, muhtemel imtiyaz haklarını ve geçiş haklarını, genel masrafları, karları ve vergileri (KDV-Katma Değer Vergisi hariç), Sözleşme maddelerinde beyan veya ima edilen herhangi bir şartı veya bütün şartları ve orada bahsedilen bütün kısıtlamaları ve sınırlamaları ihtiva edecektir. Birim Fiyatlar ve Tutarlar aynı zamanda böyle bir fiyatın tatbik edileceği inşaatın veya iş kaleminin veya ünitenin her kısmının ve tamamının inşasını, gerekli malzeme ve ekipmanların temin edilmesini, işyerine taşınmasını, monte edilmesini veya yerine konmasını, işyerinden götürülmesini, bunlarla ilgili işçiliği, teçhizatı, ekipmanı, zayiatı ve geçici işleri kapsayacaktır. İşlerin ve şantiye çalışmalarının Türk ve Uluslararası güvenlik yönetmeliklerine uygun olarak yürütülebilmesi bakımından Müteahhit tarafından işlerin muhafazası ve alınacak tedbirleri için yapılacak harcamaların tutarının Birim Fiyatlara dahil edilmiş olduğu varsayılacaktır.

Birim fiyatların, işin yapılabilmesi için Müteahhit tarafından, aşağıda sayılanlarla sınırlı kalmamak üzere yapılacak tüm masrafları ve Müteahhit karını içerdiği kabul edilecektir.

Malzeme ve malların yerlerine montajı, inşası, tesisi ve yerleştirilmesi masrafları,

Şantiye tesislerinin kurulması, tüm kazı, imalat, test ve montajlarda kullanılan her türlü malzemenin temini, iş yerine nakli, yükleme, boşaltma, şantiye içi ve dışı nakli, montajı, gerekli test ve deneylerin yapılması, işletmeye alınması ve başkaca tüm masraflar,

Malzeme alımları, mallar, depolama ve bunlarla ilgili giderler, başkaları tarafından temin edilen malzeme ve malların teslim alınması, nakli, boşaltılması, depolanması ve bunlarla ilgili masraflar,

İş için gerekli inşaat Makineleri ve ekipmanların temini, iş yerine nakli, yükleme, boşaltma, montajı, bakımı, onarımı, faizi, amortismanı, işletilmesi, demontajı ile geri gönderilmesi ve başkaca tüm masraflar,

İşin yapılması için gerekli bütün projelendirme, koordinasyon, İşveren ve işçilik giderleri,

İşin yapılması için gerekli her türlü tesis ve bununla ilgili masraflar,

Teknik Şartname ’de yazılı veya Mühendis tarafından yapılmasında yarar görülen deneylerin yapılması için gerekli işçilik, malzeme, alet edavat ve başkaca tüm giderler,

Şantiye hizmetleri ile ilgili olarak elektrik, doğalgaz, akaryakıt, su, telefon vs. Şantiye binalarının günlük temizliği ve şantiye sahasının bakımı (çevre düzenlemesi, otopark) vs. gibi tüm yardımcı malzemeler ve başka giderler, İş’te çalışan tüm teknik, idari ve yardımcı personelin, işçilerin aylık ücretleri ve bunlarla ilgili vergi, resim, harç, sigorta, fazla mesai ve sosyal haklarla ilgili masraflar,

Taşeronlara yapılacak ödemeler,

Müteahhit her türlü masraf ve sorumluluk kendisine ait olmak üzere döküm sahasını bulacak olup, hafriyat döküm yeri için ödenecek herhangi bir bedel, kazı ve dolgu malzemelerinin depo ve döküm yerlerinin, Mühendis/İşveren’in isteyeceği biçimde tertip ve tanzimi ile ilgili masraflar,

Belirli veya belirsiz ocak, ariyet ve depo sahalarından daimi iş yerlerine giden tüm irtibat yolları dâhil, inşaat maksadı ile şantiye dahilindeki tüm geçici yolların inşa ve bakım masrafları, iş de yapılan tüm yatay ve düşey nakliyeler,

Müteahhitin İşveren’e sağlayacağı tesis, ekipman ve hizmetlerle ilgili masraflar,

İşyeri üzerinde doğrudan yer alan ve Müteahhit tarafından alıkonmayacak geçici şantiye tesisleri gibi işin bünyesine girmeyen ve işin tamamlanmasından sonra işyerinden uzaklaştırılması gereken her türlü geçici tesis ve yapıların yıkılması ve İşyeri dışına çıkarılması masrafları,

İnşaatın yapılacağı alanlarda trafik düzenlemesi ve yol işleri, ilgili kuruluş prensip ve uygulamalarına uygun olarak Müteahhit tarafından hazırlanacak ve Mühendis/İşveren’e onaylanacak plan ve programa uygun olacaktır. Şehir içi ve dışı yollarda trafik emniyeti için yol düzenlemelerindeki trafik ışıklandırması, sinyalizasyon, tabela, ikaz levhası vb. geçici işler Müteahhitin sorumluluğunda olacaktır. Bu tip düzenlemeler verilecek teklif fiyatların içinde düşünüleceğinden ayrıca bir bedel ödenmeyecektir. Meydan, yol ve kaldırımlardaki kazılar için kaldırılacak ve iş bitiminde tekrar eski haline en yakın durumuna getirilecek asfalt, bunlarla bağıntılı altyapı malzemesi, beton, bordür taşı, elektrik direği, otobüs durağı, parmaklık ve buna benzer diğer engellerin sökülmesi ve yeniden yapılması bedelleri kazı fiyatlarının içindedir. Ancak trafiğin akışı için gerekecek servis yolları, köprü üstgeçit gibi ilave işler ile bunların gerektireceği yeni refüj ve tretuvar işleri de deplasman olarak düşünülecek, altyapı aktarmalarına uygun olarak ayrıca fiyatlandırılacaktır,

