Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
12/20/2023
Karar No:
53315
Esas No:
56241
KARAR
Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni Kadrosundan Meslek Yüksekokuluna Yüksekokul Sekreteri Olarak Yapılan Atama.
1- 47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile; ... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Meslek Yüksekokuluna yüksekokul sekreteri olarak atanan ...’ın ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanması ve kendisine bu kadronun özlük hakları karşılığı ödemede bulunulması sonucu oluşan ... TL kamu zararının tazminine karar verilmiştir.
47 sayılı İlamın 2’nci maddesi hükmüne karşı Üst Yönetici ... (Rektör) tarafından 53315 sayılı dosya kapsamında gönderilen temyiz dilekçesinde;
“1) Temyize konu Sayıştay ilamında Üniversitemizde gerçekleşen şube müdürü atamalarında mevzuata aykırı davranıldığı gerekçesiyle kadroya ataması gerçekleştirilen personele yapılan bir kısım ödemelerin kamu zararı olduğu değerlendirilmesinde bulunulmuştur.
2) Temyize konu Sayıştay 2. Dairesinin 15/12/2022 tarih, Karar No: 35746 sayılı ilamı hukuka aykırıdır ve temyiz incelemesi sonucu ilamın kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
Şöyle ki; aynı konuda Sayıştay 6. Dairesinin 22/12/2022 tarih, İlam No:30, Karar No:891 sayılı kararında “Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri gereğince, görevde yükselmeye tabi bir kadro olan şube müdürü kadrosuna atanabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşımak, en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kuramlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde en az üç yıl hizmeti bulunmak, halen çalışıyor olmak ve son olarak görevde yükselme sınavında başarılı olmak gerekmektedir.
Ancak anılan Yönetmeliğin “Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma” başlıklı 20 ’nci maddesinde, kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabileceği ifade edilerek sınav şartına bir istisna getirilmiştir. Aynı zamanda şube müdürlüğünden daha üst görevlere dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak şartıyla genel hükümlere göre sınavsız atama yapılabileceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, her ne kadar yürürlükte olan Yönetmelik’te fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görev gruplan arasından çıkarılmış olsa da, 12.11.2005 tarihli ve 25991 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan mülga Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin “Hizmet grupları” başlıklı 5’inci maddesinde, görevde yükselmeye tabi kadrolar sayılırken, fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri şube müdüründen önce sayılarak üst görev olarak düzenlenmiştir. Bununla birlikte 1’inci derece enstitü sekreteri kadrosunun ek gösterge puanı (2200) ile 1 ’inci derece şube müdürü kadrosunun ek gösterge puanın (2200) aynı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, şube müdürlüğü ile enstitü sekreterliğinin aynı düzey görev olduğu açıktır.
Bu sebeple, şube müdürlüğünden enstitü sekreteri gibi aynı düzey görevlere sınavsız atama yapılabileceği gibi, 657 sayılı Kanun’un 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen kriterlerin sağlanması koşuluyla enstitü sekreteri gibi aynı düzey görevlerden de şube müdürlüğüne sınavsız atama yapılabilecektir.
Sorgu konusu olayda ise …, … Defterdarlığında Gelir Uzmanı olarak görev yapmakta iken ... tarihinde ... Üniversitesine Enstitü Sekreteri olarak atanmış ve daha sonra ... tarihinde Şube Müdürü olarak ataması yapılmıştır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve sorgu konusu olay birlikte değerlendirildiğinde, her ne kadar şube müdürü kadrosuna atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olmak genel kural olarak belirlenmiş olsa da, mevzuatta üst görevden alt görevlere veya aynı düzey görevlere sınavsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinden, 657 sayılı Kanun ’un 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşıyan ilgili kişinin kendi isteğiyle enstitü sekreterliğinden aynı düzey görev olan şube müdürlüğüne atanmasında mevzuata aykırı bir husus bulunmamaktadır.
Denetçi tarafından raporun sonuç kısmında, gruplar arası geçiş durumunda alt görev üst görev kavramlarının ilgili Yönetmelik kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bu Yönetmelik’te yer almayan kadrolardan atama yapıldığında Yönetmelik’te tek tek belirlenen görev grubu ve kadro unvan düzeylerinin yorum yoluyla genişletilmiş olacağı ifade edilmişse de, anılan Yönetmeliğin 20 ’nci maddesinin (d) bendinde şube müdüründen daha üst görevlere, en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak kaydıyla, genel hükümlere göre sınavsız atama yapılabileceği düzenlenmiştir. Yönetmelik kapsamında en üst görev olarak çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü belirlenmiştir. Yönetmelik’te en üst görev olarak sayılan şube müdürlüğünden Yönetmelik kapsamında olmayan daha üst görevlere sınavsız atanma Yönetmeliğin 20’nci maddesinde düzenlendiği düşünüldüğünde, söz konusu istisnai atamada, Yönetmelik kapsamı dışındaki aynı düzey görevden şube müdürlüğüne atama yapılmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır.
Bu itibarla, …’ın önce enstitü sekreteri olarak daha sonra da şube müdürü olarak atanması sonucu kendisine bu kadronun mali haklarının Ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığından ...TL ödeme hakkında ilişilecek husus bulunmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu ’nun 55 ’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. ” şeklinde hüküm kurulmuştur. Alıntısına yer verilen kararın tarihi Üniversitemiz hakkında verilen temyize konu ilam tarihinden sonradır.
3) Danıştay 1. Dairesinin 24.6.2020 tarih, E:2020/834, K:2020/719 sayılı kararında “… Üniversitede hizmetin kesintisiz yürütülmesi amacıyla liyakat ilklerine dikkat edilerek ilgililerin önce atanma için sınav gerektirmeyen Yüksekokul ya da enstitü sekreterliği kadrolarına, sonrada sınavsız olarak şube müdürlüğü kadrolarına atandıkları, her bir personelin atanmış oldukları birimlerde uzun yıllardır hizmet verdikleri asaleten atamalarının yapıldığı tarihe kadar atandıkları kadrolarda vekaleten veya görevlendirme yoluyla görev yaptıkları, bu atama işlemleri nedeniyle kamunun zararını, kişilerin mağduriyetine ya da 3. Kişilere haksız menfaat sağlanmasına neden olunmadığı, bu nedenlerle mevcut delillerin atılı suçlardan dolayı şüpheliler hakkında kamu davası açılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşıldığından itirazların kabulüyle Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca oluşturulan yetkili kurulun ... tarih ve ... sayılı kararının atılı suçlardan ..., ... ve ...’nin Lüzum-u Muhakemelerine ilişkin kısmının bozulmasına, atılı suçlar nedeniyle ..., ...ve ...’nin Men-i Muhakemelerine .... karar verildi” şeklinde karar verilmiştir.
Yukarıda alıntısına yer verilen Sayıştay 6. Dairesi ve Danıştay 1. Dairesinin kararlarından da anlaşılacağa üzere her ne kadar şube müdürü kadrosuna atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olmak genel kural olarak belirlenmiş olsa da, mevzuatta üst görevden alt görevlere sınırsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinden 657 sayılı Kanunun 68 maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşıyan ilgili kişinin kendi isteğiyle yüksekokul/fakülte sekreterliğinden alt görev olan şube müdürlüğüne atanmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Ayrıca şube müdürlüğü kadrosuna atanan personelin atanmış oldukları birimlerde uzun yıllardır hizmet verdikleri, bu atama işlemleri nedeniyle kamu zararına, kişilerin mağduriyetine ya da üçüncü kişilere haksız menfaat sağlanmasına neden olunmadığı hususları da göz önünde bulundurulduğunda tesis edilen işlemlerin hukuka uygun olduğu görülmektedir.
... Üniversitesi Rektörlüğü görevine atandığım tarihten sonra gerçekleştirilen ve sorumluluğuma hükmedilen ...’ m şube müdürlüğüne atanma işlemi yukarıda alıntısına yer verdiğimiz Sayıştay 6. Dairesinin 22.12.2022 tutanak, 891 sayılı karan ve Danıştay 1. Dairesinin 24.6.2022 tarih, E.2020/834, K:2020/719 sayılı kararlarının gerekçelerine uygun olduğundan temyize konu Sayıştay 2. Dairesinin 15.12.2022 tarih, Karar No 35746 sayılı ilamının kaldırılması gerekmektedir.
4) Temyize konu ilamda tarafıma kamu zararı olarak çıkarılan ... ile ilgili yapılan atama işlemi Rektörlük görevine atandığım tarihten önceki döneme aittir. ... Milli Eğitim Bakanlığı ... CHV... Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü emrinde öğretmen kadrosunda Müdür Vekili olarak görev yapmakta iken ... tarihli atama onayı ile Üniversitemiz ... Araştırmaları Enstitüsü Enstitü Sekreteri olarak atanmıştır. Bahsi geçen atama işlemi Önceki Rektör Prof. Dr. ...döneminde gerçekleştirilmiştir. ... kendi İsteği ile ... tarihli dilekçesine istinaden ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanmıştır. Görüleceği üzere ...’nin enstitü sekreterliğine atanma işlemi rektörlük dönemim içerisinde değildir. Bu nedenle bahsi geçen atanma işleminden sorumlu tutulmam hukuka aylandır. Kamu zararının oluşabilmesi için fiil ile gerçekleşen zarar arasında illiyet bağının bulunması gerekmektedir. 6085 sayılı Sayıştay kanununun “sorumlular ve sorumluluk halleri” başlıklı 7/3 maddesinde "sorumlular; mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleriyle illiyet bağı kurularak oluşturulan ilanda yer alan kamu zararından tek başlarına veya birlikte tanzim ile yükümlüdür.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Açıklanan nedenlerle ...’nin şube müdürü kadrosuna atanması işlemi sonucu oluştuğu iddia edilen zarar ile fillerim arasında herhangi bir illiyet bağı bulunmamaktadır.
