Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Karar Tarihi:
2/7/2024
Karar No:
52265
Esas No:
56475
KARAR
Belediyede görev yapan personele mevzuatta öngörülen sınırın aşılarak sosyal denge tazminatı ve ikramiye ödenmesi.
94 sayılı İlamın 1-79’uncu (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55,56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79) maddeleri ile; ... Büyükşehir Belediyesi ile ... Sendikası (...) arasında imzalanan ve 01.01.2020-31.12.2020 tarihleri arasını kapsayan toplu iş sözleşmesinde Belediyede görev yapan personele mevzuatta öngörülen sınırın aşılarak sosyal denge tazminatı ve ikramiye ödenmesi sonucu oluşan kamu zararının sorumlulardan tazminine hükmedilmiştir.
Dosyalarda mevcut bilgi ve belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Sorumlular tarafından yukarıda numaraları yazılı dosyalar ile temyiz başvurusu yapılarak 94 sayılı İlamın 1-79’uncu maddelerinde yer alan tazmin hükümlerinin kaldırılması talep edilmişse de;
26.11.2022 tarihli ve 32025 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10’uncu maddesinde;
“MADDE 10-25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 16- Konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu Kanun veya 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümlerine aykırı olarak sosyal denge tazminatı ödediği tespit edilen il özel idareleri, belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında yapılan bu ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz; başlamış olanlar işlemden kaldırılır.” hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm karşısında ... Büyükşehir Belediyesi 2020 yılı Hesabı ile ilgili olarak Sayıştay 5. Dairesince çıkartılan 94 sayılı ilamın 7421 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi kapsamında bulunduğu anlaşılan 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55,56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78 ve 79’uncu maddeleri hakkında mali yargılama ve takibat yapılamayacağından, temyiz konusu yukarıda numaraları yazılı dosyaların ilgili maddelerinin İŞLEMDEN KALDIRILMASINA, (Üyeler ... ve ...’ in aşağıda yazılı azınlık görüşüne karşı) oy çokluğu ile,
Karar verildiği 07.02.2024 tarih ve 56475 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
Üye ... ve Üye ...:
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32’nci maddesinde:
“27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. …” denilmektedir.
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15’inci maddesinde:
“Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir.” hükmü bulunmaktadır.
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 28’inci maddesine göre toplu sözleşmelerle; kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarını düzenleyen mevcut mevzuat hükümleri dikkate alınarak kamu görevlilerine uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, ek ödeme, toplu sözleşme ikramiyesi, fazla çalışma ücreti, harcırah, ikramiye, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları ve diğer mali ve sosyal hakları ile ilgili düzenleme yapılmasına izin verilmişken, sosyal denge sözleşmesine ilişkin 32’nci madde düzenlemesi 28’nci madde de sayılan unsurlar da dahil olmak üzere herhangi bir mali ve sosyal hak ile ilgili düzenleme yapılmasına veya tutar belirleme yetkisi vermemekte olup yalnızca; belirlenmiş olan tavan tutarı (2018 ve 2019 yıllarını kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşmede ödenebilecek sosyal denge tazminatının aylık tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının ek gösterge dâhil %100’ü olarak belirlenmiştir) aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarının, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebilmesine imkan sağlanmıştır.
Bu düzenlemeler karşısında; sosyal denge sözleşmeleriyle, özellikle usul ve esasları ve miktarı başka bir mevzuatla düzenlenmiş olan; vekalet ücreti, yiyecek yardımı, ulaşım yardımı, çocuk yardımı, doğum ve ölüm yardımı, harcırah ödemesi, ikramiye, emekli ikramiyesi vb. konularda yapılacak ödemelerle ilgili düzenlemelere yer verilemez, buna ilişkin meri mevzuatta belirlenmiş olan usul ve esaslarda değişikliğe gidilemez, ilgili mevzuatında belirlenmiş olan tutardan daha fazla bir ödeme yapılmasına ilişkin düzenleme yapılamaz.
Temyize konu olan 94 İlam sayılı Daire Kararının ilgili maddeleri ile belediye ile yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesine istinaden belediyede görev yapan personele mevzuatın öngördüğü aylık tavan tutar aşılmak suretiyle sosyal denge tazminatı ve ikramiye ödenmesi sonucu tazmin hükmü verilmiştir. Söz konusu sosyal denge sözleşmesinde toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarda sosyal denge tazminatı ödenmekle birlikte buna ek olarak başka bir mevzuatta düzenlenen ve adları yukarıda belirtilen (vekalet ücreti, yiyecek yardımı, ulaşım yardımı, çocuk yardımı, doğum ve ölüm yardımı, harcırah ödemesi, ikramiye, emekli ikramiyesi vb. gibi) ödemeler, sosyal denge tazminatı kapsamında yapılabilecek ödemelerden olmadığından,
94 İlam sayılı Daire Kararının ilgili maddeleri ile verilen tazmin hükmünün belirtilen ödemelerle ilgili kısmı; 26.11.2022 tarihli ve 32025 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10’uncu maddesi kapsamında değildir.
Açıklanan nedenlerle, sosyal denge sözleşmesi dayanak gösterilerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve ilgili diğer mevzuatta düzenlenen ödemeler yapılmışsa, bu ödemeler ayrıştırılarak hüküm tesisi edilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle, 94 sayılı ilamın 7421 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi kapsamında bulunduğu anlaşılan 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55,56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78 ve 79’uncu maddelerindeki tazmin hükümlerinin bu açıdan bozularak, yukarıdaki hususlar göz önüne alınmak suretiyle yeniden hüküm tesisinin temini için dosyaların hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, karar verilmesi gerekir.