Bütün bu masrafların dışında kalan benzeri giderler, sair sigorta, vergi, resim, harç, gümrük giderleri ve benzeri tüm masraflar, işin sigortalanması ile ilgili Sözleşme hükümleri doğrultusunda yapılacak sigortaların bedelleri ve ilişkili diğer tüm giderler, bunun dışında her türlü kaza ve risklere ait sigorta giderleri,

Ayrıca belirtilsin veya belirtilmesin Müteahhit karı ve tüm genel giderler,

Tüm fiyatlara, işin ve kontrolün hassas ve emniyetli bir şekilde yapılmasını temin amacıyla aydınlatma, havalandırma, topraklama, ikaz, su drenaj ve tahliye sistemlerinin temini, yerine monte edilmesi, işletilmesi, bakımı, işin sonunda sökülerek taşınması, gerekli enerjinin temini için lüzumlu her türlü işçilik, malzeme, araç, gereç, makine, teçhizat ve tüm diğer masraflar dahil olup, bunlar için ayrıca bir bedel ödenmez.

Müteahhitin bu iş kapsamında yapacağı kaba inşaatın tamamlanmasından sonra Elektro- Mekanik sistemler ve İnce İnşaat işlerinin gereksiniminden kaynaklanan ilave inşaat işlerinin maliyetleri,

İş’in yapılması için gerekli her türlü iskele ve platform yapılması, sökülmesi, taşınması,

Toplantıların işyerinde veya Mühendis tarafından belirlenen başka herhangi bir yerde yapılmış olmasına bağlı kalmaksızın, İşlerin planlanması veya ifası ile ilgili toplantı giderleri,

Artıkların temizlenmesi,

İşyeri kullanım sınırları ve kısıtlamalarının getirebileceği ek masraflar,

Bütün işlerde kullanılan suyun temin edilmesi, iş yerine taşınması, kullanılması için gerekli her türlü işçilik, malzeme, araç, gereç, makine ve tüm masraflar,

İşlerin icrası için gerekli ölçüm, aplikasyon, topografya hizmeti, araştırma ve benzeri işler ile bunların gerektireceği düzeltmeler, ek veya revize uygulama projelerinin hazırlanması ve benzeri işlere ait masraflar,

İşlerin yapımı için temas kurulması gereken kurum, kuruluş ve üçüncü şahıslarla ilgili yapılacak masraflar,

İmalatların meskun sahalarda yapılması halinde trafik ve diğer zorlukların getirebileceği ek masraflar,

Tünel içlerinde yapılacak kazı ve her türlü imalatlarda, her türlü ve her uzaklıkta taşıma, yükleme, boşaltma, ara depo ve depo düzenlemesi, temizleme, aydınlatma, havalandırma, yedek malzeme, yedek parça depolaması ve çalışanların sağlık ve emniyetleri için her türlü tedbir, çevre ve mevcut binaların korunması için tedbirler, birim fiyatların içindedir ve bunlar için ek bir bedel ödenmez.

Teknik Şartname Madde …. kapsamında yer alan tüm gereklilikler ilgili pozlarına dahil kabul edilecektir.

Müteahhit işi kesintisiz olarak yürütecek ve bunun gereği olan her türlü tedbiri alacak, gerektiğinde vardiyaları çoğaltacak, Makine ve yedeklerini şantiyede hazır tutacak, enerji kesilmeleri dolayısıyla bir durma olmaması için gerekli tedbirleri (jeneratör vs.) alacak ve bunlardan dolayı ek bir ödeme yapılmayacaktır.

Kazı, beton ve tüm imalatların yapılması sırasında çıkan suyun inşaat sahası dışına İşveren tarafından uygun bulunan şekilde atılması için her hangi bir bedel ödenmez.

Kazıların ve imalatların her türlü jeolojik yapıda her cins ve klastaki (akıcı, batak, yumuşak ve sert formasyonlar ve her türlü kaya zeminler) zeminlerde, kuru, yaş sulu, su altında ve her büyüklük ve şekilde (pilot galeri, üst ve alt kesit kazıları gibi) yapılmasından dolayı ilave bir bedel ödenmez.

İş’in kesintisiz yürütülmesi için gerekli önlemlerin alınması, Makine, ekipman, enerji yedeklemelerinin yapılması, bunlarla ilgili her türlü masraf.

Şehir içi şantiyeciliğinin gerektirdiği çevre, temizlik, gürültü ve titreşim, toz vb. standartlar gereği gerekli her türlü önlemlerin alınması Teknik Şartname ….’a uygun yapılacak ve bu konular ile ilgili ilave bir bedel ödenmeyecektir.

Proje ve kesitlerde değişiklik olması ve/veya ilave işlerin çıkması halinde, iş miktarında oluşabilecek artma ve eksilmeler nedeni ile birim fiyatlarda (Sözleşme Özel Koşullarının (S.Ö.K) 12.3 Değerlendirme Maddesindeki Revize Fiyat Hariç) değişiklik yapılamaz. İmalatlara uzunluk, zorluk, derinlik, vantilasyon vb. gibi nedenlerle zam ödenmez.

Her türlü nakliye bedeli sözleşme bedeline dahil olup herhangi bir nam altında ayrıca nakliye bedeli ödenmeyecektir.

İstekliler, teklifleri ile birlikte birim fiyat cetvellerini ayrıca elektronik ortamda Excel formatında teslim edeceklerdir.” denilmiştir.