Birinci derece fakülte sekreteri kadrosunun ek gösterge puanı (3000) iken 1. derece yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri ve şube müdürü kadrosunun ek gösterge puanı (2200) olduğu göz önünde bulundurulduğunda şube müdürlüğüne göre fakülte sekreterliği, yüksekokul ve enstitü sekreterliğinin aynı düzey görev veya üst görev olduğu açıktır. Mevzuatta üst görevden alt görevlere sınırsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinde 657 saydı kanunun 68’inci maddesinin (b) bendinde belirtilen şartlan taşıyan İlgili kişinin kendi isteği ile yüksekokul/fakülte sekreterliğinden alt görev olan şube müdürlüğüne atanmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle Sayıştay 2. Dairesinin ilam tarihi 08.03.2022, karar tarihi 15.12.2022, ilam no 47, karar no 35746 sayılı ilamının temyiz incelemesi sonucunda kaldırılmasına karar verilmesini arz ve talep ederim.” denilmiştir.
Başsavcılık Mütalaasında;
“Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğimin "Görev Grupları" başlıklı 5'inci maddesinde.
"(1) Bu Yönetmelik kapsamında görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadro unvanları aşağıda gösterilmiştir.
(2) Görevde yükselmeye tabi kadrolar:
a) Yönetim Hizmetleri Grubu;
1) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü,
2) Müdür yardımcısı,
3) Şef, koruma ve güvenlik şefi,
... " denilerek Yönetmeliğe tabii kadroların görev grupları belirtilmiştir.
"Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar" başlıklı 6'ncı maddesinde;
"(1) Bu Yönetmelikte belirtilen kadrolara görevde yükselme suretiyle atanabilmek için;
a) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68'inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşımak,
b) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, ilgilinin başvurulan kadroya ilişkin 7'nci maddede belirtilen alt görevlerde toplam en az üç yıl hizmeti bulunmak, ilan edilen kadro için bu şartı sağlayan personel bulunmaması durumu hariç olmak üzere, bu hizmet süresinin en az bir yılını kurumda geçirmiş olmak,
ç) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak,
"Görevde yükselme sınavı sonucu atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 7'nci maddesinde ise. "(l) Bu Yönetmeliğe tabi kadrolara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, şube müdürü kadrolarına atanabilmek için;
1) En az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak,
2) İlan tarihi itibarıyla yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kuramlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde çalışıyor olmak,
... '' denilerek müdür kadrosuna atamalarda aranacak genel ve özel şartlar belirtilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin ""Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma" başlıklı 20'nci maddesinde ise;
"b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.
d) Şube müdüründen daha üst görevlere, en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu, olmak kaydıyla, genel hükümlere göre sınavsız atama yapılır.
..." şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri gereğince görevde yükselmeye tabi bir kadro olan Şube Müdürü kadrosuna atanabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68'inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşımak, en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kuramlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde en az üç yıl hizmeti bulunmak ve halen çalışıyor olmak ve son olarak görevde yükselme sınavında başarılı olmak gerekmektedir.
Ancak anılan Yönetmeliğin "Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma'' başlıklı 20'nci maddesinde, kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabileceği ifade edilerek sınav şartına bir istisna getirilmiştir. Aynı zamanda Şube Müdürlüğünden daha üst görevlere dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak şartıyla genel hükümlere göre sınavsız atama yapılabileceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, her ne kadar yürürlükte olan Yönetmelikte Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri görev grupları arasından çıkarılmış olsa da, 12.11.2005 tarihli ve 25991 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan mülga Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Hizmet grupları" başlıklı 5'inci maddesinde, görevde yükselmeye tabi kadrolar sayılırken, Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri Şube Müdüründen önce sayılarak üst görev olarak düzenlenmiştir. Bununla birlikte 1. derece Fakülte Sekreteri kadrosunun ek gösterge puanı (3000) iken 1. derece Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri ve Şube Müdürü kadrosunun ek gösterge puanı (2200) olduğu göz önünde bulundurulduğunda Şube Müdürlüğüne göre Fakülte Sekreterliği, Yüksek Okul ve Enstitü Sekreterliğinin aynı düzey görev veya üst görev olduğu açıktır.
Bu sebeple Şube Müdürlüğünden Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri gibi üst görevlere sınavsız atama yapılabileceği gibi, 657 sayılı Kanun'un 68'inci maddesinin (B) bendinde belirtilen kriterlerin sağlanması koşuluyla Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri gibi üst görevlerden Şube Müdürlüğüne sınavsız atama yapılabilecektir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve İlamın maddeleri birlikte değerlendirildiğinde her ne kadar şube müdürü kadrosuna atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olmak genel kural olarak belirlenmiş olsa da, mevzuatta üst görevden alt görevlere sınavsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinden, 657 sayılı Kanun'un 68'inci maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşıyan kişilerin kendi isteğiyle Fakülte/ Yüksekokul/ Enstitü Sekreterliğinden alt görev olan Şube Müdürlüğüne atanmasında mevzuata aykırılık bulunmadığından kamu zararı oluşmadığı değerlendirilmektedir.
Bu nedenle İdarece yapılan işlemler mevzuata aykırı olmadığından kamu zararı oluşmadığı ancak anılan Yönetmeliğin bahsi geçen hükümlerinin kariyer ve liyakat ilkeleri ile iyi mali yönetim prensiplerine aykırı olduğu, amacı dışında üniversitelerde yaygın olarak kullanıldığı anlaşıldığından bu durumun düzenleyici otorite tarafından giderilmesini sağlamak üzere Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığına yazılması gerektiğinden Dilekçinin temyiz talebinin kabul edilerek tazmin hükmünün bozulması ve yeniden karar verilmek üzere dosyanın Dairesine tevdiine karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.” denilmiştir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile; ... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Meslek Yüksekokuluna yüksekokul sekreteri olarak atanan ...’ın ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanması ve kendisine bu kadronun özlük hakları karşılığı ödemede bulunulması sonucu oluşan ... TL kamu zararının tazminine karar verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 3’üncü maddesinde;
Kariyer ilkesi; Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânını sağlamak,
Liyakat ilkesi ise; Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak,
Olarak tanımlanmıştır.
Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin;
“Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde, Yönetmeliğin amacının; liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlan memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu,
“Görev grupları” başlıklı 5’inci maddesinde, şube müdürü kadrosunun; Yönetmelik kapsamında görevde yükselmeye tabi kadro unvanları arasında yer aldığı,
“Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar” başlıklı 6’ncı maddesinde, Yönetmelikte belirtilen kadrolara görevde yükselme suretiyle atanabilmek için, ilgili kişilerin ilan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşıması ve ilgilinin başvurulan kadroya ilişkin 7’nci maddede belirtilen alt görevlerde toplam en az üç yıl hizmeti bulunması şartlarını sağlaması gerektiği,
“Görevde yükselme sınavı sonucu atanacaklarda aranacak özel şartlar” başlıklı 7’nci maddesinde ise, ilgili kişilerin şube müdürü kadrosuna atanabilmesi için; en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olması ve ilan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde çalışıyor olması şartlarını sağlaması gerektiği;
Hükümlerine yer verilerek, görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranan şartlar açıkça belirtilmiştir.
Şube müdürü olarak atanan ...’ın 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartı ile yükseköğrenim şartını taşıdığı ancak, mezkûr Yönetmeliğin görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartları düzenleyen 6’ncı maddesi gereğince 7’nci maddesinde sayılan alt görevlerde en az 3 yıl çalışmış olma şartı ile yazılı ve sözlü sınavda başarılı olma şartını taşımadığı anlaşılmıştır.
Her ne kadar sorumlu savunmasında, ...’ın Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin “Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma” başlıklı 20’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca, daha üst görevdeki yüksekokul sekreteri kadrosundan daha alt görevdeki şube müdürlüğü kadrosuna atandığını, bu hüküm uyarınca daha alt düzey görevlere görevde yükselme sınav şartı aranmaksızın atama yapılabileceğini iddia etmiş ise de;
İlgili Yönetmeliğin 20’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan; “Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.” hükmünü sınav şartının bertaraf edilmesine gerekçe teşkil edecek şekilde anlamak ve uygulamak hem 657 sayılı Kanun hem de bu Yönetmeliğin lafzına ve ruhuna uygun düşmemektedir.
Zira “aynı düzey görev” ve “alt düzey görev” kavramlarını bu Yönetmelik kapsamında anlamak gerekmektedir.
Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde;
Alt görev; “27/9/1984 tarihli ve 3046 sayılı Kanunda belirtilen hiyerarşik kademeler çerçevesinde daha alt hiyerarşi içindeki görevleri”,
Alt görev grubu; “Aynı düzeydeki unvanların gruplandırılmasını”,
Aynı düzey görev; “Hiyerarşi, görev, yetki ve sorumluluk açısından aynı görev grubunda ya da grup içinde alt gruplar olması halinde aynı alt grupta yer alan görevleri”,
Başkan; “Yükseköğretim Kurulu Başkanı ile Üniversitelerarası Kurul Başkanını”, Başkanlık; “Yükseköğretim Kurulu Başkanlığını”,
Görev grubu; “Benzer veya aynı düzeydeki unvanların yer aldığı grupları”,
Görev unvanı; “5 'inci maddede belirtilen kadrolara ilişkin unvanları”,
Görevde yükselme ise; “Bu Yönetmelikte belirtilen aynı veya başka hizmet sınıflarındaki alt görevlerden üst görevlere yapılacak atamaları,”
ifade edecek şekilde tanımlanmıştır.
İlgili Yönetmeliğin 5’inci maddesinde de görev grupları düzenlenmiş olup; söz konusu maddenin ikinci fıkrasında görevde yükselmeye tabi kadrolar;
“a) Yönetim Hizmetleri Grubu;
1) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü, ...” şeklinde belirlenmiştir.
Yüksekokul sekreterliği, ilgili Yönetmelik ve 3046 sayılı Kanun kapsamında üst görev veya alt görev olarak hiyerarşi içerisinde yer almamaktadır.
Yönetmeliğin anılan hükmü uyarınca şube müdürü; çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü ve müze müdürü ile aynı görev ve aynı düzey olarak sayılmıştır. Yukarıdaki “aynı görev düzeyindeki” ifadesini de şube müdürüne eşit düzey olarak çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü ve müze müdürü ile sınırlamak gerekir.
