Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 1. Daire Kararı
Karar Tarihi:
4/6/2023
Karar No:
103
Esas No:
10900
KARAR
Personel Ataması
… Başkanlığında uzman olarak görev yapan …'ın unvan değişikliği sınavına girip başarılı olma şartını sağlamamasına rağmen … tarihinde … Bakanlığında mühendis kadrosuna atandığı ve kendisine mühendis kadrosuna ait maaş kalemlerinin ödendiği görülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun “İstisnai memurluklar” başlıklı 59'uncu maddesinde;
“...Başkanlığına ait Başkan, Başkan Yardımcısı, Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Uzman, Uzman Yardımcısı, ... Başbakanlık ve Bakanlık Müşavirlikleriyle Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliklerine,… . Özel Kalem Müdürlüklerine,… . bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabilir.
Birinci fıkrada sayılan memurların bulundukları bu kadrolar emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmaz. Bu görevlerde bulunan memurların emeklilik kıdemleri yürümekte devam eder.” hükmü,
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in;
“Kapsam” başlıklı 2'nci maddesinde,
“Bu Yönetmelik, özel kanunlardaki düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla;
a) 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kadrolarda,
istihdam edilen personelin, müdür ve daha alt görevlere yapılacak görevde yükselme mahiyetindeki asaleten atamaları ile en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin unvan değişikliği mahiyetindeki asaleten atamaları hakkında uygulanır.
Ancak;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 59 uncu maddesinde belirtilen istisnai memurluklara,
yapılacak atamalarda bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.” hükmü,
“Sınav şartı” başlıklı 8'inci maddesinde,
“Görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanacakların yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmaları gerekir.” hükmü,
Anılan Genel Yönetmelik hükümlerine dayanılarak … tarihli ve … sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve söz konusu atama tarihinde yürürlükte olan … Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin;
“Görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi görev grupları ve kadrolar” başlıklı 5'inci maddesinin üçüncü fıkrasında,
“Unvan değişikliğine tabi kadrolar ve görev grupları:
a) Mühendis, mimar, ...” hükmü,
“Unvan değişikliği sınavı sonucu atanacaklarda aranan genel şartlar” başlıklı 9'uncu maddesinin birinci fıkrasında,
“Unvan değişikliğine tabi kadrolara atanabilmek için unvan değişikliği sınavında başarılı olmak şartı aranır.” hükmü
yer almaktadır.
Unvan değişikliği mahiyetindeki asaleten atamalar anılan Genel Yönetmelik kapsamındadır. 657 sayılı Kanun'un 59'uncu maddesinde belirtilen istisnai memurluklara yapılacak atamalar Kanun ve Genel Yönetmelik kapsamı dışındadır. İstisnai memuriyet kadroları emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarda herhangi bir sınıf için kazanılmış hak teşkil etmemektedir.
Söz konusu atamanın yapıldığı tarihte yürürlükte olan … Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği hükümlerine göre, unvan değişikliğine tabi bir kadro olan mühendis kadrosuna atanacak personelin unvan değişikliği sınavında başarılı olması gerekmekte olup adı geçen personel, unvan değişikliği sınavına girmediğinden mühendis kadrosuna atanmak için gerekli olan bu şartı haiz değildir. Bu nedenle, mevzuata aykırı söz konusu atama sonucunda kamu zararı oluşmuştur.
Sorguda kamu zararı gelir vergisi ile damga vergisi kesinti tutarları düşülmeden brüt olarak ve mühendis kadrosu esas alınarak yapılan ödeme ile memur kadrosu esas alınarak yapılması gereken ödeme arasındaki fark esas alınarak hesaplanmıştır. Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'nin 307'nci maddesine dayanılarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için hazırlanıp uygulanan Genel Bütçe Detaylı Hesap Planı gereğince, bu vergi kesintileri vergi geliri olarak doğrudan 600 Gelirler Hesabı ile 800 Bütçe Gelirleri Hesabına kaydedildiğinden bu kesinti tutarları düşülerek ve adı geçen personelin mühendis kadrosuna atanmadan önceki müktesep kadrosu olan … Uzmanı kadrosu esas alınarak kamu zararı yeniden hesaplanmıştır.
