Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 1. Daire Kararı
Karar Tarihi:
2/9/2023
Karar No:
88
Esas No:
10892
KARAR
Kira geliri
Covid-19 pandemi döneminde kısıtlamaya tabi olmayan ve faaliyetini sürdüren … bölgesinde açık alanlarda bulunan toplam … m² yüzölçüme sahip 5 (beş) adet otopark alanına ait kira bedeline, pandemi koşulları gerekçe gösterilmek suretiyle indirim uygulandığı anlaşılmıştır.
Üniversite ile … arasında … tarihinde imzalanan Kira Sözleşmesinin “Sözleşmede değişiklik talebinde bulunma” başlıklı 8’inci ve Sözleşme eki Taşınmaz Mal Kira Şartnamesinin 11’inci maddelerinde, kiracının sözleşmenin devamı süresince, mücbir ve kamudan kaynaklanan sebepler haricinde, sözleşmenin niteliğinin değiştirilmesi, sözleşme süresinin uzatılması, kira bedelinin indirilmesi, kira tarihinin değiştirilmesi vb. taleplerde bulunamayacağı belirtilmiştir.
Diğer yandan üniversiteler de dahil olmak üzere, kamu kurumlarına ait taşınmazların kiralanmasına ilişkin hususların düzenlendiği 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nda mücbir sebeplerin varlığı halinde kira indirimi taleplerinin, hangi şartlarda ve ne şekilde karşılanacağı belirlenmediğinden, tüm sözleşmelere ilişkin işlemleri düzenleyen ve karşılıklı alacak-borç ilişkisi nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarının da tabi olduğu 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
6098 sayılı Kanun’un borçların sona ermesinin düzenleyen birinci kısım üçüncü bölüm birinci ayrımda;
“E. İfa imkânsızlığı
I. Genel olarak
MADDE 136- Borcun ifası borçlunun sorumlu tutulamayacağı sebeplerle imkânsızlaşırsa, borç sona erer.
…
II. Kısmi ifa imkânsızlığı
MADDE 137- Borcun ifası borçlunun sorumlu tutulamayacağı sebeplerle kısmen imkânsızlaşırsa borçlu, borcunun sadece imkânsızlaşan kısmından kurtulur. …
…
III. Aşırı ifa güçlüğü
MADDE 138- Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahiptir. …
…”
hükümleri yer almaktadır.
İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığının … tarihli ve … sayılı yazısı ve eklerine istinaden … Yönetim Kurulunun (ÜYK) … tarihli ve … sayılı toplantısında aldığı … no’lu kararla, Hastane bölgesindeki açık alanlarda bulunan toplam … m² yüzölçüme sahip … (…) adet otopark alanına ait kira bedeline, pandemi koşulları gerekçe gösterilmek suretiyle … TL indirim yapıldığı anlaşılmıştır.
Kararın dayanağı olan yazı eki Yönetim Kurulu Gündemi Konularından müteşekkil Ek-1’in (a) bendiyle, Covid-19 pandemisi döneminde yürürlüğe konulan yasal düzenlemelerde geçici süreyle faaliyet göstermemesine karar verilen işletmeler arasında sayılmayan otopark, bu kapsama dahil edilmiştir.
Söz konusu otoparkın pandemi döneminde faaliyetlerine ara vermeyen Üniversite Hastanesinin bulunduğu bölgede yer alması ve işletilmeye devam etmesi, yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinde yer verilen borcun ifasının tamamen ya da kısmen imkânsızlığı ve aşırı ifa güçlüğü durumlarını ortadan kaldırmaktadır.
Üniversite Yönetim Kurulunun yukarıda belirtilen kararı ile otoparklarla ilgili olarak alınan indirim kararı sonucunda gelir kaybına neden olunması suretiyle kamu zararı oluşmuştur.
Bu itibarla, … TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de bu tutar … tarihli ve … yevmiye numaralı muhasebe işlem fişiyle tahsil edildiğinden konu ile ilgili ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.