Bahsi geçen düzenlemede yüksekokul sekreterine yer verilmemiştir. Ek göstergeleri eşit ise de bu iki görevin aynı düzeyde görev olarak telakki edilmesi mümkün değildir. Kaldı ki yüksekokul sekreterliği Yönetmelik ve 3046 sayılı Kanun kapsamında üst görev veya alt görev olarak söz konusu hiyerarşi içinde de yer almamaktadır. Yüksekokul sekreterleri, yüksekokul müdürlerine yardımcı sekretarya hizmeti sunma görevini yürütürler ve bu kişilerin alt birimleri bulunmamaktadır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda, üniversitelerde görev yapan yönetim örgütleri ikili bir yapı içerisinde düzenlendiği görülmektedir. Bunlardan ilki, Kanunun 51’inci maddesinin (a) bendi kapsamında kurulan yönetim birimleridir. Bu birimler, genel sekretere bağlı olarak faaliyetlerini yürütmekte ve çoğunlukla daire başkanlığı ve müdürlük şeklinde örgütlenmektedirler. Kanunun 51’inci maddesinin (b) bendinde düzenlenen ikinci tür yönetim birimleri ise özellikle ve sadece fakülte, enstitü ve yüksekokul gibi akademik birimlere hizmet üreten ve doğrudan bu akademik birim yöneticilerine (dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü) bağlı olarak çalışan fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterlikleridir.
Bu iki farklı tür yönetim biriminin kuruluşu, örgütlenmesi, görev ve yetki alanı ile yöneticilerinin atanma usulleri, 2547 sayılı Kanunun 51 ve 52’nci maddelerinde farklı şekillerde düzenlenmiştir. Örneğin, Kanunun 52’nci maddesi uyarınca, daire başkanı ve müdürler (şube müdürü, yurt müdürü, hastane müdür vd) üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak rektör tarafından atanırken; fakülte ve enstitü sekreterleri ilgili dekan ve müdürün önerisi üzerine rektör tarafından atanmaktadır. Görev ve sorumluluk alanı tüm üniversite çapında olan daire başkanı ve müdürlerin atanma sürecinde üniversite yönetim kurulu görüşünün alınması ön şartı getirilmiştir. Buna karşın, fakülte ve enstitü sekreterleri çok daha sınırlı bir alanda görev yapacakları için ilgili alan yöneticisi konumundaki dekan veya enstitü müdürü tarafından önerilmeleri yeterli görülmektedir. Diğer taraftan, 2547 sayılı Kanunun 52’nci maddesinin (b) bendine göre, fakülte sekreterleri ile enstitü ve yüksekokul sekreterlerinin yükseköğretim diplomasına sahip olması gerekirken, gerek Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 5’inci maddesinin (a) bendi ve gerekse Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre şube müdürü olabilmek için en az 4 yıllık yüksek öğrenim mezunu olunması gerekmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görevleri mevcut yönetim hiyerarşisi içerisinde üst görev veya alt görev olarak konumlandırmadığı gibi yönetim birimlerinin kuruluşu, örgütlenmesi, görev ve yetki alanı ile yöneticilerinin atanma usulleri değerlendirildiğinde fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreterini şube müdüründen daha üst görev olarak kabul etmek mevzuatın lafzına ve ruhuna uygun değildir.
Nitekim 12.11.2005 tarihli ve 25991 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan mülga Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin “Hizmet grupları” başlıklı 5’inci maddesinde, görevde yükselmeye tabi kadrolar sayılırken, fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri şube müdüründen önce sayılarak üst görev olarak düzenlenmiş iken 12.04.2014 tarihli ve 28970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve halen yürürlükte olan Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görev grupları arasından çıkarılmıştır. Bu da, kanun koyucunun fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görevlerini mevcut yönetim hiyerarşisi içerisinde üst görev veya alt görev olarak konumlandırmadığını göstermektedir.
Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 5’inci maddesinin 2’nci fıkrasında, görevde yükselmeye tabi kadrolar beş farklı grupta toplanmış ve en üst kadrodan başlayarak beş bent halinde “sayma tekniği” kullanılarak sıralanmıştır. Buna karşın fakülte sekreteri, enstitü sekreteri, yüksekokul sekreteri ve meslek yüksekokulu sekreteri kadroları ne görevde yükselmeye tabi kadrolar ve ne de unvan değişikliği kadroları arasında sayılmamıştır.
Görevde yükselme, memurun en alt düzey görev grubundan Yönetmelik kapsamındaki yönetim hiyerarşisinde en üst düzeye kadar liyakat ve kariyer olarak çıkabilme imkânı sağlayan bir mekanizmadır. Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle hiyerarşik sıralama dışına çıkarılan fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görevlerinden bu Yönetmeliğe tabi görevlere sınavsız atama yapılması mümkün değildir. Kaldı ki, sorgu konusu yapılan kişinin yüksekokul sekreterliği görevine atanmadan önce veri hazırlama kontrol işletmeni olarak görev yaptığı ve Yönetmeliğin 7’nci maddesinde sayılan alt görevlerde en az 3 yıl çalışmış olma şartını da taşımadığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, atama işlemine dayanak teşkil eden temel norm 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Atamalar” başlıklı 52’nci maddesidir. Bu Kanun maddesinde aynen;
“Atama esasları:
a. Genel Sekreter ile daire balkanları, müdürler, hukuk müşavirleri ve uzmanlar, yükseköğretim üst kuruluşlarında ilgili kuruluşların görüşü alınarak Yükseköğretim Üst Kuruluşunun Başkanı; üniversitelerde ise yönetim kurulunun görüşü alınarak rektör tarafından atanır. Fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterinin atanması, ilgili dekan ve müdürün önerisi üzerine rektör tarafından yapılır.” denilmiştir.
Üniversitelerde şube müdürü ataması, yönetim kurulunun görüşü alınarak üniversite üst yöneticisi konumunda bulunan rektör tarafından yapılmaktadır. Kanunun 52'nci maddesinde belirtilen "üniversite yönetim kurulu görüşü" danışma ve hazırlık işlemi mahiyetindedir. Atama işlemi, rektörün onayı olmadan hukuki sonuç doğurmamaktadır. Bu nedenle de atama işlemine onay veren rektör mevzuata aykırı atama işleminden doğrudan ve münferiden sorumludur.
Bu itibarla, ... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Meslek Yüksekokulu’na yüksekokul sekreteri olarak atanan ...’ın ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanması ve kendisine bu kadronun özlük hakları karşılığı ödemede bulunulması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiğinden, sorumlunun konunun esasına ilişkin iddia ve itirazlarının REDDİ ile 47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün TASDİKİNE,
(…. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ... ile Üye ...’in aşağıda yazılı azınlık görüşleri karşısında) oy çokluğuyla,
6085 sayılı Kanunun 57’nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 20.12.2023 tarih ve 56241 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
…. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ... ve Üye ...:
... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Meslek Yüksekokuluna yüksekokul sekreteri olarak atanan Doktor-Uzman ...’ın ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanması ve kendisine bu kadronun özlük hakları karşılığı ödemede bulunulması sonucu sebep olunan ... TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin olarak;
12.04.2014 tarihli ve 28970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin;
“Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde, Yönetmeliğin amacının; liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumları memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu,
“Görev grupları” başlıklı 5 inci maddesinde, şube müdürü kadrosunun; Yönetmelik kapsamında görevde yükselmeye tabi kadro unvanları arasında yer aldığı,
“Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar” başlıklı 6’ncı maddesinde, Yönetmelikte belirtilen kadrolara görevde yükselme suretiyle atanabilmek için, ilgili kişilerin ilan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla 657 sayılı Kanun’un 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşıması ve ilgilinin başvurulan kadroya ilişkin 7’nci maddede belirtilen alt görevlerde toplam en az üç yıl hizmeti bulunması şartlarını sağlaması gerektiği,
“Görevde yükselme sınavı sonucu atanacaklarda aranacak özel şartlar” başlıklı 7’nci maddesinde ise, ilgili kişilerin şube müdürü kadrosuna atanabilmesi için; en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olması ve ilan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde çalışıyor olması şartlarını sağlaması gerektiği,
Hükümlerine yer verilerek, görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranan şartlar açıkça belirtilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin “Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma” başlıklı 20’nci maddesinde;
“(1) 5 inci maddede belirtilen görev grupları arasındaki atamalar aşağıdaki esaslara göre yapılır.
...
b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.
...
d) Şube müdüründen daha üst görevlere, en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak kaydıyla, genel hükümlere göre sınavsız atama yapılır.
...”
hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mezkûr Yönetmelik’e göre gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamaların görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi olduğu görülmektedir. Ancak ataması yapılacak memurun çalıştığı kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunduğu görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilecektir.
Şube müdürü olarak atanan ..., doktorasını bitirmiş ... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokuluna yüksekokul sekreteri olarak atanmış, ... tarihinde de şube müdürü olarak ataması yapılmıştır.
Bir üst görevden alt görevlere atama ile ilgili olarak Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Personeli ile ilgili düzenlemede;
02.07.2020 tarih ve 31173 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik” in 19’uncu maddesinde “Hizmet grupları arasında geçişler” maddesinde;
“– (1) 5 inci maddede belirtilen hizmet grupları arasındaki geçişler aşağıdaki esaslar çerçevesinde yapılır:
…
b) Gruplar arası görevde yükselme niteliğindeki geçişler ve alt gruptan üst gruplara geçişler görevde yükselme sınavına tabidir. Yerel yönetimlerde ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya daha alt düzeydeki görevlere, görevde yükselme sınavına tabi tutulmadan genel hükümlere göre atama yapılabilir.
c) Bu Yönetmelik kapsamı dışında bulunan daha üst görevlerde en az altı ay süreyle çalışmış olanlar, alt görevlerde çalışma süresi şartı hariç olmak üzere, aranan diğer özel şartları taşımaları kaydıyla, 5 inci maddede yer alan yönetim hizmetleri grubu, araştırma, planlama ve savunma hizmetleri grubu ve hukuk hizmetleri grubunda gösterilen kadrolar ile unvan değişikliğine tabi kadrolara sınavsız, genel hükümlere göre atanabilirler. Diğer hizmet gruplarında yer alan kadrolara atanmada en az altı ay çalışmış olma şartı aranmaz.”