Sözleşme eki Özel Koşulların …. maddesinde yeni birim fiyatın nasıl yapılacağı düzenlenmiş ve bu maddeye göre yeni birim fiyat aşağıdaki esaslara göre belirlenecektir. Buna göre;

“Değişiklik Prosedürleri

Bu alt-maddedeki son paragrafı silin ve aşağıdaki şekilde değiştirin:

Mühendis bir değişiklik talimatı verir veya onaylarsa, sözleşme bedelinde ve iş tamamlama süresinde yapılacak düzeltmeleri kararlaştırmak veya belirlemek için bu maddeye uygun olarak hareket eder.

Mühendis tarafından bu şekilde yönlendirildiğinde, müteahhit, makul bir süre içinde, talep edilen öneri için tamamen ayrıntılı bir fiyat dökümü sağlayacaktır. Bu dökümler, geçerli hallerde, işlerin her bir ayrı kısmı veya bileşeni için iş miktarlarına ve iş kalemlerine, bunların oranları veya fiyatları ile birlikte yer verecektir.

Mühendisin iş değişikliklerinin değerini ve sözleşme bedeline yapılan ilaveleri belirlemesi isteniyorsa, bu değişiklikler ve ilaveler mühendisin uygun kanaati haline, müteahhitin teklifinde belirtilen oranlar ve fiyatlara göre belirlenir. Müteahhitin teklifi, değişiklik yapılan işlere uygulanabilecek oranlar veya fiyatlar içermiyorsa, müteahhitin teklifindeki oranlar ve fiyatlar, makul olması halinde, değerleme için esas alınacaktır; aksi halde, mühendis, işveren ve müteahhit arasında istişare edildikten sonra,uygun oranlar ve fiyatlar Mühendis ve Müteahhit arasında kararlaştırılacaktır. Anlaşmazlık durumunda, mühendis kendi kanaatince uygun fiyatları belirleyecek, müteahhiti bu fiyatlardan haberdar edecek, işverene de bir nüsha sunacaktır. Oranlar veya fiyatlar kararlaştırılana veya belirlenene kadar, mühendis 14 üncü fıkraya uygun olarak tanzim edilen hakkedişlere hesaba mahsuben ödeme yapılmasını sağlamak için geçici oranlar ve fiyatlar belirleyecektir.

Sözleşme bedelinde düzeltme, makul karları içerecek ve geçerli olması halinde, müteahhitin 13.2 fıkrası altındaki beyanlarını dikkate alacaktır.

Mühendis tarafından verilen değişikliklerin veya taleplerin (işveren tarafından verilen ön olurdan sonra) kabul edilen sözleşme bedelinin artması veya azalmasıyla sonuçlanması durumunda, bu değişiklik sözleşmeye eklenecek bir Zeyilname/Değişiklik eki ile resmileştirilir.

Sözleşmenin ticari koşullarında herhangi bir değişiklik (sözleşmenin genel koşulları veya sözleşmenin özel koşullarında değişiklik, değiştirilmesi, ortak girişim, konsorsiyum yapısında değişiklik, sözleşmenin devri, v.b.) veya sözleşmenin fiyat, kapsam veya süresinde önemli bir değişiklik olması halinde, sözleşmeye bir Zeyilname/Değişiklik eki vasıtasıyla dahil edilecektir.

Yasalar tarafından gerek görüldüğü durumlarda, Değişikliklere, Sözleşme değişikliği şeklinde resmiyet kazandırılır.

Sözleşmenin Tarafları, sözleşmede yapılacak maddi değişikliklerin, kendi imzalarından önce Bankanın onayına tabi olduğunu peşinen kabul ederler.” denilmiştir.

Yukarıda yer alan birim fiyat tariflerine göre istasyon inşaatında yapılacak iksalar mevcut istasyon projelerine göre önceden belirlenmiş olup, Kaymakamlık İstasyonunda yapılacak iksa imalatları 100 lük fore kazık ve 100 lük diyafram duvar imalatları olup yapılan bu imalatlara metrekare olarak tek bir birim fiyat üzerinden ödeme yapılacaktır. Ancak uygulamada yüklenici söz konusu istasyonda yapılacak olan diyafram duvar ve fore kazık imalatları için tek bir fiyat vermiş olduğu halde Kaymakamlık İstasyonunda yer değişikliği sebebiyle diyafram duvar imalatından vazgeçildiği ve yerine hem demirli duvar hem de fore kazık imalatı yapıldığı ancak fiilen yapılan bu imalatlar için yeni birim fiyat yapılması gerekirken bu yapılmayarak mevcut birim fiyatın üzerinden ödemede bulunulması sonucu kamu zararına sebebiyet verilmiştir.

Sorumlular gönderdikleri savunmalarda; yüklenicinin teklif birim fiyatının bulunduğu iş kalem için yeni birim fiyat yapılmasının sözleşme kurallarına göre mümkün bulunmadığı, Kaymakamlık istasyonunun yerinin değişmesinin zorunlu sebeplere dayandığını, bunun İdarenin talep ve talimatıyla gerçekleştiğini, söz konusu iş kalemine ait birim fiyat tarifinin altında proje kapsamında yapılacak istasyonların sıralandığını, bu birim fiyat tariflerinin tüm istasyonlar için geçerli olduğunu, “İksa yapılması” iş kaleminin birim fiyat tarifinin ‘paçal’ şeklinde hazırlandığını, projesine ve işin tekniğine uygun bir iksa sisteminin yapılması için gerekli her türlü imalatı kapsadığını, birim fiyat tarifinin ön/kesin projelere göre yapılacak iksa imalatlarını değil, uygulama projesine uygun iksa imalatlarını amaçladığını, bu şekilde belirlenen birim fiyat tarifinde yüklenicinin risk üstlendiğini, uygulamada ortaya çıkacak olan v maliyeti etkileyen her türlü ihtimalin teklif birim fiyata dahil olduğunu, ifade etmişlerdir.

