Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 7. Daire Kararı
Karar Tarihi:
3/3/2022
Karar No:
35
Esas No:
500
KARAR
SINAVSIZ MÜHENDİS KADROSUNA ATAMA
1- … Belediyesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İstisnai memurluklar” başlıklı 59 uncu maddesi hükmü uyarınca özel kalem müdürlüğü kadrosuna açıktan atanarak göreve başlayan ..’in daha sonra sınavsız olarak mühendis kadrosuna atamasının yapıldığı, bu usulsüz atama sonucunda da mühendis kadrosu için öngörülen maaş unsurlarının ilgiliye ödenmesi suretiyle kamu zararına neden olunduğu iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 59'uncu maddesinde,"... Özel Kalem Müdürlüklerine... bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabilir.
Birinci fıkrada sayılan memurların bulundukları bu kadrolar emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmaz. Bu görevlerde bulunan memurların emeklilik kıdemleri yürümekte devam eder."
61'inci maddesinde ise; "(Değişik: 30/5/1974 - KHK/12: Aynen Kabul: 15/5/1975-1897/1 md.) 60 inci madde gereğince istisnai memurluklara atananlar hakkında bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi dışında kalan bütün hükümleri uygulanır. Ancak istisnai bir memuriyet kadrosuna atananlar, atandıkları kadronun derece aylığının ilk kademesini kazanılmış hak olarak elde ettikleri tarihten itibaren, haklarında bu kanunun kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine dair hükümleri uygulanır.
Şu kadar ki, Başbakanlık ve Bakanlıklar özel kalem müdürlüklerine, valiliklere, büyükelçiliklere, elçiliklere, daimi temsilciliklere atananların, atandıkları derecelerde geçirdikleri süreler, kazanılmış hak sayılmamak şartıyla, kademe ilerlemesinde (üst dereceye atanmaları halinde 161 inci maddenin A bendi uyarınca) değerlendirilir."
hükümlerine yer verilmiştir.
Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik'in "Amaç" başlıklı 1'inci maddesinde; "Yönetmeliğin amacı, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, mahalli idarelerde görev yapan Devlet memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir." denildikten sonra "Tanımlar" başlıklı 4'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (i) bendinde, unvan değişikliğinin; en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin kadrolara yapılan atamaları, (j) bendinde ise unvan değişikliği sınavının; bu Yönetmelik kapsamındaki personelin, en az orta öğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin görevlere atanacakların belirlenmesi amacıyla yapılan yazılı sınavı ifade ettiği belirtilmiş ve 5'inci maddesinin 2'nci fıkrasının (a) bendinde unvan değişikliğine tabi kadrolar arasında "Mühendis" kadrosu da sayılmıştır.
Yine aynı Yönetmelik'in "Unvan değişikliği sınavına tabi olan kadrolara atanacaklarda aranacak genel şartlar" başlıklı 8'inci maddesinde;
"(1) Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aşağıdaki genel şartlar aranır.
a) (Mülga:RG-7/5/2014-28993)
b) Unvan değişikliği sınavında başarılı olmak,
c) Yükseköğrenim mezunu olanların 1-4 dereceli kadrolara atanmaları için 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen süre kadar hizmeti bulunmak."
"Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 9'uncu maddesinde;
"(1) Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aşağıdaki özel şartlar aranır.
a) Mühendis, mimar, peyzaj mimarı, sanat tarihçisi, arkeolog, dekoratör, desinatör, ev ekonomisti, fizikçi, heykeltıraş, hidrobiyolog, hidrolog, jeofizikçi, jeolog, jeomorfolog, kimyager, matematikçi, paleentolog, pilot, restoratör, şehir plancısı, antropolog, bakteriyolog, biyolog, veteriner hekim, diyetisyen, fizikoterapist, fizyoterapist, radyoterapist, pedagog, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyal hizmet uzmanı, sosyolog, kütüphaneci, odyolog, sağlık fizikçisi, tıbbi teknolog kadrolarına atanabilmek için;
1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokulların ilgili bölümlerinden mezun olmak,
..."
hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan 04.07.2009 tarihli ve 27278 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan anılan Yönetmelik'in 20'nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde, "İstisnai memurluklarda çalışanlar veya çalışmış olanlar, bu Yönetmelik kapsamındaki kadrolara, atanacakları kadro için öngörülen şartları taşımaları kaydıyla sınavsız atanabilir." hükmüne yer verilmişse de; söz konusu hüküm ile ilgili olarak verilen yürütülmesinin durdurulması kararı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 01.04.2010 tarihli ve YD. İtiraz No: 2010/70 kararıyla onanmış, daha sonra da 07.05.2014 tarihli ve 28993 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 19'uncu maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Anılan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; istisnai memuriyet kadrolarının, diğer memurluklara naklen atanmalarda herhangi bir kazanılmış hak oluşturmadığı, bu kadrolarda görev yapan mahalli idareler memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esaslara tabi olduğu anlaşılmaktadır.
Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik'in yukarıda yer verilen hükümlerinden anlaşılacağı üzere mahalli idarelerde görev yapan ve öğrenimiyle mühendislik unvanını ihraz etmiş bir memurun mühendis kadrosuna atanması için unvan değişikliği sınavına girip başarılı olması şarttır. İlgili personelin mühendislik fakültesinden mezun olması ona doğrudan mühendis olarak atanma hakkı değil mühendislik için görevde yükselme sınavına girme hakkı sağlamaktadır. Bu kapsama istisnai memuriyet sayılan belediye özel kalem müdürlerinin de girdiği tartışmasızdır. Çünkü istisnai memurluklarda görev yapan veya daha önce görev yapmış olanların, anılan Yönetmelik kapsamındaki kurumlarda görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadrolara sınavsız atanabileceklerine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Yapılan açıklamalardan anlaşılacağı üzere, … Belediyesinde görevli …’in özel kalem müdürlüğü görevinden mühendislik görevine sınavsız atanması mevzuata uyarlı değildir.
Rapor ve eki belgelerin incelenmesinden de 21.519,68 TL kamu zararının idare tarafından tahsil edilerek 22.10.2021 tarih ve … no.lu muhasebe işlem fişi ile gelir olarak kayıt altına alındığı görülmektedir.
Rapora konu kamu zararı tahsil edildiğinden ilişilecek bir husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere aşağıda belirtilen azınlık görüşüne karşı oy çokluğuyla karar verildi.
Üye …’ün Azınlık Görüşü:
Niğde belediyesinde görevli … 13.03.2020 tarihinde özel kalem müdürlüğü kadrosundan mühendislik kadrosuna atanmıştır. Atama tarihi itibariyle söz konusu kişinin mühendislik fakültesinden lisans mezuniyeti mevcuttur.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 74’üncü maddesinde belirtilen “… bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür.” Hükmü karşısında istisnai memurluk kadrosundan ilk defa memur kadrosuna atama işleminde zaten mezuniyeti ile mühendislik unvanını kazanmış bir kişinin öğrenim düzeyine uygun olarak mühendislik kadrosuna atanmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır. Unvan değişikliği sınavı memurlar arasından, teknik eğitim veya avukatlık gibi unvan değişikliğine tabi bir öğrenimi bitirenlerin kadro kısıtı dikkate alınarak liyakate dayalı geçişi sağlamaya yönelik bir uygulamadır. Açıktan mühendis olarak atanabilecek bir kişinin özel kalem müdürlüğü sonrasında mühendis olarak atanamayacağını ve bu kadro için unvan değişikliği sınavına girmesi gerektiğini ileri sürmek hem 657 sayılı Kanun hükümlerine hem de unvan değişikliği esaslarına aykırıdır. Bu durumda anılan kişiye yapılan ödemenin kamu zararı olarak değerlendirilmesi hukuken mümkün değildir.
Belirtilen gerekçelerle, atama işleminin yasal düzenlemelere uygun olduğuna ve yapılan yersiz tahsilatın ilgili kişiye iade edilmesine karar verilmesi gerektiğinden çoğunluk görüşüne katılmıyorum.
1- … Belediyesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İstisnai memurluklar” başlıklı 59 uncu maddesi hükmü uyarınca özel kalem müdürlüğü kadrosuna açıktan atanarak göreve başlayan ..’in daha sonra sınavsız olarak mühendis kadrosuna atamasının yapıldığı, bu usulsüz atama sonucunda da mühendis kadrosu için öngörülen maaş unsurlarının ilgiliye ödenmesi suretiyle kamu zararına neden olunduğu iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 59'uncu maddesinde,"... Özel Kalem Müdürlüklerine... bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabilir.
Birinci fıkrada sayılan memurların bulundukları bu kadrolar emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmaz. Bu görevlerde bulunan memurların emeklilik kıdemleri yürümekte devam eder."
61'inci maddesinde ise; "(Değişik: 30/5/1974 - KHK/12: Aynen Kabul: 15/5/1975-1897/1 md.) 60 inci madde gereğince istisnai memurluklara atananlar hakkında bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi dışında kalan bütün hükümleri uygulanır. Ancak istisnai bir memuriyet kadrosuna atananlar, atandıkları kadronun derece aylığının ilk kademesini kazanılmış hak olarak elde ettikleri tarihten itibaren, haklarında bu kanunun kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine dair hükümleri uygulanır.
Şu kadar ki, Başbakanlık ve Bakanlıklar özel kalem müdürlüklerine, valiliklere, büyükelçiliklere, elçiliklere, daimi temsilciliklere atananların, atandıkları derecelerde geçirdikleri süreler, kazanılmış hak sayılmamak şartıyla, kademe ilerlemesinde (üst dereceye atanmaları halinde 161 inci maddenin A bendi uyarınca) değerlendirilir."
hükümlerine yer verilmiştir.
Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik'in "Amaç" başlıklı 1'inci maddesinde; "Yönetmeliğin amacı, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, mahalli idarelerde görev yapan Devlet memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir." denildikten sonra "Tanımlar" başlıklı 4'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (i) bendinde, unvan değişikliğinin; en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin kadrolara yapılan atamaları, (j) bendinde ise unvan değişikliği sınavının; bu Yönetmelik kapsamındaki personelin, en az orta öğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin görevlere atanacakların belirlenmesi amacıyla yapılan yazılı sınavı ifade ettiği belirtilmiş ve 5'inci maddesinin 2'nci fıkrasının (a) bendinde unvan değişikliğine tabi kadrolar arasında "Mühendis" kadrosu da sayılmıştır.
Yine aynı Yönetmelik'in "Unvan değişikliği sınavına tabi olan kadrolara atanacaklarda aranacak genel şartlar" başlıklı 8'inci maddesinde;
"(1) Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aşağıdaki genel şartlar aranır.
a) (Mülga:RG-7/5/2014-28993)
b) Unvan değişikliği sınavında başarılı olmak,
c) Yükseköğrenim mezunu olanların 1-4 dereceli kadrolara atanmaları için 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen süre kadar hizmeti bulunmak."
"Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 9'uncu maddesinde;
"(1) Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aşağıdaki özel şartlar aranır.
a) Mühendis, mimar, peyzaj mimarı, sanat tarihçisi, arkeolog, dekoratör, desinatör, ev ekonomisti, fizikçi, heykeltıraş, hidrobiyolog, hidrolog, jeofizikçi, jeolog, jeomorfolog, kimyager, matematikçi, paleentolog, pilot, restoratör, şehir plancısı, antropolog, bakteriyolog, biyolog, veteriner hekim, diyetisyen, fizikoterapist, fizyoterapist, radyoterapist, pedagog, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyal hizmet uzmanı, sosyolog, kütüphaneci, odyolog, sağlık fizikçisi, tıbbi teknolog kadrolarına atanabilmek için;
1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokulların ilgili bölümlerinden mezun olmak,
..."
hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan 04.07.2009 tarihli ve 27278 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan anılan Yönetmelik'in 20'nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde, "İstisnai memurluklarda çalışanlar veya çalışmış olanlar, bu Yönetmelik kapsamındaki kadrolara, atanacakları kadro için öngörülen şartları taşımaları kaydıyla sınavsız atanabilir." hükmüne yer verilmişse de; söz konusu hüküm ile ilgili olarak verilen yürütülmesinin durdurulması kararı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 01.04.2010 tarihli ve YD. İtiraz No: 2010/70 kararıyla onanmış, daha sonra da 07.05.2014 tarihli ve 28993 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 19'uncu maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Anılan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; istisnai memuriyet kadrolarının, diğer memurluklara naklen atanmalarda herhangi bir kazanılmış hak oluşturmadığı, bu kadrolarda görev yapan mahalli idareler memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esaslara tabi olduğu anlaşılmaktadır.
Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik'in yukarıda yer verilen hükümlerinden anlaşılacağı üzere mahalli idarelerde görev yapan ve öğrenimiyle mühendislik unvanını ihraz etmiş bir memurun mühendis kadrosuna atanması için unvan değişikliği sınavına girip başarılı olması şarttır. İlgili personelin mühendislik fakültesinden mezun olması ona doğrudan mühendis olarak atanma hakkı değil mühendislik için görevde yükselme sınavına girme hakkı sağlamaktadır. Bu kapsama istisnai memuriyet sayılan belediye özel kalem müdürlerinin de girdiği tartışmasızdır. Çünkü istisnai memurluklarda görev yapan veya daha önce görev yapmış olanların, anılan Yönetmelik kapsamındaki kurumlarda görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadrolara sınavsız atanabileceklerine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Yapılan açıklamalardan anlaşılacağı üzere, … Belediyesinde görevli …’in özel kalem müdürlüğü görevinden mühendislik görevine sınavsız atanması mevzuata uyarlı değildir.
Rapor ve eki belgelerin incelenmesinden de 21.519,68 TL kamu zararının idare tarafından tahsil edilerek 22.10.2021 tarih ve … no.lu muhasebe işlem fişi ile gelir olarak kayıt altına alındığı görülmektedir.
Rapora konu kamu zararı tahsil edildiğinden ilişilecek bir husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere aşağıda belirtilen azınlık görüşüne karşı oy çokluğuyla karar verildi.
Üye …’ün Azınlık Görüşü:
Niğde belediyesinde görevli … 13.03.2020 tarihinde özel kalem müdürlüğü kadrosundan mühendislik kadrosuna atanmıştır. Atama tarihi itibariyle söz konusu kişinin mühendislik fakültesinden lisans mezuniyeti mevcuttur.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 74’üncü maddesinde belirtilen “… bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür.” Hükmü karşısında istisnai memurluk kadrosundan ilk defa memur kadrosuna atama işleminde zaten mezuniyeti ile mühendislik unvanını kazanmış bir kişinin öğrenim düzeyine uygun olarak mühendislik kadrosuna atanmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır. Unvan değişikliği sınavı memurlar arasından, teknik eğitim veya avukatlık gibi unvan değişikliğine tabi bir öğrenimi bitirenlerin kadro kısıtı dikkate alınarak liyakate dayalı geçişi sağlamaya yönelik bir uygulamadır. Açıktan mühendis olarak atanabilecek bir kişinin özel kalem müdürlüğü sonrasında mühendis olarak atanamayacağını ve bu kadro için unvan değişikliği sınavına girmesi gerektiğini ileri sürmek hem 657 sayılı Kanun hükümlerine hem de unvan değişikliği esaslarına aykırıdır. Bu durumda anılan kişiye yapılan ödemenin kamu zararı olarak değerlendirilmesi hukuken mümkün değildir.
Belirtilen gerekçelerle, atama işleminin yasal düzenlemelere uygun olduğuna ve yapılan yersiz tahsilatın ilgili kişiye iade edilmesine karar verilmesi gerektiğinden çoğunluk görüşüne katılmıyorum.
Kararla ilgili sorunuz mu var?