Hükümleri yer almaktadır.
Yani, bir üst görevde (Belediye Başkan Yardımcısı, Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı ve Daire Başkanı gibi) bulunan personelin en az altı ay süreyle çalışma ve atanılacak kadro için aranan özel şartları taşımaları kaydı ile (alt görevlerde çalışma süresi şartı hariç) alt görevlere atamalarının yapılabileceği hükme bağlanmıştır.
Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarında ise; mülga 12.11.2005 tarih ve 25991 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği”nin 5’nci maddesinde Hizmet grupları sayılmış; “Görevde yükselmeye tabi kadrolar:
a) Yönetim Hizmetleri Grubu;
1) Genel Sekreter,
2) Genel Sekreter Yardımcısı,
3) Daire Başkanı,
4) Üniversite Hastaneleri Başmüdürü,
5) Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri,
6) Savunma Sekreteri,
7) Özel Kalem Müdürü, Çiftlik Müdürü, Yurt Müdürü, Hastane Müdürü, İlköğretim ve Ortaöğretim Müdürü, Döner Sermaye İşletme Müdürü ile diğer unvanlı müdürler, Şube Müdürü,
8) Müdür Yardımcısı,
9) Şef, Koruma ve Güvenlik Şefi.” olarak 9 bendde sayılmış, 6’ncı maddede ise “Görevde yükselme sınavına tabi olmadan yapılacak atamalarda aranacak şartlar” açıklanarak “Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (1), (2), (3), (4), (5) ve (6) numaralı alt bentleri ile (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan kadrolara sınavsız atama yapılır. Ancak, bu kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı, I.Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Üniversite Hastaneleri Başmüdürü, Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri ve Savunma Sekreteri kadrolarına atanabilmek için;
1) En az fakülte veya dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
2) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşımak,” yeterli görülmüş idi. Mülga Yönetmelikte görevde yükselmeye tabi ve tabi olmayan kadrolar tek tek açıklanmış yüksekokul sekreteri şube müdürlüğünden üst görev olarak sayılmış ve görevde yükselmeye tabi olmayan kadrolar arasında zikredilmiştir. Aynı yönetmeliğin 24’ncü maddesinde de; Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme eğitimi ve sınavına tabi tutulmadan atama yapılabileceği hükme bağlanmış idi.
Oysa ki, yürürlükte olan ve 12.04.2014 tarih ve 28970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yükseköğretim Üst Kuruluşları İle Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği” nin “Görev grupları arasındaki geçişler” başlıklı 20’nci maddesinde;
“(1) 5 inci maddede belirtilen görev grupları arasındaki atamalar aşağıdaki esaslara göre yapılır.
a) Aynı görev grubu içinde kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadronun gerektirdiği özellikleri taşıyanlar sınav yapılmaksızın alt görevlere atanabilirler.
b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.” hükmü yer almaktadır.
20’nci maddenin “a” fıkrası uyarınca aynı görev grubu içinde kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadronun gerektirdiği özellikleri taşıyanların sınav yapılmaksızın alt görevlere atanabileceği hükme bağlanmışken “b” fıkrasında üst görevlerden alt görevlere görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan yani genel ve özel şartlara tabi tutulmadan atama yapılabileceği hükme bağlanmıştır.
Dolayısı ile mevcut yönetmelikte görevde yükselmeye tabi kadrolar sayılmış, yüksekokul sekreterlerinin görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarına tabi olmayacağı açıkça belirtilmiştir. Görevde yükselme ve unvan değişikliği dışında “Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanmalarda istisna getirilerek üst görevlerden alt görevlere mahalli idarelerin aksine hiçbir şart getirilmeden yönetimin takdiri ile atama yapabilme yetkisi tanınmıştır.
Bu itibarla, tesis edilen işlemin mevzuatına uygun olduğu ve kamu zararı oluşmadığı anlaşıldığından, sorumlu talebinin kabulü ile 47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün BERAATİNE karar verilmesi gerekir.
Konu ile ilgili tazmin görüşü kabul edilse dahi Daire ilamında sorumlu sadece atamayı yapan Rektör kabul edilmiştir. Atamayı onaya sunan Personel Daire Başkanı sorumlu tutulmamıştır. Ayrıca atama işlemi ... tarihinde gerçekleştiğinden “Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nin “Aylıklar” başlıklı 8 inci maddesinde;
“(1) Aylık ve aylıkla birlikte ödenen hakedişler için Aylık Bordrosu (Örnek: 9) ve Personel Bildirimi (Örnek: 10) ile duruma göre ödemenin yapıldığı ilk aya ait ödeme belgesine aşağıda belirtilen belgeler eklenir.
a) İlk atamalarda, atama onayı ve işe başlama yazısı,
…” hükmü gereğince, ilk aya ait ödeme belgesine, ilk atamalar için atama onayı ve işe başlama yazısının eklenmesi gerekmektedir. İlk ödeme emri belgesinin ekine atama onay yazısının eklenmesi gerektiğinden, söz konusu ilk ödeme emri belgesini imzalayan harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisinin yapılan atamanın mevzuata uygunluğunu araştırma mükellefiyeti bulunmaktadır.
Açıklanan sebeplerle, atama onay yazısının eklendiği ilk ödeme emri belgesini imzalayan Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi ile atama onayında imzası bulunan Personel Daire Başkanının da sorumluluğa dahil edilmesi açısından Daire kararının BOZULMASI gerekir.
Üye ... ve Üye ...:
Esas yönünden verilen Kurul kararına katılmakla birlikte,
Daire ilamında sorumlu sadece atamayı yapan Rektör kabul edilmiş olup, atamayı onaya sunan Personel Daire Başkanı tazmin hükmünden sorumlu tutulmamıştır.
Temyiz Kurulunun müstakar içtihatları doğrultusunda atama işlemini Rektör onayına sunan Personel Daire Başkanının da sorumluluğa dahil edilmesi gerektiğinden 47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile verilen tazmin hükmünün sorumluluk yönünden BOZULMASINA karar verilmesi gerekir.
Üye ...:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun "Yönetim Örgütleri" başlıklı 51’ inci maddenin (b) bendinde, "Her fakültede, dekana bağlı ve fakülte yönetim örgütünün başında bir fakülte sekreteri, enstitü ve yüksekokullarda ise enstitü veya yüksekokul müdürüne bağlı enstitü veya yüksekokul sekreteri bulunur."
"Atama esasları" başlıklı 52’nci maddesinin (a) bendinde, "...Fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterinin atanması, ilgili dekan ve müdürün önerisi üzerine rektör tarafından yapılır." denilmiştir.
Ayrıca, Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme Yönetmeliğinin;
"Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliğine İlişkin Esaslar" başlıklı 5’inci maddesinde,
“(1) Bu Yönetmelik kapsamında görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadro unvanları aşağıda gösterilmiştir.
(2) Görevde yükselmeye tabi kadrolar:
a) Yönetim Hizmetleri Grubu;
1) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü,
...",
"Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar" başlıklı 6’ncı maddesinde, "(1) Bu Yönetmelikte belirtilen kadrolara görevde yükselme suretiyle atanabilmek için;
a) (Değişik: RG-11/3/2017-30004) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşımak,
b) (Değişik: RG-11/3/2017-30004) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, ilgilinin başvurulan kadroya ilişkin 7 nci maddede belirtilen alt görevlerde toplam en az üç yıl hizmeti bulunmak, ilan edilen kadro için bu şartı sağlayan personel bulunmaması durumu hariç olmak üzere, bu hizmet süresinin en az bir yılını kurumda geçirmiş olmak,
ç) (Ek:RG-4/2/2015-29257) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak, gerekir.”
"Görevde yükselme sınavına tabi olarak atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 7’nci maddesinde, "(1) Bu Yönetmeliğe tabi kadrolara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü kadrolarına atanabilmek için;
1) En az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak,
2) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde çalışıyor olmak,
Öte yandan mezkûr Yönetmeliğin "Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma" başlıklı 20’nci maddesinin (a) ve (b) fıkralarında;
a) Aynı görev grubu içinde kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadronun gerektirdiği özellikleri taşıyanlar sınav yapılmaksızın alt görevlere atanabilirler.
b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.”
hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, her ne kadar şube müdürü kadrosuna atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olmak genel kural olarak belirlenmiş olsa da, mevzuatta üst görevden alt görevlere veya aynı düzey görevlere sınavsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinden, 657 sayılı Kanunu’nun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşıyan ilgili kişinin kendi isteğiyle enstitü sekreterliğinden aynı düzey görev ve/veya alt görev olan şube müdürlüğüne; mezkûr Yönetmeliğin 20’nci maddesinin; “a) Aynı görev grubu içinde kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadronun gerektirdiği özellikleri taşıyanlar sınav yapılmaksızın alt görevlere atanabilirler.
b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.”
Hükmü gereğince ataması yapılabilir.
Bu meyanda; üniversitelerde fakülte, yüksekokul ve enstitü birimlerinde idari iş ve işlemlerden; bulunduğu birimde dekan, yüksekokul ve enstitü müdürüne karşı sorumlu olan sekreter unvanındaki personelin gerek rektör tarafından 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun ilgili maddesine göre sınavsız olarak atanmaları gerekse de bulunduğu birimdeki sorumlulukları, görev ve yetkileri açısından söz konusu görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmelikleri kapsamında olmayan bir unvan olması nedeniyle görevde yükselme ve unvan değişikliği kapsamında sayılan unvanlara sertifika, öğrenim durumu ve hizmet süresi yönünden gerekli şartları sağlaması şartıyla Üniversite de bulunan şube müdürlüğü kadrosu ve daha alt görevlere naklen atanmasının rektörün takdirinde olduğu değerlendirildiğinden tazmin kararının “REFİ” gerekir.
1- 47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile; ... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Meslek Yüksekokuluna yüksekokul sekreteri olarak atanan ...’ın ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanması ve kendisine bu kadronun özlük hakları karşılığı ödemede bulunulması sonucu oluşan ... TL kamu zararının tazminine karar verilmiştir.