Sorumlular tarafından her ne kadar yapılan uygulamanın mevzuata uygun olduğu ve kamu zararına neden olmadığı iddia edilmişse de 013 G poz nolu imalat tarifinde natım tünel ve istasyonlarda uygulanacak olan iksa imalatlarına bu poza ait birim fiyatın uygulanacağı ifade edilirken, ihale aşamasında isteklilere verilen kesin proje ve zemin etüd raporlarına göre sorgu konusu Kaymakamlık İstasyonunda uygulanacak olan iksa imalatlarının da neler olduğu açıkça belirtilmiş ve buna göre istekli firmalar fiyat atmışlardır. Burada, sorumluların yüklenici firmanın söz konusu imalat için 013 G poz nolu imalatın tarifinde geçerli herhangi bir iksa sistemini kullanacağından projedeki iksa imalatlarının değişmesi birim fiyatı değiştirmez şeklindeki yorumlarına katılmak mümkün değildir. Şöyle ki söz konusu 013 G nolu poz metro projesinde yer alan natım tünel ve …. adet istasyonun yapımında kullanılacak tüm iksa sistemlerini kapsamakla birlikte hangi istasyonda hangi iksanın kullanılacağı önceden kesin projelere göre belirlenmiş olduğundan yüklenici bu poz için fiyat belirlerken bu projeleri dikkate alarak hesaplama yapmaktadır. Dolayısıyla Kaymakamlık istasyonunda önceden belirlenmiş Ø100’lük Diyafram Duvar ve Ø100’lük Fore Kazık yapılmasına ilişkin iksa imalatlarından yer değişikliği sebebiyle vazgeçilmesi ve bunun yerine demirli duvar ve fore kazık imalatı yapılması sonucunda, bu imalatlar için yeni birim fiyat yapılması zorunluluğu ortaya çıkmıştır.

Her bir istasyonda ne tür iksa uygulanacağı kesin projelerde belirtilmiş olup yüklenici 013G pozunun fiyatını belirlerken bu iksa imalatlarının neler olduğunu her bir istasyon iksa maliyetlerini dikkate alıp tek bir fiyat atmaktadır. Dolayısıyla savunmalarda belirtildiği gibi poz tarifinde tüm iksa imalatlarının sayılması nedeniyle bunlardan birinden vazgeçilip diğerinin yapılmasının bir şey değiştirmeyeceği iddiası yersizdir.

Savunmalarda birim fiyat tarifinde, birim fiyat tarifinin kapsamında bulunan imalatların “İşveren ve Mühendisçe onaylanacak projesine göre” gerçekleştirileceği açıkça ifade edilmiştir. “Birim fiyat tarifinde işaret edilen proje, işin yapımı aşamasında hazırlanacak olan uygulama projesidir. Zira mevcut iş, kesin proje üzerinden ihale edilmiş olup, işin devamı sırasında uygulama projesinin yapılması yükümlülüğü yükleniciye bırakılmıştır. Yüklenici tarafından hazırlanacak ve Mühendis ile İdare tarafından onaylanacak uygulama projelerine göre yapılacağı hususunda hiçbir kuşku bulunmamaktadır.” denilerek yüklenicinin kesin projeye göre değil uygulama projelerine göre kesinleşen imalat kalemlerini yapacağı belirtilmiştir.

Bütün istasyonlarda uygulanacak iksa sistemlerinde 013 G pozunun uygulanacağı açık olmakla birlikte söz konusu kesin projelerde hangi istasyonda hangi iksa sisteminin uygulanacağı belirtildiğinden ve ihale aşamasında istekliler bu projelerde yer alan iksa sistemlerine göre teklif fiyat hazırladıkları açık ve net bir durumdur.

İşe ait imalatlar uygulama projelerine göre yapılmak zorunda olsa da söz konusu uygulama projeleri kesin projeler üzerinden hazırlanmakta olup yaklaşık maliyetin hesabında kesin projeler dikkate alındığından kesin projeler ihale sürecinin esaslı unsurlarındandır. Dolayısıyla her ne kadar işin yapımı sırasında yüklenici tarafından hazırlanacak olan uygulanma projelerine göre imalatlar yapılacak olsa da bu projelerin kesin proje ile uyumlu olması ve kesin projede belirtilen iksa sistemlerinde değişiklik yapılması gerekiyorsa bu ihale aşamasında öngörülmeyen bir imalatın ortaya çıkması anlamına geleceğinden yeni birim fiyat yapılması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

Yine savunmada yüklenicinin hangi tür iksa sistemi uygulanırsa uygulansın 013 G pozundan ödeme yapılacağı için bu riski üstlenmiş olacağı belirtilmişse de bu görüşe katılmak mümkün değildir. Şöyle ki yüklenici firma kesin projelere göre her bir istasyonda ve natım tünel inşaatı sırasında yapacağı iksaları zaten bilmektedir. Mevcut zemin etüd raporlarını da dikkate alarak teklif verdiğinden burada basiretli tacir olarak söz konusu istasyon inşaatında gerek resmi rayiçler gerekse piyasa fiyatlarına göre kullanılabilecek en pahalı iksa sistemleri yapılacağından teklif fiyatını buna göre hesaplayarak hareket etmektedir. Dolayısıyla yüklenicinin aldığı bir risk söz konusu değildir.

