Gecikme Cezası

Belediyeye ait araçların muayenelerinin zamanında yaptırılmaması nedeniyle ortaya çıkan gecikme ücretlerinin belediye bütçesinden ödenmesi konusuna ilişkin olarak;

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 34’üncü maddesinde; trafiğe çıkarılacak motorlu araçların teknik şartlara uyup uymadığının ekonomik yapıları da dikkate alınmak suretiyle belirli zamanlarda muayene edilerek tespit edileceği belirtilmiş olup, motorlu araçların muayenelerinin, Yönetmelik’te belirtilen süreler içinde yaptırılmasının zorunlu olduğu ifade edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu zararı” başlıklı 71’inci maddesinde; kamu zararı, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması şeklinde tanımlanmış olup, kamu zararının belirlenmesinde mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılmasının esas alınacağı belirtilmiştir. Ayrıca kamu zararının, bu zarara neden olan kamu görevlisinden veya diğer gerçek ve tüzel kişilerden tahsiline ilişkin usûl ve esasların Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenleneceği ifade edilmiştir.

5018 sayılı Kanun’un 71’inci maddesine dayanılarak çıkarılan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 6’ncı maddesinde ise; kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesinin kamu zararının belirlenmesinde esas alınacağı açıklanmıştır.

Yapılan incelemede, Belediyeye ait 22 adet aracın muayenelerinin zamanında yaptırılmaması nedeniyle gecikilen her ay için muayene bedelinin yüzde 5’i oranında muayene gecikme ücreti ödendiği tespit edilmiştir.

Her ne kadar savunmalarda, “kapanan beldelerin araçlarının Belediyeye devrolduğu, devralınan araçların ekonomik ömrünü doldurmuş ve bakımları aksatılmış araçlar olduğu, Belediyenin 56 mahalleye hizmet vermeye başlaması ile mevcut araçların yetersiz kaldığı, ekonomik nedenlerden dolayı yeni araç alımı yapılamadığı, ortaya çıkan ihtiyaç dahilinde, devralınan bu araçların bakımlarının yaptırılarak hizmete sokulduğu, araçların vizelerinin zamanında yaptırılmamasının nedeninin, bu araçların bakımlarının yapılmadan vizeden geçecek durumda olmamaları ve bakımlar yapıldıkça araçların vizelerinin de yaptırıldığı…” ifade edilmiş olsa da İdareyi zaruret halinde bırakan durumları ispat edecek herhangi bir kanıtlayıcı belge sunulmamıştır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kişisel Sorumluluk ve Zarar” başlıklı 12’nci maddesinde; devlet memurlarının görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorunda olduğu,

Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesinin esas olduğu,

İfade edilmiştir.

Söz konusu olayda, devlet memurlarınca teslim alınan kamu mallarına gerekli özenin gösterildiğini kanıtlar bir delil mevcut bulunmadığından, zamanında yaptırılması gereken araç bakımları yaptırılmayarak, ortaya çıkan gecikme cezalarının Kurum Bütçesinden ödenmesi sonucunda yol açılan ……… TL kamu zararının;

……. TL’sinin Harcama Yetkilisi (….. ……. ….. …….) ….. ……. ile Gerçekleştirme Görevlileri (….. …….) ….. ……. …… ve (…….) ….. …’a,

…. TL’sinin Harcama Yetkilisi (….. ……. ….. …….) ….. ……. ile Gerçekleştirme Görevlileri (….. …….) ….. ……. …….. ve (……….) ….. …….’e,

…….. TL’sinin Harcama Yetkilisi (….. ……. ….. …….) ….. ……. ile Gerçekleştirme Görevlileri (………) ….. ……. ve (……..) …... …….’e

…….. TL’sinin Harcama Yetkilisi (….. ……. ….. …….) ….. ……. ile Gerçekleştirme Görevlileri (………) ….. ……. ve (………) ….. …….’e,

……. TL’sinin Harcama Yetkilisi (….. ……. ….. …….) ….. ……., Gerçekleştirme Görevlileri ….. ……. (……..) ve ….. ..’a (………),

…… TL’sinin Harcama Yetkilisi (….. ……. ….. …….) ….. ……. ile Gerçekleştirme Görevlileri (….….) ….. ……. ve (………) ….. …….’e,

….. TL’sinin Harcama Yetkilisi (….. ……. ….. …….) ….. ……. ile Gerçekleştirme Görevlileri (………) ….. ……. ve (……….) ….. ..’a,

Müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

Üye …….. …..….’nın karşı oyu ile ve oy çokluğuyla karar verildi.

Azınlık Görüşü:

Üye …….. …..….’nın karşı oy gerekçesi

“Sorumlular tarafından gönderilen savunmalarda; 6360 sayılı Kanun nedeniyle kapatılan 13 belde ve 38 köye ait araçların Belediyeye devredildiği, devralınan araçların ekonomik ömrünü doldurmuş ve bakımları aksatılmış araçlar olduğu, Belediyenin görev alanının genişlemesi ile 56 mahalleye daha hizmet vermeye başlaması ile mevcut araçların yetersiz kaldığı, ekonomik nedenlerden dolayı yeni araç alımı da yapılamadığı, ihtiyaca binaen devralınan araçların bakımlarının yaptırılarak hizmete sokulduğu, araçların vizelerinin zamanında yaptırılmamasının nedeninin, bu araçların bakımlarının yapılmadan vizeden geçecek durumda olmamaları ve bakımlar yapıldıkça araçların vizelerinin de yaptırıldığı,

İfade edilmiştir.

Savunmalardan görüleceği üzere, devralınan araçların bakımlarının, devir öncesinde aksatılmış olması ve mecburi devralma sonucunda, Belediye çalışanlarının iradesi dışında bir ek külfetin ortaya çıkmasından dolayı, araç bakımlarına ilişkin gecikmeler meydana gelmiştir.

Devralınan araçların bakım hizmetlerinin, Belediyenin ekonomik imkanları dahilinde ve hizmet ihtiyacı ortaya çıktıkça yaptırılmış olması nedeniyle, araçları devralan ve bakımlarından sorumlu olan personelin kasıt, kusur veya ihmalinden söz etmek mümkün değildir. Kamu zararının oluşması için gerekli olan illiyet bağı mevcut olmadığından, raporda gösterilen sorumluların beraatine karar verilmesi uygun olur.”