Covid-19 pandemi döneminde kısıtlamaya tabi olmayan ve faaliyetini sürdüren … bölgesinde açık alanlarda bulunan toplam … m² yüzölçüme sahip 5 (beş) adet otopark alanına ait kira bedeline, pandemi koşulları gerekçe gösterilmek suretiyle indirim uygulandığı anlaşılmıştır.
Üniversite ile … arasında … tarihinde imzalanan Kira Sözleşmesinin “Sözleşmede değişiklik talebinde bulunma” başlıklı 8’inci ve Sözleşme eki Taşınmaz Mal Kira Şartnamesinin 11’inci maddelerinde, kiracının sözleşmenin devamı süresince, mücbir ve kamudan kaynaklanan sebepler haricinde, sözleşmenin niteliğinin değiştirilmesi, sözleşme süresinin uzatılması, kira bedelinin indirilmesi, kira tarihinin değiştirilmesi vb. taleplerde bulunamayacağı belirtilmiştir.
Diğer yandan üniversiteler de dahil olmak üzere, kamu kurumlarına ait taşınmazların kiralanmasına ilişkin hususların düzenlendiği 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nda mücbir sebeplerin varlığı halinde kira indirimi taleplerinin, hangi şartlarda ve ne şekilde karşılanacağı belirlenmediğinden, tüm sözleşmelere ilişkin işlemleri düzenleyen ve karşılıklı alacak-borç ilişkisi nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarının da tabi olduğu 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
6098 sayılı Kanun’un borçların sona ermesinin düzenleyen birinci kısım üçüncü bölüm birinci ayrımda;
“E. İfa imkânsızlığı
I. Genel olarak
MADDE 136- Borcun ifası borçlunun sorumlu tutulamayacağı sebeplerle imkânsızlaşırsa, borç sona erer.
…
II. Kısmi ifa imkânsızlığı
MADDE 137- Borcun ifası borçlunun sorumlu tutulamayacağı sebeplerle kısmen imkânsızlaşırsa borçlu, borcunun sadece imkânsızlaşan kısmından kurtulur. …
…
III. Aşırı ifa güçlüğü
MADDE 138- Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahiptir. …
…”
hükümleri yer almaktadır.
İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığının … tarihli ve … sayılı yazısı ve eklerine istinaden … Yönetim Kurulunun (ÜYK) … tarihli ve … sayılı toplantısında aldığı … no’lu kararla, Hastane bölgesindeki açık alanlarda bulunan toplam … m² yüzölçüme sahip … (…) adet otopark alanına ait kira bedeline, pandemi koşulları gerekçe gösterilmek suretiyle … TL indirim yapıldığı anlaşılmıştır.
Kararın dayanağı olan yazı eki Yönetim Kurulu Gündemi Konularından müteşekkil Ek-1’in (a) bendiyle, Covid-19 pandemisi döneminde yürürlüğe konulan yasal düzenlemelerde geçici süreyle faaliyet göstermemesine karar verilen işletmeler arasında sayılmayan otopark, bu kapsama dahil edilmiştir.
Söz konusu otoparkın pandemi döneminde faaliyetlerine ara vermeyen Üniversite Hastanesinin bulunduğu bölgede yer alması ve işletilmeye devam etmesi, yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinde yer verilen borcun ifasının tamamen ya da kısmen imkânsızlığı ve aşırı ifa güçlüğü durumlarını ortadan kaldırmaktadır.
Üniversite Yönetim Kurulunun yukarıda belirtilen kararı ile otoparklarla ilgili olarak alınan indirim kararı sonucunda gelir kaybına neden olunması suretiyle kamu zararı oluşmuştur.
Bu itibarla, … TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de bu tutar … tarihli ve … yevmiye numaralı muhasebe işlem fişiyle tahsil edildiğinden konu ile ilgili ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?