47 sayılı İlamın 2’nci maddesi hükmüne karşı Üst Yönetici ... (Rektör) tarafından 53315 sayılı dosya kapsamında gönderilen temyiz dilekçesinde;
“1) Temyize konu Sayıştay ilamında Üniversitemizde gerçekleşen şube müdürü atamalarında mevzuata aykırı davranıldığı gerekçesiyle kadroya ataması gerçekleştirilen personele yapılan bir kısım ödemelerin kamu zararı olduğu değerlendirilmesinde bulunulmuştur.
2) Temyize konu Sayıştay 2. Dairesinin 15/12/2022 tarih, Karar No: 35746 sayılı ilamı hukuka aykırıdır ve temyiz incelemesi sonucu ilamın kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
Şöyle ki; aynı konuda Sayıştay 6. Dairesinin 22/12/2022 tarih, İlam No:30, Karar No:891 sayılı kararında “Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri gereğince, görevde yükselmeye tabi bir kadro olan şube müdürü kadrosuna atanabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşımak, en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kuramlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde en az üç yıl hizmeti bulunmak, halen çalışıyor olmak ve son olarak görevde yükselme sınavında başarılı olmak gerekmektedir.
Ancak anılan Yönetmeliğin “Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma” başlıklı 20 ’nci maddesinde, kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabileceği ifade edilerek sınav şartına bir istisna getirilmiştir. Aynı zamanda şube müdürlüğünden daha üst görevlere dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak şartıyla genel hükümlere göre sınavsız atama yapılabileceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, her ne kadar yürürlükte olan Yönetmelik’te fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görev gruplan arasından çıkarılmış olsa da, 12.11.2005 tarihli ve 25991 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan mülga Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin “Hizmet grupları” başlıklı 5’inci maddesinde, görevde yükselmeye tabi kadrolar sayılırken, fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri şube müdüründen önce sayılarak üst görev olarak düzenlenmiştir. Bununla birlikte 1’inci derece enstitü sekreteri kadrosunun ek gösterge puanı (2200) ile 1 ’inci derece şube müdürü kadrosunun ek gösterge puanın (2200) aynı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, şube müdürlüğü ile enstitü sekreterliğinin aynı düzey görev olduğu açıktır.
Bu sebeple, şube müdürlüğünden enstitü sekreteri gibi aynı düzey görevlere sınavsız atama yapılabileceği gibi, 657 sayılı Kanun’un 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen kriterlerin sağlanması koşuluyla enstitü sekreteri gibi aynı düzey görevlerden de şube müdürlüğüne sınavsız atama yapılabilecektir.
Sorgu konusu olayda ise …, … Defterdarlığında Gelir Uzmanı olarak görev yapmakta iken ... tarihinde ... Üniversitesine Enstitü Sekreteri olarak atanmış ve daha sonra ... tarihinde Şube Müdürü olarak ataması yapılmıştır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve sorgu konusu olay birlikte değerlendirildiğinde, her ne kadar şube müdürü kadrosuna atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olmak genel kural olarak belirlenmiş olsa da, mevzuatta üst görevden alt görevlere veya aynı düzey görevlere sınavsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinden, 657 sayılı Kanun ’un 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşıyan ilgili kişinin kendi isteğiyle enstitü sekreterliğinden aynı düzey görev olan şube müdürlüğüne atanmasında mevzuata aykırı bir husus bulunmamaktadır.
Denetçi tarafından raporun sonuç kısmında, gruplar arası geçiş durumunda alt görev üst görev kavramlarının ilgili Yönetmelik kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bu Yönetmelik’te yer almayan kadrolardan atama yapıldığında Yönetmelik’te tek tek belirlenen görev grubu ve kadro unvan düzeylerinin yorum yoluyla genişletilmiş olacağı ifade edilmişse de, anılan Yönetmeliğin 20 ’nci maddesinin (d) bendinde şube müdüründen daha üst görevlere, en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak kaydıyla, genel hükümlere göre sınavsız atama yapılabileceği düzenlenmiştir. Yönetmelik kapsamında en üst görev olarak çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü belirlenmiştir. Yönetmelik’te en üst görev olarak sayılan şube müdürlüğünden Yönetmelik kapsamında olmayan daha üst görevlere sınavsız atanma Yönetmeliğin 20’nci maddesinde düzenlendiği düşünüldüğünde, söz konusu istisnai atamada, Yönetmelik kapsamı dışındaki aynı düzey görevden şube müdürlüğüne atama yapılmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır.
Bu itibarla, …’ın önce enstitü sekreteri olarak daha sonra da şube müdürü olarak atanması sonucu kendisine bu kadronun mali haklarının Ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığından ...TL ödeme hakkında ilişilecek husus bulunmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu ’nun 55 ’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. ” şeklinde hüküm kurulmuştur. Alıntısına yer verilen kararın tarihi Üniversitemiz hakkında verilen temyize konu ilam tarihinden sonradır.
3) Danıştay 1. Dairesinin 24.6.2020 tarih, E:2020/834, K:2020/719 sayılı kararında “… Üniversitede hizmetin kesintisiz yürütülmesi amacıyla liyakat ilklerine dikkat edilerek ilgililerin önce atanma için sınav gerektirmeyen Yüksekokul ya da enstitü sekreterliği kadrolarına, sonrada sınavsız olarak şube müdürlüğü kadrolarına atandıkları, her bir personelin atanmış oldukları birimlerde uzun yıllardır hizmet verdikleri asaleten atamalarının yapıldığı tarihe kadar atandıkları kadrolarda vekaleten veya görevlendirme yoluyla görev yaptıkları, bu atama işlemleri nedeniyle kamunun zararını, kişilerin mağduriyetine ya da 3. Kişilere haksız menfaat sağlanmasına neden olunmadığı, bu nedenlerle mevcut delillerin atılı suçlardan dolayı şüpheliler hakkında kamu davası açılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşıldığından itirazların kabulüyle Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca oluşturulan yetkili kurulun ... tarih ve ... sayılı kararının atılı suçlardan ..., ... ve ...’nin Lüzum-u Muhakemelerine ilişkin kısmının bozulmasına, atılı suçlar nedeniyle ..., ...ve ...’nin Men-i Muhakemelerine .... karar verildi” şeklinde karar verilmiştir.
Yukarıda alıntısına yer verilen Sayıştay 6. Dairesi ve Danıştay 1. Dairesinin kararlarından da anlaşılacağa üzere her ne kadar şube müdürü kadrosuna atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olmak genel kural olarak belirlenmiş olsa da, mevzuatta üst görevden alt görevlere sınırsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinden 657 sayılı Kanunun 68 maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşıyan ilgili kişinin kendi isteğiyle yüksekokul/fakülte sekreterliğinden alt görev olan şube müdürlüğüne atanmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Ayrıca şube müdürlüğü kadrosuna atanan personelin atanmış oldukları birimlerde uzun yıllardır hizmet verdikleri, bu atama işlemleri nedeniyle kamu zararına, kişilerin mağduriyetine ya da üçüncü kişilere haksız menfaat sağlanmasına neden olunmadığı hususları da göz önünde bulundurulduğunda tesis edilen işlemlerin hukuka uygun olduğu görülmektedir.
... Üniversitesi Rektörlüğü görevine atandığım tarihten sonra gerçekleştirilen ve sorumluluğuma hükmedilen ...’ m şube müdürlüğüne atanma işlemi yukarıda alıntısına yer verdiğimiz Sayıştay 6. Dairesinin 22.12.2022 tutanak, 891 sayılı karan ve Danıştay 1. Dairesinin 24.6.2022 tarih, E.2020/834, K:2020/719 sayılı kararlarının gerekçelerine uygun olduğundan temyize konu Sayıştay 2. Dairesinin 15.12.2022 tarih, Karar No 35746 sayılı ilamının kaldırılması gerekmektedir.
4) Temyize konu ilamda tarafıma kamu zararı olarak çıkarılan ... ile ilgili yapılan atama işlemi Rektörlük görevine atandığım tarihten önceki döneme aittir. ... Milli Eğitim Bakanlığı ... CHV... Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü emrinde öğretmen kadrosunda Müdür Vekili olarak görev yapmakta iken ... tarihli atama onayı ile Üniversitemiz ... Araştırmaları Enstitüsü Enstitü Sekreteri olarak atanmıştır. Bahsi geçen atama işlemi Önceki Rektör Prof. Dr. ...döneminde gerçekleştirilmiştir. ... kendi İsteği ile ... tarihli dilekçesine istinaden ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanmıştır. Görüleceği üzere ...’nin enstitü sekreterliğine atanma işlemi rektörlük dönemim içerisinde değildir. Bu nedenle bahsi geçen atanma işleminden sorumlu tutulmam hukuka aylandır. Kamu zararının oluşabilmesi için fiil ile gerçekleşen zarar arasında illiyet bağının bulunması gerekmektedir. 6085 sayılı Sayıştay kanununun “sorumlular ve sorumluluk halleri” başlıklı 7/3 maddesinde "sorumlular; mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleriyle illiyet bağı kurularak oluşturulan ilanda yer alan kamu zararından tek başlarına veya birlikte tanzim ile yükümlüdür.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Açıklanan nedenlerle ...’nin şube müdürü kadrosuna atanması işlemi sonucu oluştuğu iddia edilen zarar ile fillerim arasında herhangi bir illiyet bağı bulunmamaktadır.
Birinci derece fakülte sekreteri kadrosunun ek gösterge puanı (3000) iken 1. derece yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri ve şube müdürü kadrosunun ek gösterge puanı (2200) olduğu göz önünde bulundurulduğunda şube müdürlüğüne göre fakülte sekreterliği, yüksekokul ve enstitü sekreterliğinin aynı düzey görev veya üst görev olduğu açıktır. Mevzuatta üst görevden alt görevlere sınırsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinde 657 saydı kanunun 68’inci maddesinin (b) bendinde belirtilen şartlan taşıyan İlgili kişinin kendi isteği ile yüksekokul/fakülte sekreterliğinden alt görev olan şube müdürlüğüne atanmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle Sayıştay 2. Dairesinin ilam tarihi 08.03.2022, karar tarihi 15.12.2022, ilam no 47, karar no 35746 sayılı ilamının temyiz incelemesi sonucunda kaldırılmasına karar verilmesini arz ve talep ederim.” denilmiştir.