94 sayılı İlamın 1-79’uncu (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55,56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79) maddeleri ile; ... Büyükşehir Belediyesi ile ... Sendikası (...) arasında imzalanan ve 01.01.2020-31.12.2020 tarihleri arasını kapsayan toplu iş sözleşmesinde Belediyede görev yapan personele mevzuatta öngörülen sınırın aşılarak sosyal denge tazminatı ve ikramiye ödenmesi sonucu oluşan kamu zararının sorumlulardan tazminine hükmedilmiştir.
Dosyalarda mevcut bilgi ve belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Sorumlular tarafından yukarıda numaraları yazılı dosyalar ile temyiz başvurusu yapılarak 94 sayılı İlamın 1-79’uncu maddelerinde yer alan tazmin hükümlerinin kaldırılması talep edilmişse de;
26.11.2022 tarihli ve 32025 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10’uncu maddesinde;
“MADDE 10-25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 16- Konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu Kanun veya 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümlerine aykırı olarak sosyal denge tazminatı ödediği tespit edilen il özel idareleri, belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında yapılan bu ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz; başlamış olanlar işlemden kaldırılır.” hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm karşısında ... Büyükşehir Belediyesi 2020 yılı Hesabı ile ilgili olarak Sayıştay 5. Dairesince çıkartılan 94 sayılı ilamın 7421 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi kapsamında bulunduğu anlaşılan 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55,56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78 ve 79’uncu maddeleri hakkında mali yargılama ve takibat yapılamayacağından, temyiz konusu yukarıda numaraları yazılı dosyaların ilgili maddelerinin İŞLEMDEN KALDIRILMASINA, (Üyeler ... ve ...’ in aşağıda yazılı azınlık görüşüne karşı) oy çokluğu ile,
Karar verildiği 07.02.2024 tarih ve 56475 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
Üye ... ve Üye ...:
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32’nci maddesinde:
“27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. …” denilmektedir.
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15’inci maddesinde:
“Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir.” hükmü bulunmaktadır.
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 28’inci maddesine göre toplu sözleşmelerle; kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarını düzenleyen mevcut mevzuat hükümleri dikkate alınarak kamu görevlilerine uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, ek ödeme, toplu sözleşme ikramiyesi, fazla çalışma ücreti, harcırah, ikramiye, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları ve diğer mali ve sosyal hakları ile ilgili düzenleme yapılmasına izin verilmişken, sosyal denge sözleşmesine ilişkin 32’nci madde düzenlemesi 28’nci madde de sayılan unsurlar da dahil olmak üzere herhangi bir mali ve sosyal hak ile ilgili düzenleme yapılmasına veya tutar belirleme yetkisi vermemekte olup yalnızca; belirlenmiş olan tavan tutarı (2018 ve 2019 yıllarını kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşmede ödenebilecek sosyal denge tazminatının aylık tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının ek gösterge dâhil %100’ü olarak belirlenmiştir) aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarının, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebilmesine imkan sağlanmıştır.
Bu düzenlemeler karşısında; sosyal denge sözleşmeleriyle, özellikle usul ve esasları ve miktarı başka bir mevzuatla düzenlenmiş olan; vekalet ücreti, yiyecek yardımı, ulaşım yardımı, çocuk yardımı, doğum ve ölüm yardımı, harcırah ödemesi, ikramiye, emekli ikramiyesi vb. konularda yapılacak ödemelerle ilgili düzenlemelere yer verilemez, buna ilişkin meri mevzuatta belirlenmiş olan usul ve esaslarda değişikliğe gidilemez, ilgili mevzuatında belirlenmiş olan tutardan daha fazla bir ödeme yapılmasına ilişkin düzenleme yapılamaz.
Temyize konu olan 94 İlam sayılı Daire Kararının ilgili maddeleri ile belediye ile yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesine istinaden belediyede görev yapan personele mevzuatın öngördüğü aylık tavan tutar aşılmak suretiyle sosyal denge tazminatı ve ikramiye ödenmesi sonucu tazmin hükmü verilmiştir. Söz konusu sosyal denge sözleşmesinde toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarda sosyal denge tazminatı ödenmekle birlikte buna ek olarak başka bir mevzuatta düzenlenen ve adları yukarıda belirtilen (vekalet ücreti, yiyecek yardımı, ulaşım yardımı, çocuk yardımı, doğum ve ölüm yardımı, harcırah ödemesi, ikramiye, emekli ikramiyesi vb. gibi) ödemeler, sosyal denge tazminatı kapsamında yapılabilecek ödemelerden olmadığından,
94 İlam sayılı Daire Kararının ilgili maddeleri ile verilen tazmin hükmünün belirtilen ödemelerle ilgili kısmı; 26.11.2022 tarihli ve 32025 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10’uncu maddesi kapsamında değildir.
Açıklanan nedenlerle, sosyal denge sözleşmesi dayanak gösterilerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve ilgili diğer mevzuatta düzenlenen ödemeler yapılmışsa, bu ödemeler ayrıştırılarak hüküm tesisi edilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle, 94 sayılı ilamın 7421 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi kapsamında bulunduğu anlaşılan 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55,56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78 ve 79’uncu maddelerindeki tazmin hükümlerinin bu açıdan bozularak, yukarıdaki hususlar göz önüne alınmak suretiyle yeniden hüküm tesisinin temini için dosyaların hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, karar verilmesi gerekir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?