Bunun yanı sıra sözleşmeye göre yeni birim fiyat yapılması şartlarından birinin maliyet artışı olduğu söz konusu imalatlarda böyle bir artışın olmadığı ileri sürülmüşse de kesin projeye göre fiyat teklifi ve yaklaşık maliyeti hesaplanan işte öngörülen diyafram duvar ve fore kazık imalatları yerine birim fiyatı daha düşük olan demirli duvar ve fore kazık imalatına yeni birim fiyat yapılmaması imalat maliyetinin düşürülmesi sonucunu doğurması gerekirken maliyetin aynı kalması dolayı bir maliyet artışı anlamına gelmektedir.

Diğer yandan, sorgu konusu hususla ilgili sorumluluğu bulunan sorumlular; Harcama Yetkilisi (…...) …..; Gerçekleştirme Görevlileri (…..) …., (…...) ….., (…...) ….. ve (…...) …. tarafından düzenlenen …. tarihli tutanak şu şekilde düzenlenmiştir.

Kaymakamlık İstasyonu İksa Sistemi Karşılaştırması

İHALE EKİ DURUM

İSTASYON İKSA ALANI (DİYAFRAM) …. m²

Not: İstasyon ve Otopark Aynı Yapı İçinde Tasarlanmıştır.



MEVCUT DURUM

İSTASYON YAPISI (100 LÜK KAZIK) …. m²

OTOPARK YAPISI (100 LÜK KAZIK) …. m²

TOPLAM İKSA ALANI …. m²

Not: Otopark Yapısı Ayrı Bir Bina Olup, Henüz İmalatlar Başlamamıştır.



Mevcut Durum 100 LÜK KAZIK (…. Adet ve Yüksekliği …. Metre) Not: İksa Ödemeleri Birimi m² Olduğundan Kazık Yapılan Alan …. m² Olarak Ödenmiştir. …. m

İHALE EKİ DİYAFRAM DUVAR … m²



Yukarıda yer verilen tutanak incelendiğinde, Denetçi tarafından söz konusu hususla ilgili Raporda yer verilen tespitlerin yerinde olduğu, Kaymakamlık İstasyonu inşaatında işe ait projeye göre yapılması gereken Q 100 lük Diyafram Duvar Yapılması ve Q100 lük Fore Kazık Yapılması’na ilişkin iksa imalatlarından yer değişikliği sebebiyle vazgeçilmesi sonucunda bunun yerine yapılan iksa imalatları için yeni birim fiyatlar yapılması gerektiği anlaşılmıştır.

Bu itibarla; ….. A.Ş. yükleniminde bulunan ….. TL sözleşme bedelli “….Hafif Raylı Sistemi ….üncü Aşama ….-….. Kaymakamlık Arası Yapım İşi” kapsamında; söz konusu işe ait …. nolu hakediş raporunun incelenmesi sonucunda; Kaymakamlık İstasyonu inşaatında işe ait projeye göre yapılması gereken Q 100 lük Diyafram Duvar Yapılması ve Q100 lük Fore Kazık Yapılması’na ilişkin iksa imalatlarından yer değişikliği sebebiyle vazgeçildiği, bunun yerine istasyon projesinde yer almayan iksa imalatlarının yapıldığını, sözleşmeye göre yapılan bu imalatlar için yeni birim fiyatlar yapılarak ödemede bulunulması gerekirken ilgili projede yer alan imalatların yapılması durumunda uygulanması gereken 013 G poz nolu iksa yapılması imalatına ait birim fiyatından ödeme yapılması sonucunda oluşan ve ayrıntısı aşağıda tabloda yer verilen ….. TL kamu zararının; Harcama Yetkilisi (….) ….. ve Gerçekleştirme Görevlileri (…..) ….., ( …..) ….., (…..) ….., (…..) ….., (…..) …., (… ) ……’a

müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanunun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.

B) Söz konusu işte 035 poz nolu Çelik İksa yapılmasına ait imalatın metrajlarının incelenmesi neticesinde; Kafes İksa yapılmasına ilişkin imalatında bu poz içerisinde değerlendirilerek bedelinin bu poza ait birim fiyattan ödenmesi sonucunda ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak;

035 poz nolu “Çelik İksa” imalatın tarifinde; “Çelik iksalar, tüm çelik iksa elemanlarının temini, şantiyeye nakliyesi, projesine ve Teknik Şartname ’ye göre fabrikasyonu, şantiyede yatay ve düşey taşıma ve yerleştirilmesi için gerekli tüm işçilik, tesis, alet ve ekipman dahil, Birim Fiyat Tarifleri Madde 1.1 şartlarında, 1 ton ’unun fiyatıdır.

Ölçü: Bağlantı elemanları da dahil olmak üzere projesine göre üretilen çelik iksalardan rast gele seçilen üç adedi, projesinde gösterilen montaj elemanları da dahil diğer tüm yardımcı elemanlar ile birlikte tartılacak ve tartı sonucu elde edilen ortalama ağırlık, projesindeki boyutları ve norm ağırlıkları kullanılarak hesaplanan ağırlık ile karşılaştırılacak, bulunan ağırlıklardan hangisi daha az ise ton cinsinden ölçü olarak kabul edilecektir.

Not: İksalar arasındaki bağlantıyı sağlayan boyuna çelik çubuklar (işban) iksa ile birlikte tartılmayıp ayrıca proje değeri üzerinden ölçülecek ve ödemesi bu poz üzerinden yapılacaktır.” denilmiştir. 039 poz nolu “Çelik Hasır ve Donatı Demiri (Tünellerde)” imalatın tarifi ise Tünellerde kazı destekleme ve iç kaplama için donatı demirinin temini, nakliyesi, kesme, bükme, kaynaklama, yatay ve düşey taşıma, yerleştirme, asma, destekleme, paspayı takozları ve bu iş için gerekli her türlü işçilik, alet, malzeme ve ekipman dahil, Madde 1.1 şartlarında, ağırlığının fiyatıdır.