Başsavcılık Mütalaasında;
“Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğimin "Görev Grupları" başlıklı 5'inci maddesinde.
"(1) Bu Yönetmelik kapsamında görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadro unvanları aşağıda gösterilmiştir.
(2) Görevde yükselmeye tabi kadrolar:
a) Yönetim Hizmetleri Grubu;
1) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü,
2) Müdür yardımcısı,
3) Şef, koruma ve güvenlik şefi,
... " denilerek Yönetmeliğe tabii kadroların görev grupları belirtilmiştir.
"Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar" başlıklı 6'ncı maddesinde;
"(1) Bu Yönetmelikte belirtilen kadrolara görevde yükselme suretiyle atanabilmek için;
a) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68'inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşımak,
b) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, ilgilinin başvurulan kadroya ilişkin 7'nci maddede belirtilen alt görevlerde toplam en az üç yıl hizmeti bulunmak, ilan edilen kadro için bu şartı sağlayan personel bulunmaması durumu hariç olmak üzere, bu hizmet süresinin en az bir yılını kurumda geçirmiş olmak,
ç) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak,
"Görevde yükselme sınavı sonucu atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 7'nci maddesinde ise. "(l) Bu Yönetmeliğe tabi kadrolara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, şube müdürü kadrolarına atanabilmek için;
1) En az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak,
2) İlan tarihi itibarıyla yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kuramlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde çalışıyor olmak,
... '' denilerek müdür kadrosuna atamalarda aranacak genel ve özel şartlar belirtilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin ""Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma" başlıklı 20'nci maddesinde ise;
"b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.
d) Şube müdüründen daha üst görevlere, en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu, olmak kaydıyla, genel hükümlere göre sınavsız atama yapılır.
..." şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri gereğince görevde yükselmeye tabi bir kadro olan Şube Müdürü kadrosuna atanabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68'inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşımak, en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kuramlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde en az üç yıl hizmeti bulunmak ve halen çalışıyor olmak ve son olarak görevde yükselme sınavında başarılı olmak gerekmektedir.
Ancak anılan Yönetmeliğin "Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma'' başlıklı 20'nci maddesinde, kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabileceği ifade edilerek sınav şartına bir istisna getirilmiştir. Aynı zamanda Şube Müdürlüğünden daha üst görevlere dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak şartıyla genel hükümlere göre sınavsız atama yapılabileceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, her ne kadar yürürlükte olan Yönetmelikte Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri görev grupları arasından çıkarılmış olsa da, 12.11.2005 tarihli ve 25991 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan mülga Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Hizmet grupları" başlıklı 5'inci maddesinde, görevde yükselmeye tabi kadrolar sayılırken, Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri Şube Müdüründen önce sayılarak üst görev olarak düzenlenmiştir. Bununla birlikte 1. derece Fakülte Sekreteri kadrosunun ek gösterge puanı (3000) iken 1. derece Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri ve Şube Müdürü kadrosunun ek gösterge puanı (2200) olduğu göz önünde bulundurulduğunda Şube Müdürlüğüne göre Fakülte Sekreterliği, Yüksek Okul ve Enstitü Sekreterliğinin aynı düzey görev veya üst görev olduğu açıktır.
Bu sebeple Şube Müdürlüğünden Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri gibi üst görevlere sınavsız atama yapılabileceği gibi, 657 sayılı Kanun'un 68'inci maddesinin (B) bendinde belirtilen kriterlerin sağlanması koşuluyla Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri gibi üst görevlerden Şube Müdürlüğüne sınavsız atama yapılabilecektir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve İlamın maddeleri birlikte değerlendirildiğinde her ne kadar şube müdürü kadrosuna atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olmak genel kural olarak belirlenmiş olsa da, mevzuatta üst görevden alt görevlere sınavsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinden, 657 sayılı Kanun'un 68'inci maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşıyan kişilerin kendi isteğiyle Fakülte/ Yüksekokul/ Enstitü Sekreterliğinden alt görev olan Şube Müdürlüğüne atanmasında mevzuata aykırılık bulunmadığından kamu zararı oluşmadığı değerlendirilmektedir.
Bu nedenle İdarece yapılan işlemler mevzuata aykırı olmadığından kamu zararı oluşmadığı ancak anılan Yönetmeliğin bahsi geçen hükümlerinin kariyer ve liyakat ilkeleri ile iyi mali yönetim prensiplerine aykırı olduğu, amacı dışında üniversitelerde yaygın olarak kullanıldığı anlaşıldığından bu durumun düzenleyici otorite tarafından giderilmesini sağlamak üzere Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığına yazılması gerektiğinden Dilekçinin temyiz talebinin kabul edilerek tazmin hükmünün bozulması ve yeniden karar verilmek üzere dosyanın Dairesine tevdiine karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.” denilmiştir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile; ... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Meslek Yüksekokuluna yüksekokul sekreteri olarak atanan ...’ın ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanması ve kendisine bu kadronun özlük hakları karşılığı ödemede bulunulması sonucu oluşan ... TL kamu zararının tazminine karar verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 3’üncü maddesinde;
Kariyer ilkesi; Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânını sağlamak,
Liyakat ilkesi ise; Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak,
Olarak tanımlanmıştır.
Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin;
“Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde, Yönetmeliğin amacının; liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlan memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu,
“Görev grupları” başlıklı 5’inci maddesinde, şube müdürü kadrosunun; Yönetmelik kapsamında görevde yükselmeye tabi kadro unvanları arasında yer aldığı,
“Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar” başlıklı 6’ncı maddesinde, Yönetmelikte belirtilen kadrolara görevde yükselme suretiyle atanabilmek için, ilgili kişilerin ilan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşıması ve ilgilinin başvurulan kadroya ilişkin 7’nci maddede belirtilen alt görevlerde toplam en az üç yıl hizmeti bulunması şartlarını sağlaması gerektiği,
“Görevde yükselme sınavı sonucu atanacaklarda aranacak özel şartlar” başlıklı 7’nci maddesinde ise, ilgili kişilerin şube müdürü kadrosuna atanabilmesi için; en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olması ve ilan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde çalışıyor olması şartlarını sağlaması gerektiği;
Hükümlerine yer verilerek, görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranan şartlar açıkça belirtilmiştir.
Şube müdürü olarak atanan ...’ın 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartı ile yükseköğrenim şartını taşıdığı ancak, mezkûr Yönetmeliğin görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartları düzenleyen 6’ncı maddesi gereğince 7’nci maddesinde sayılan alt görevlerde en az 3 yıl çalışmış olma şartı ile yazılı ve sözlü sınavda başarılı olma şartını taşımadığı anlaşılmıştır.
Her ne kadar sorumlu savunmasında, ...’ın Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin “Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma” başlıklı 20’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca, daha üst görevdeki yüksekokul sekreteri kadrosundan daha alt görevdeki şube müdürlüğü kadrosuna atandığını, bu hüküm uyarınca daha alt düzey görevlere görevde yükselme sınav şartı aranmaksızın atama yapılabileceğini iddia etmiş ise de;
İlgili Yönetmeliğin 20’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan; “Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.” hükmünü sınav şartının bertaraf edilmesine gerekçe teşkil edecek şekilde anlamak ve uygulamak hem 657 sayılı Kanun hem de bu Yönetmeliğin lafzına ve ruhuna uygun düşmemektedir.
Zira “aynı düzey görev” ve “alt düzey görev” kavramlarını bu Yönetmelik kapsamında anlamak gerekmektedir.
Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde;
Alt görev; “27/9/1984 tarihli ve 3046 sayılı Kanunda belirtilen hiyerarşik kademeler çerçevesinde daha alt hiyerarşi içindeki görevleri”,
Alt görev grubu; “Aynı düzeydeki unvanların gruplandırılmasını”,
Aynı düzey görev; “Hiyerarşi, görev, yetki ve sorumluluk açısından aynı görev grubunda ya da grup içinde alt gruplar olması halinde aynı alt grupta yer alan görevleri”,
Başkan; “Yükseköğretim Kurulu Başkanı ile Üniversitelerarası Kurul Başkanını”, Başkanlık; “Yükseköğretim Kurulu Başkanlığını”,
Görev grubu; “Benzer veya aynı düzeydeki unvanların yer aldığı grupları”,
Görev unvanı; “5 'inci maddede belirtilen kadrolara ilişkin unvanları”,
Görevde yükselme ise; “Bu Yönetmelikte belirtilen aynı veya başka hizmet sınıflarındaki alt görevlerden üst görevlere yapılacak atamaları,”
ifade edecek şekilde tanımlanmıştır.
İlgili Yönetmeliğin 5’inci maddesinde de görev grupları düzenlenmiş olup; söz konusu maddenin ikinci fıkrasında görevde yükselmeye tabi kadrolar;
“a) Yönetim Hizmetleri Grubu;
1) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü, ...” şeklinde belirlenmiştir.
Yüksekokul sekreterliği, ilgili Yönetmelik ve 3046 sayılı Kanun kapsamında üst görev veya alt görev olarak hiyerarşi içerisinde yer almamaktadır.
Yönetmeliğin anılan hükmü uyarınca şube müdürü; çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü ve müze müdürü ile aynı görev ve aynı düzey olarak sayılmıştır. Yukarıdaki “aynı görev düzeyindeki” ifadesini de şube müdürüne eşit düzey olarak çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü ve müze müdürü ile sınırlamak gerekir.
Bahsi geçen düzenlemede yüksekokul sekreterine yer verilmemiştir. Ek göstergeleri eşit ise de bu iki görevin aynı düzeyde görev olarak telakki edilmesi mümkün değildir. Kaldı ki yüksekokul sekreterliği Yönetmelik ve 3046 sayılı Kanun kapsamında üst görev veya alt görev olarak söz konusu hiyerarşi içinde de yer almamaktadır. Yüksekokul sekreterleri, yüksekokul müdürlerine yardımcı sekretarya hizmeti sunma görevini yürütürler ve bu kişilerin alt birimleri bulunmamaktadır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda, üniversitelerde görev yapan yönetim örgütleri ikili bir yapı içerisinde düzenlendiği görülmektedir. Bunlardan ilki, Kanunun 51’inci maddesinin (a) bendi kapsamında kurulan yönetim birimleridir. Bu birimler, genel sekretere bağlı olarak faaliyetlerini yürütmekte ve çoğunlukla daire başkanlığı ve müdürlük şeklinde örgütlenmektedirler. Kanunun 51’inci maddesinin (b) bendinde düzenlenen ikinci tür yönetim birimleri ise özellikle ve sadece fakülte, enstitü ve yüksekokul gibi akademik birimlere hizmet üreten ve doğrudan bu akademik birim yöneticilerine (dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü) bağlı olarak çalışan fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterlikleridir.