Tünellerde kullanılan S500b hasır çelik, S220, S420a ve derz yerlerinde kullanılan paslanmaz çelik ile yapılan bağlantılar vs. gibi çelik imalatlar için hesap edilen ağırlıkları üzerinden kendi pozlarından ödenir. Tünel içinde tünel kaplamasından sonra yapılacak imalatlarda kullanılan demirlerin ödemesi cinslerine göre ayrıca ilgili pozlarından (006 - Çelik Hasır ve Donatı Demiri) yapılır. Donatıların zemin ile temas etmesini önlemek için alınacak her türlü tedbirler de fiyatların içindedir.

Ölçü: Kazı destekleme ve iç kaplama için gerekli donatı (çelik hasır veya çubuk demir) veya paslanmaz çelik için projelerde gösterilen miktarlar ile norm ağırlıkları çarpılarak hesaplanır. S500b hasır çelik ve S220, S420a donatı ağırlığı ton cinsinden, paslanmaz çelik plaka ve block-out kutusu kg cinsinden ölçülür.

Not: Korozyon kontrol ve kaçak akım koruma için kullanılacak ilave donatılar da bu poza dâhildir. Tünel içindeki kiriş ve tabliyeler vs. yapılar için gerekli donatı (çelik hasır veya çubuk demir) ilgili pozundan (006 - Çelik Hasır ve Donatı Demiri) ayrıca ödenecektir

Çelik iksa pozu malzeme olarak NPI 200 türü büyük profiller ile iksa yapılması koşullarını taşımaktadır. Kafes iksa sistemi yapıldığında ise plakalar dışında yoğun olarak nervürlü demirden imal edilmektedir.

035 poz nolu imalatın birim fiyat tarifine bakıldığında sadece çelik profiller kullanılarak iksa sistemi yapıldığında bu pozun kullanılacağı açık olarak görülmektedir. Çelik iksa ve kafes iksa sisteminde ki en büyük maliyet farkı malzeme bedelleri ve NPI çelik profilin büküm maliyetidir. Bu nedenle projesinde Çelik iksa olanlar 035 mevcut çelik iksa pozundan kafes iksa sistemi olanların ise 039 S420a Tünel Donatısı pozundan ödenmesi gerekirdi.

Sorumlular savunmalarında; çelik iksa imalatının profil ile teşkil edebileceği gibi, kafes kiriş şeklinde imal edilmesinin hem teknik olarak hem de teknik şartname hükümlerine göre mümkün olduğunu, Teknik Şartnamede çelik iksaların “H-Kiriş”, “U-Kiriş” veya “Kafes-Kiriş” şeklinde olabileceğinin hüküm altına alındığını, NATM tünel konusunda en önemli standart olan Karayolları Teknik Şartnamesinde de çelik iksa tarifinde kafes kirişlere de yer verildiğini, kafes kirişinin tünel çelik iksa elemanı olduğunu, kafes kirişlerin zeminin şartlarının imkan verdiği yerlerde kullanılmasını, kendisine kıyasla daha ağır profillerin yerini alacağından işveren lehine daha avantajlı olduğunu, 039 nolu pozdan ödenmesinin mümkün olmadığını ve kamu zararına neden olunmadığını ifade etmişlerdir.

Sorumlular yapılan uygulamanın mevzuata uygun olduğunu ve kamu zararına neden olunmadığını belirtmişlerse de, yukarıda yer verilen sözleşme eki Birim Fiyat tariflerinde yer alan 035.Çelik İksa tarifinden de görüleceği üzere bu pozdan sadece çelik iksaların kullanılması durumunda ödeme yapılacağı net olarak anlaşılmaktadır, Çelik çubuk olarak kullanılan işban ise her ne kadar nervürlü demir olsa da çok az miktar olarak bu pozdan ödenecektir. Oysa ki Kafes iksaların neredeyse tamamı nervürlü demir malzemeden imal edilip montajı yapılmaktadır. Bu nedenle demir pozu kafes iksa ödemesi için en uygun poz olarak görülmektedir.

Teknik şartname imalatın hangi malzemeler ile gerçekleştirileceği konusunda açık olmasına rağmen ödeme konusu birim fiyat tarifleri ile ilgilidir. Piyasa fiyatları ve fiyat belirleme konusunda yetkili kabul edilen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Birim Fiyat kitabı incelendiğinde; çelik İksalar ile nervürlü demirden imal edilmiş kafes iksaların aynı bedelde olmaları mümkün değildir. Dolayısıyla, iki ayrı imalatın bedellerinin aynı olma olasılığı bulunmadığından ayrı değerlendirmeleri gerekmektedir.

Bu itibarla; ….. A.Ş. yükleniminde bulunan ….. TL sözleşme bedelli “….Hafif Raylı Sistemi ….üncü Aşama …-…. Kaymakamlık Arası Yapım İşi” kapsamında; söz konusu işte 035 poz nolu Çelik İksa yapılmasına ait imalatın metrajlarının incelenmesi neticesinde; Kafes İksa yapılmasına ilişkin imalatında bu poz içerisinde değerlendirilerek bedelinin bu poza ait birim fiyattan ödenmesi sonucunda oluşan ve ayrıntısı aşağıda tabloda yer verilen …. TL kamu zararının; Harcama Yetkilisi (…..) ….. ve Gerçekleştirme Görevlileri (…..) ….., ( ….) …., (…..) …., (….) ….., (….) ….., ……’a

müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanunun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oyçokluğuyla karar verildi.

Azınlık Görüşü:

Daire Başkanı …..’in Karşı Oy Gerekçesi:

“Söz konusu işe ilişkin sözleşme eki Teknik Şartname ve Karayolları Teknik Şartname incelendiğinde, kafes kirişlerin çelik iksa tariflerinin içerisinde yer aldığı görüldüğünden kafes iksa yapılmasına ilişkin imalatların 035 poz nolu “Çelik İksa” yapılması iş kaleminden ödenmesinden mevzuata aykırılık bulunmamaktadır. Dolayısıyla söz konusu kamu zararı hakkında ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmesi uygun olur.”

C) 027-A, 027-B ve 027-C poz nolu bulon imalat tariflerinin incelenmesi sonucunda tünel içerisinde zeminin sağlamlaştırılması için kullanılan bu imalatların her cins zeminde kullanılabileceği belirtildiği halde üç bulon imalatından teklif birim fiyatı en yüksek olan 027-C poz nolu “Tünellerde Her Çapta Kendinden Delen IBO bulonu Yapılması” imalatın yaptırılarak bedelinin ödenmesi sonucunda ….. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak;

Birim Fiyat Tariflerinin …...”Tünel inşaatı işleri” başlıklı bölümünde söz konusu imalatların tarifleri aşağıdaki gibi yapılmıştır.

027.A-Tünellerde Her Çapta SN Kaya Bulonu Yapılması

“Projesine göre ve KTŞ'nin ilgili kısmındaki esaslar ve şartlar dâhilinde, Mühendis/İşveren'in talimatına uygun olarak her kesit ve uzunluktaki tünelde her çapta SN tipi kaya bulonu tesis edilmesi için gerekli makine ve ekipmanın iş yerinde temini, iş iskelesi ve çalışma platformlarının; yapılması, iş sonunda sökülmesi, taşınması, her yükseklik ve her zemin sınıfında kuruda ve su içinde uygun çap, açı ve uzunluktaki deliklerin; açılması, basınçlı hava veya su ile temizlenmesi ve ankraj zamanına kadar korunması, KTŞ'de tanımlanan nervürlü çelikten yapılmış istenilen boydaki kaya bulonlarının ve aksesuarlarının temini (ankraj plakaları, rondela ve somunlar, manşon, enjeksiyon ve havalandırma hortumları, enjeksiyonu yapılıp prizini alana kadar bulonların yerinden oynamaması için tespit malzemeleri ve enjeksiyonun ankraj deliğinden akmaması için gerekli sızdırmazlık malzemeleri vb.), suyun iş başında temini, depolanması, çimentonun temini enjeksiyon için çimento şerbetinin hazırlanması, temizlenmiş deliklere Önce istenilen kıvamdaki çimento şerbetinin enjekte edilmesi, sonra bulonların ve ankraj parçalarının yerleştirilmesi veya önce bulon yerleştirilip gerekli sızdırmazlığı sağladıktan sonra çimento enjeksiyonu yapılması, gerektiğinde bulonların eklenmesi, ankraj temin edildikten ve yeterli priz elde edildikten sonra nervürlü çelik ile birlikte veya doğrudan doğruya başlık plakası, somun ve diğer gerekli aksesuarlarının yerine konması, torkmetre ile sıkılması ve çekme testlerinin yapılması, inşaat yerindeki her türlü yatay ve düşey taşıma, boşaltma, istif ile diğer bütün işlerin yapılması için gerekli her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile Müteahhit kârı ve genel masraflar dahil Madde 1.1 şartlarında1 m’sinin fiyatıdır.

Ölçü: Projesinde gösterilen Mühendis/İşveren'in onayı ile yerine konulan her çapta SN tipi kaya bulonunun, sayı ve boyları tutanakla tespit edilerek hesaplanan metre cinsinden uzunluğudur.”

027.B-Tünellerde Her Çapta PG Kaya Bulonu Yapılması

“Projesine göre ve KTŞ'nin ilgili kısmındaki esaslar ve şartlar dâhilinde, Mühendis/İşveren'in talimatına uygun olarak her kesit ve uzunluktaki tünelde her çapta PG tipi kaya bulonu tesis edilmesi için gerekli makine ve ekipmanın iş yerinde temini, iş iskelesi ve çalışma platformlarının; yapılması, iş sonunda sökülmesi, taşınması, her yükseklik ve her zemin sınıfında kumda ve su İçinde uygun çap, açı ve uzunluktaki deliklerin; açılması, basınçlı hava veya su ile temizlenmesi ve ankraj zamanına kadar korunması, KTŞ'de tanımlanan nervürlü çelikten yapılmış istenilen boydaki kaya bulonlarının ve aksesuarlarının temini (ankraj plakaları, rondela ve somunlar, manşon, enjeksiyon ve havalandırma hortumları, enjeksiyonu yapılıp prizini alana kadar bulonların yerinden oynamaması için tespit malzemeleri ve enjeksiyonun ankraj deliğinden akmaması için gerekli sızdırmazlık malzemeleri vb.), suyun iş başında temini, depolanması, enjeksiyon için çimento şerbetinin hazırlanması, temizlenmiş deliklere önce istenilen kıvamdaki çimento şerbetinin enjekte edilmesi, sonra bulonların ve ankraj parçalarının yerleştirilmesi veya önce bulon yerleştirilip gerekli sızdırmazlığı sağladıktan sonra çimento enjeksiyonu yapılması, gerektiğinde bulonların eklenmesi, ankraj temin edildikten ve yeterli priz elde edildikten sonra hasır çelik ile birlikte veya doğrudan doğruya başlık plakası, somun ve diğer gerekli aksesuarlarının yerine konması, torkmetre ile sıkılması ve çekme testlerinin yapılması, inşaat yerindeki her türlü yatay ve düşey taşıma, boşaltma, istif ile diğer bütün işlerin yapılması için gerekli her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile Müteahhit kârı ve genel masraflar dahil Madde 1.1 şartlarında1 m’sinin fiyatıdır.