Bu iki farklı tür yönetim biriminin kuruluşu, örgütlenmesi, görev ve yetki alanı ile yöneticilerinin atanma usulleri, 2547 sayılı Kanunun 51 ve 52’nci maddelerinde farklı şekillerde düzenlenmiştir. Örneğin, Kanunun 52’nci maddesi uyarınca, daire başkanı ve müdürler (şube müdürü, yurt müdürü, hastane müdür vd) üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak rektör tarafından atanırken; fakülte ve enstitü sekreterleri ilgili dekan ve müdürün önerisi üzerine rektör tarafından atanmaktadır. Görev ve sorumluluk alanı tüm üniversite çapında olan daire başkanı ve müdürlerin atanma sürecinde üniversite yönetim kurulu görüşünün alınması ön şartı getirilmiştir. Buna karşın, fakülte ve enstitü sekreterleri çok daha sınırlı bir alanda görev yapacakları için ilgili alan yöneticisi konumundaki dekan veya enstitü müdürü tarafından önerilmeleri yeterli görülmektedir. Diğer taraftan, 2547 sayılı Kanunun 52’nci maddesinin (b) bendine göre, fakülte sekreterleri ile enstitü ve yüksekokul sekreterlerinin yükseköğretim diplomasına sahip olması gerekirken, gerek Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 5’inci maddesinin (a) bendi ve gerekse Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre şube müdürü olabilmek için en az 4 yıllık yüksek öğrenim mezunu olunması gerekmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görevleri mevcut yönetim hiyerarşisi içerisinde üst görev veya alt görev olarak konumlandırmadığı gibi yönetim birimlerinin kuruluşu, örgütlenmesi, görev ve yetki alanı ile yöneticilerinin atanma usulleri değerlendirildiğinde fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreterini şube müdüründen daha üst görev olarak kabul etmek mevzuatın lafzına ve ruhuna uygun değildir.
Nitekim 12.11.2005 tarihli ve 25991 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan mülga Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin “Hizmet grupları” başlıklı 5’inci maddesinde, görevde yükselmeye tabi kadrolar sayılırken, fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri şube müdüründen önce sayılarak üst görev olarak düzenlenmiş iken 12.04.2014 tarihli ve 28970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve halen yürürlükte olan Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görev grupları arasından çıkarılmıştır. Bu da, kanun koyucunun fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görevlerini mevcut yönetim hiyerarşisi içerisinde üst görev veya alt görev olarak konumlandırmadığını göstermektedir.
Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 5’inci maddesinin 2’nci fıkrasında, görevde yükselmeye tabi kadrolar beş farklı grupta toplanmış ve en üst kadrodan başlayarak beş bent halinde “sayma tekniği” kullanılarak sıralanmıştır. Buna karşın fakülte sekreteri, enstitü sekreteri, yüksekokul sekreteri ve meslek yüksekokulu sekreteri kadroları ne görevde yükselmeye tabi kadrolar ve ne de unvan değişikliği kadroları arasında sayılmamıştır.
Görevde yükselme, memurun en alt düzey görev grubundan Yönetmelik kapsamındaki yönetim hiyerarşisinde en üst düzeye kadar liyakat ve kariyer olarak çıkabilme imkânı sağlayan bir mekanizmadır. Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlan Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle hiyerarşik sıralama dışına çıkarılan fakülte sekreteri, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri görevlerinden bu Yönetmeliğe tabi görevlere sınavsız atama yapılması mümkün değildir. Kaldı ki, sorgu konusu yapılan kişinin yüksekokul sekreterliği görevine atanmadan önce veri hazırlama kontrol işletmeni olarak görev yaptığı ve Yönetmeliğin 7’nci maddesinde sayılan alt görevlerde en az 3 yıl çalışmış olma şartını da taşımadığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, atama işlemine dayanak teşkil eden temel norm 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Atamalar” başlıklı 52’nci maddesidir. Bu Kanun maddesinde aynen;
“Atama esasları:
a. Genel Sekreter ile daire balkanları, müdürler, hukuk müşavirleri ve uzmanlar, yükseköğretim üst kuruluşlarında ilgili kuruluşların görüşü alınarak Yükseköğretim Üst Kuruluşunun Başkanı; üniversitelerde ise yönetim kurulunun görüşü alınarak rektör tarafından atanır. Fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterinin atanması, ilgili dekan ve müdürün önerisi üzerine rektör tarafından yapılır.” denilmiştir.
Üniversitelerde şube müdürü ataması, yönetim kurulunun görüşü alınarak üniversite üst yöneticisi konumunda bulunan rektör tarafından yapılmaktadır. Kanunun 52'nci maddesinde belirtilen "üniversite yönetim kurulu görüşü" danışma ve hazırlık işlemi mahiyetindedir. Atama işlemi, rektörün onayı olmadan hukuki sonuç doğurmamaktadır. Bu nedenle de atama işlemine onay veren rektör mevzuata aykırı atama işleminden doğrudan ve münferiden sorumludur.
Bu itibarla, ... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Meslek Yüksekokulu’na yüksekokul sekreteri olarak atanan ...’ın ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanması ve kendisine bu kadronun özlük hakları karşılığı ödemede bulunulması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiğinden, sorumlunun konunun esasına ilişkin iddia ve itirazlarının REDDİ ile 47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün TASDİKİNE,
(…. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye ... ile Üye ...’in aşağıda yazılı azınlık görüşleri karşısında) oy çokluğuyla,
6085 sayılı Kanunun 57’nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 20.12.2023 tarih ve 56241 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
…. Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ... ve Üye ...:
... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Meslek Yüksekokuluna yüksekokul sekreteri olarak atanan Doktor-Uzman ...’ın ... tarihinde şube müdürü kadrosuna atanması ve kendisine bu kadronun özlük hakları karşılığı ödemede bulunulması sonucu sebep olunan ... TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin olarak;
12.04.2014 tarihli ve 28970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin;
“Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde, Yönetmeliğin amacının; liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumları memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu,
“Görev grupları” başlıklı 5 inci maddesinde, şube müdürü kadrosunun; Yönetmelik kapsamında görevde yükselmeye tabi kadro unvanları arasında yer aldığı,
“Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar” başlıklı 6’ncı maddesinde, Yönetmelikte belirtilen kadrolara görevde yükselme suretiyle atanabilmek için, ilgili kişilerin ilan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla 657 sayılı Kanun’un 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşıması ve ilgilinin başvurulan kadroya ilişkin 7’nci maddede belirtilen alt görevlerde toplam en az üç yıl hizmeti bulunması şartlarını sağlaması gerektiği,
“Görevde yükselme sınavı sonucu atanacaklarda aranacak özel şartlar” başlıklı 7’nci maddesinde ise, ilgili kişilerin şube müdürü kadrosuna atanabilmesi için; en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olması ve ilan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde çalışıyor olması şartlarını sağlaması gerektiği,
Hükümlerine yer verilerek, görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranan şartlar açıkça belirtilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin “Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma” başlıklı 20’nci maddesinde;
“(1) 5 inci maddede belirtilen görev grupları arasındaki atamalar aşağıdaki esaslara göre yapılır.
...
b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.
...
d) Şube müdüründen daha üst görevlere, en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak kaydıyla, genel hükümlere göre sınavsız atama yapılır.
...”
hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mezkûr Yönetmelik’e göre gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamaların görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi olduğu görülmektedir. Ancak ataması yapılacak memurun çalıştığı kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunduğu görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilecektir.
Şube müdürü olarak atanan ..., doktorasını bitirmiş ... ... Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığında veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosunda görev yapmakta iken, ... tarihinde ... Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokuluna yüksekokul sekreteri olarak atanmış, ... tarihinde de şube müdürü olarak ataması yapılmıştır.
Bir üst görevden alt görevlere atama ile ilgili olarak Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Personeli ile ilgili düzenlemede;
02.07.2020 tarih ve 31173 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik” in 19’uncu maddesinde “Hizmet grupları arasında geçişler” maddesinde;
“– (1) 5 inci maddede belirtilen hizmet grupları arasındaki geçişler aşağıdaki esaslar çerçevesinde yapılır:
…
b) Gruplar arası görevde yükselme niteliğindeki geçişler ve alt gruptan üst gruplara geçişler görevde yükselme sınavına tabidir. Yerel yönetimlerde ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya daha alt düzeydeki görevlere, görevde yükselme sınavına tabi tutulmadan genel hükümlere göre atama yapılabilir.
c) Bu Yönetmelik kapsamı dışında bulunan daha üst görevlerde en az altı ay süreyle çalışmış olanlar, alt görevlerde çalışma süresi şartı hariç olmak üzere, aranan diğer özel şartları taşımaları kaydıyla, 5 inci maddede yer alan yönetim hizmetleri grubu, araştırma, planlama ve savunma hizmetleri grubu ve hukuk hizmetleri grubunda gösterilen kadrolar ile unvan değişikliğine tabi kadrolara sınavsız, genel hükümlere göre atanabilirler. Diğer hizmet gruplarında yer alan kadrolara atanmada en az altı ay çalışmış olma şartı aranmaz.”
Hükümleri yer almaktadır.
Yani, bir üst görevde (Belediye Başkan Yardımcısı, Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı ve Daire Başkanı gibi) bulunan personelin en az altı ay süreyle çalışma ve atanılacak kadro için aranan özel şartları taşımaları kaydı ile (alt görevlerde çalışma süresi şartı hariç) alt görevlere atamalarının yapılabileceği hükme bağlanmıştır.
Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarında ise; mülga 12.11.2005 tarih ve 25991 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği”nin 5’nci maddesinde Hizmet grupları sayılmış; “Görevde yükselmeye tabi kadrolar:
a) Yönetim Hizmetleri Grubu;
1) Genel Sekreter,
2) Genel Sekreter Yardımcısı,
3) Daire Başkanı,
4) Üniversite Hastaneleri Başmüdürü,
5) Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri,
6) Savunma Sekreteri,
7) Özel Kalem Müdürü, Çiftlik Müdürü, Yurt Müdürü, Hastane Müdürü, İlköğretim ve Ortaöğretim Müdürü, Döner Sermaye İşletme Müdürü ile diğer unvanlı müdürler, Şube Müdürü,
8) Müdür Yardımcısı,
9) Şef, Koruma ve Güvenlik Şefi.” olarak 9 bendde sayılmış, 6’ncı maddede ise “Görevde yükselme sınavına tabi olmadan yapılacak atamalarda aranacak şartlar” açıklanarak “Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (1), (2), (3), (4), (5) ve (6) numaralı alt bentleri ile (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan kadrolara sınavsız atama yapılır. Ancak, bu kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcısı, I.Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Üniversite Hastaneleri Başmüdürü, Fakülte Sekreteri, Yüksek Okul Sekreteri, Enstitü Sekreteri ve Savunma Sekreteri kadrolarına atanabilmek için;
1) En az fakülte veya dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
2) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşımak,” yeterli görülmüş idi. Mülga Yönetmelikte görevde yükselmeye tabi ve tabi olmayan kadrolar tek tek açıklanmış yüksekokul sekreteri şube müdürlüğünden üst görev olarak sayılmış ve görevde yükselmeye tabi olmayan kadrolar arasında zikredilmiştir. Aynı yönetmeliğin 24’ncü maddesinde de; Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme eğitimi ve sınavına tabi tutulmadan atama yapılabileceği hükme bağlanmış idi.
Oysa ki, yürürlükte olan ve 12.04.2014 tarih ve 28970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yükseköğretim Üst Kuruluşları İle Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği” nin “Görev grupları arasındaki geçişler” başlıklı 20’nci maddesinde;
“(1) 5 inci maddede belirtilen görev grupları arasındaki atamalar aşağıdaki esaslara göre yapılır.
a) Aynı görev grubu içinde kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadronun gerektirdiği özellikleri taşıyanlar sınav yapılmaksızın alt görevlere atanabilirler.
b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.” hükmü yer almaktadır.
20’nci maddenin “a” fıkrası uyarınca aynı görev grubu içinde kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadronun gerektirdiği özellikleri taşıyanların sınav yapılmaksızın alt görevlere atanabileceği hükme bağlanmışken “b” fıkrasında üst görevlerden alt görevlere görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan yani genel ve özel şartlara tabi tutulmadan atama yapılabileceği hükme bağlanmıştır.
Dolayısı ile mevcut yönetmelikte görevde yükselmeye tabi kadrolar sayılmış, yüksekokul sekreterlerinin görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarına tabi olmayacağı açıkça belirtilmiştir. Görevde yükselme ve unvan değişikliği dışında “Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanmalarda istisna getirilerek üst görevlerden alt görevlere mahalli idarelerin aksine hiçbir şart getirilmeden yönetimin takdiri ile atama yapabilme yetkisi tanınmıştır.
Bu itibarla, tesis edilen işlemin mevzuatına uygun olduğu ve kamu zararı oluşmadığı anlaşıldığından, sorumlu talebinin kabulü ile 47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün BERAATİNE karar verilmesi gerekir.
Konu ile ilgili tazmin görüşü kabul edilse dahi Daire ilamında sorumlu sadece atamayı yapan Rektör kabul edilmiştir. Atamayı onaya sunan Personel Daire Başkanı sorumlu tutulmamıştır. Ayrıca atama işlemi ... tarihinde gerçekleştiğinden “Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nin “Aylıklar” başlıklı 8 inci maddesinde;
“(1) Aylık ve aylıkla birlikte ödenen hakedişler için Aylık Bordrosu (Örnek: 9) ve Personel Bildirimi (Örnek: 10) ile duruma göre ödemenin yapıldığı ilk aya ait ödeme belgesine aşağıda belirtilen belgeler eklenir.
a) İlk atamalarda, atama onayı ve işe başlama yazısı,
…” hükmü gereğince, ilk aya ait ödeme belgesine, ilk atamalar için atama onayı ve işe başlama yazısının eklenmesi gerekmektedir. İlk ödeme emri belgesinin ekine atama onay yazısının eklenmesi gerektiğinden, söz konusu ilk ödeme emri belgesini imzalayan harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisinin yapılan atamanın mevzuata uygunluğunu araştırma mükellefiyeti bulunmaktadır.
Açıklanan sebeplerle, atama onay yazısının eklendiği ilk ödeme emri belgesini imzalayan Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi ile atama onayında imzası bulunan Personel Daire Başkanının da sorumluluğa dahil edilmesi açısından Daire kararının BOZULMASI gerekir.
Üye ... ve Üye ...:
Esas yönünden verilen Kurul kararına katılmakla birlikte,
Daire ilamında sorumlu sadece atamayı yapan Rektör kabul edilmiş olup, atamayı onaya sunan Personel Daire Başkanı tazmin hükmünden sorumlu tutulmamıştır.
Temyiz Kurulunun müstakar içtihatları doğrultusunda atama işlemini Rektör onayına sunan Personel Daire Başkanının da sorumluluğa dahil edilmesi gerektiğinden 47 sayılı İlamın 2’nci maddesi ile verilen tazmin hükmünün sorumluluk yönünden BOZULMASINA karar verilmesi gerekir.
Üye ...:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun "Yönetim Örgütleri" başlıklı 51’ inci maddenin (b) bendinde, "Her fakültede, dekana bağlı ve fakülte yönetim örgütünün başında bir fakülte sekreteri, enstitü ve yüksekokullarda ise enstitü veya yüksekokul müdürüne bağlı enstitü veya yüksekokul sekreteri bulunur."
"Atama esasları" başlıklı 52’nci maddesinin (a) bendinde, "...Fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterinin atanması, ilgili dekan ve müdürün önerisi üzerine rektör tarafından yapılır." denilmiştir.
Ayrıca, Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Personeli Görevde Yükselme Yönetmeliğinin;
"Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliğine İlişkin Esaslar" başlıklı 5’inci maddesinde,
“(1) Bu Yönetmelik kapsamında görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadro unvanları aşağıda gösterilmiştir.
(2) Görevde yükselmeye tabi kadrolar:
a) Yönetim Hizmetleri Grubu;
1) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü,
...",
"Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar" başlıklı 6’ncı maddesinde, "(1) Bu Yönetmelikte belirtilen kadrolara görevde yükselme suretiyle atanabilmek için;
a) (Değişik: RG-11/3/2017-30004) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen hizmet şartlarını taşımak,
b) (Değişik: RG-11/3/2017-30004) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, ilgilinin başvurulan kadroya ilişkin 7 nci maddede belirtilen alt görevlerde toplam en az üç yıl hizmeti bulunmak, ilan edilen kadro için bu şartı sağlayan personel bulunmaması durumu hariç olmak üzere, bu hizmet süresinin en az bir yılını kurumda geçirmiş olmak,
ç) (Ek:RG-4/2/2015-29257) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak, gerekir.”
"Görevde yükselme sınavına tabi olarak atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 7’nci maddesinde, "(1) Bu Yönetmeliğe tabi kadrolara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Çiftlik müdürü, yurt müdürü, hastane müdürü, müze müdürü, şube müdürü kadrolarına atanabilmek için;
1) En az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak,
2) İlan edilen kadrolar için belirlenen başvuru süresinin son günü itibarıyla, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında şef, koruma ve güvenlik şefi, uzman, sivil savunma uzmanı, araştırmacı, basın ve halkla ilişkiler müşaviri, müze araştırmacısı, çözümleyici, başhemşire, müdür yardımcısı kadrolarından birinde veya en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolardan birinde çalışıyor olmak,
Öte yandan mezkûr Yönetmeliğin "Görev grupları arasındaki geçişler ve sınavsız atanma" başlıklı 20’nci maddesinin (a) ve (b) fıkralarında;
a) Aynı görev grubu içinde kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadronun gerektirdiği özellikleri taşıyanlar sınav yapılmaksızın alt görevlere atanabilirler.
b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.”
hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, her ne kadar şube müdürü kadrosuna atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olmak genel kural olarak belirlenmiş olsa da, mevzuatta üst görevden alt görevlere veya aynı düzey görevlere sınavsız atanabilme hususunda istisna getirildiğinden, 657 sayılı Kanunu’nun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen şartları taşıyan ilgili kişinin kendi isteğiyle enstitü sekreterliğinden aynı düzey görev ve/veya alt görev olan şube müdürlüğüne; mezkûr Yönetmeliğin 20’nci maddesinin; “a) Aynı görev grubu içinde kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadronun gerektirdiği özellikleri taşıyanlar sınav yapılmaksızın alt görevlere atanabilirler.
b) Gruplar arasındaki görevde yükselme ve unvan değişikliği niteliğindeki atamalar görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabidir. Ancak, Kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavı veya unvan değişikliği sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.”
Hükmü gereğince ataması yapılabilir.
Bu meyanda; üniversitelerde fakülte, yüksekokul ve enstitü birimlerinde idari iş ve işlemlerden; bulunduğu birimde dekan, yüksekokul ve enstitü müdürüne karşı sorumlu olan sekreter unvanındaki personelin gerek rektör tarafından 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun ilgili maddesine göre sınavsız olarak atanmaları gerekse de bulunduğu birimdeki sorumlulukları, görev ve yetkileri açısından söz konusu görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmelikleri kapsamında olmayan bir unvan olması nedeniyle görevde yükselme ve unvan değişikliği kapsamında sayılan unvanlara sertifika, öğrenim durumu ve hizmet süresi yönünden gerekli şartları sağlaması şartıyla Üniversite de bulunan şube müdürlüğü kadrosu ve daha alt görevlere naklen atanmasının rektörün takdirinde olduğu değerlendirildiğinden tazmin kararının “REFİ” gerekir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?