Ölçü: Projesinde gösterilen Mühendis/İşveren'in onayı ile yerine konulan her çapta PG tipi kaya bulonunun, sayı ve boyları tutanakla tespit edilerek hesaplanan metre cinsinden uzunluğudur.”

027.C-Tünellerde Her Çapta Kendinden Delen IBO Bulonu Yapılması

“Projesine göre ve KTŞ'nin ilgili kısmındaki esaslar ve şartlar dâhilinde, Mühendis/İşveren'in talimatına uygun olarak her kesit ve uzunluktaki tünelde IBO bulonu tesis edilmesi için gerekli makine ve ekipmanın iş yerinde temini, IBO bulonu tesisi edilmesi için gerekli tüm aksesuarları da dahil IBO bulona ait malzemelerin temini, işyerine nakli iş iskelesi ve çalışma platformlarının ; yapılması, iş sonunda sökülmesi, taşınması, suyun iş başında temini, depolanması, IBO bulonlarının; her zemin sınıfında, kuruda ve su içinde geriye sökülmeyecek biçimde delme suretiyle yerleştirilmesi, gerektiğinde eklenmesi, çimento şerbetinin; hazırlanması ve delme çubuğu ortasındaki delikten yeterli miktarda basılması, plaka ve somunun bağlanması ve gerektiği zamanda sıkılması, çekme testlerinin yapılması, inşaat yerindeki her türlü yatay ve düşey taşıma, boşaltma, istifi ile diğer bütün işlerin yapılması için gerekli her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile Müteahhit kârı ve genel masraflar dahil Madde 1.1 şartlarında1 m’sinin fiyatıdır.

Ölçü: Projesinde gösterilen Mühendis/İşveren'in onayı ile malzemelerin temin edilerek yerine konulan IBO bulonunun, sayı ve boyları tutanakla tespit edilerek hesaplanmış metre cinsinden uzunluğudur.”

Söz konusu imalatlar tünelin güvenli ve sağlam şekilde yapımı için gerekli olan tünel destekleme elemanlarıdır. SN Bulon imalatında önce delik açılır ve deliğe enjeksiyon yapılır, sonra SN bulonu yerleştirilir. Tipi PG bulonu aynı özelliklerdedir. Sadece deliğe enjeksiyonun konulması farklıdır. PG bulon önce delik açılır ve bulon yerleştirilir, sonra enjeksiyon yapılır. IBO bulon ise delik delme işlemi de bulon tarafından yapılmaktadır. Bu tür bulonlar, bulon deliğinin bulonu yerleştirmeye imkan verecek süreyi karşılamadığı (deliğin stabilitesini sağlamadığı) durumlarda kullanılır. Bulon yerleştirildikten sonra ortasındaki delik vasıtasıyla enjeksiyon uygulanır. Üç imalatın da tarif, yapım şartları ve koşulları incelendiğinde bu imalatların benzer imalatlar olduğu görülmektedir.

Her üç imalatın tariflerine ait notlar kısmında imalatların projelerde gösterilen şekilde yapılacağı belirtildiği halde mevcut projelerde hangi bulon tipinin uygulanacağı belirtilmemiş dolayısıyla hangisinin yapılacağına yapım aşamasında karar verilmiştir. Uygulamada İdare ve Mühendisin onayıyla 027-C poz nolu imalatın yapılmasına karar verilmiştir. İşe ait sözleşme eki yapılacak imalatlar cetvelinde SN ve PG bulon imalat miktarları …. metre IBO bulon imalat miktarı ise …. metre olarak öngörülmüş ancak …. nolu hakediş itibari ile sadece 027-C poz nolu imalattan …. metre yaptırılmıştır.

Sorumlular savunmalarında, tünel imalatlarında bulon tipi tercihinin zemin şartlarına ve uygulamadan alınmak istenen dayanımın hızı ve seviyesi koşulları dikkate alınarak ve uygulama projelerine göre imalatların yapıldığını, Teknik Şartnamenin 1.14.2.2 maddesinde yer alan “…. Zayıf her kaya oluşumunda ve kohezyonsuz toprakta bu tip bulon kullanılacaktır…” hükmü gereğince İBO bulon imalatlarının uygulama projelerine işlenerek onay alındığını ve uygulamasının gerçekleştirildiğini, diğer bulon tiplerinin Sözleşme eki Teklif Cetvelinde verilen miktarlarının teknik sebepler nedeniyle uygulama projesi hazırlığında tercih edilmediğini belirtmişlerdir.

Rapor eki ödeme emri eki ve belgeler ile sorumlular tarafından yapılan savunmalar incelendiğinde; IBO bulon imalatının zemin şartları ve uygulamadan alınmak istenen dayanımın hızı ve seviyesi koşulları vb. teknik gereklilikler nedeniyle uygulandığı, teknik şartname gereğince onay alınarak fiilen yerinde yapılan imalatın bedelinin ödendiği görülmüştür. Dolayısıyla, bulon tipi imalatında 027-C poz nolu imalatın seçilmesi ve bedelinin bu iş kaleminden ödenmesi nedeniyle kamu zararı oluşmamıştır.

Bu itibarla; tünel içerisinde zeminin sağlamlaştırılması için kullanılan 027-A, 027-B ve 027-C poz nolu bulon imalatından teklif birim fiyatı en yüksek olan 027-C poz nolu “Tünellerde Her Çapta Kendinden Delen IBO bulonu Yapılması” imalatın yaptırılarak bedelinin ödenmesi hususunda kamu zararı oluşmayan ….. TL ile ilgili ilişilecek husus bulunmadığına;

İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.