Ödemelerin dayanağı mevzuata aykırı atama olduğundan;
Atama teklifini Personel Genel Müdürü unvanı ile atamaya yetkili amire arz eden Diğer Sorumlu …'nun sorumlu olduğuna (Üye …'ın ayrışık görüşüne karşın) oy çokluğuyla,
Söz konusu kadrolara atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olma şartını bilecek durumda olduğundan ödeme emri belgelerini imzalayan ve kendisine ödeme yapılan Harcama Yetkilisi Şube Müdürü …'ın sorumlu olduğuna (Üye …'ın ayrışık görüşüne karşın) oy çokluğuyla,
Gerçekleştirme Görevlileri … (Müdür Yardımcısı) ve Müdür Yardımcısı …'ın sorumluluğu olmadığına (Üye …'in ayrışık görüşüne karşın) oy çokluğuyla,
Bu itibarla, sorguda kamu zararı olarak hesaplanan … TL'nin;
kamu zararı olmayan … TL ve genel bütçe vergi geliri ile ilgili olan … TL toplamı olan … TL'si için ilişilecek husus bulunmadığına,
ayrıntısı aşağıdaki tabloda gösterilen … TL'sinin ise atama teklifini arz eden Diğer Sorumlu (Genel Müdür) … ile Harcama Yetkilisi (İl Müdür Vekili) …'a müştereken ve müteselsilen,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 53'üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,
Anılan Kanun'un 55'inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla karar verildi.
Karşı Oy Gerekçesi:
Üye …'ın sorumluluğa ilişkin karşı oy gerekçesi:
Adı geçen personele şube müdürü kadrosuna ilişkin yapılan ödemelerin dayanağı mevzuata aykırı atamadır. Bu nedenle, mevzuatta öngörülen şartlar sağlanmadan atama yapılması sonucu kamu zararı oluştuğuna ilişkin çoğunluk görüşüne katılıyorum. Ancak söz konusu işlem atamaya yetkili amir tarafından yapıldığından, oluşan kamu zararından atamaya yetkili amirin tek başına sorumlu olması nedeniyle çoğunluk kararında sorumlu olarak belirtilenlerin sorumlu tutulmaması gerekir.
Üye …'in sorumluluğa ilişkin karşı oy gerekçesi:
Gerçekleştirme görevlilerinin yasal sorumluluk ve yükümlülükleri 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33'üncü maddelerinde düzenlenmektedir. Anılan Kanun hükmü ile 14.06.2007 tarihli ve 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararı doğrultusunda, Daire Kararına konu uygulamada oluşan kamu zararından ilişikli ödeme emri belgelerinde imzaları bulunan gerçekleştirme görevlilerinin de sorumlu tutulması gerekir.
Üye …'ün karşı oy gerekçesi:
İlama konu uygulamada ünvan değişikliği sınavı yapılmadan, … yılında … uzmanı olan kişinin … tarihinde sınavsız atandığı konu edilmektedir. Atanan kişi farklı bir kadrodayken ilgili eğitimi tamamlamak suretiyle atandığı kadronun ünvanını elde etmiştir. Yani bir yükseköğretim kurumu kişiye yeterli eğitimi alması sonucu bir diploma vermek suretiyle yeni bir unvan vermiştir. Olması gereken bu ünvanı alanlar arasında bir yarışma sınavıyla kadroya atanacak kişi veya kişilerin seçilmesidir. Bu seçim unvan değişikliği sınavıyla olması gerekirken sınav yapılmadan idarenin değerlendirmesi sonucu yapılmıştır. İdare ihtiyaç duyduğu kadroya ait hizmeti sınav yapmadan yaptığı değerlendirmeye göre atadığı kişiden elde etmiştir. Bunun aksine ilişkin herhangi bir tespit yoktur. Dolayısıyla kamunun hedeflediği hizmetin karşılığını elde etmesi nedeniyle bir zararı oluşmamış, kamu zararı doğmamıştır. Ancak burada mevzuata aykırı olarak unvan değişikliği sınavına girmeden yapılan atama nedeniyle atanan kişiye menfaat temin edilmiştir. Bunun karşılığı idari soruşturmayla neticelendirilecek olan görevi kötüye kullanma suçu kapsamında değerlendirmedir. Burada atamanın eski tarihli olması nedeniyle suçun disiplin olarak iki yıllık zamanaşımına uğradığı söylenerek menfaat temininin karşılıksız kalacağı ileri sürülebilir. İlk atamayı yapanlar açısından bu süreler nedeniyle zamanaşımı vardır. Ancak suçun temadi, süregelen bir işlem olması nedeniyle daha sonraki dönemlerde mevzuata aykırı atamayı kasıtla sürdürenler zamanaşımı olmaması nedeniyle disiplin ve ceza açısından aynı yaptırımla karşılaşabileceklerdir. Dolayısıyla mevzuata aykırı işlem geri alınmaması nedeniyle yaptırımsız kalmayacaktır. Bu nedenlerle kamu zararı oluşmadığından konunun beraati gerekir. Konunun hatalı işlem yapılması nedeniyle bu işlemi yapanlarla ilgili ve hatalı işlemin düzeltilmesi için Bakanlığına yazılması uygun olur.
… Başkanlığında uzman olarak görev yapan …'ın unvan değişikliği sınavına girip başarılı olma şartını sağlamamasına rağmen … tarihinde … Bakanlığında mühendis kadrosuna atandığı ve kendisine mühendis kadrosuna ait maaş kalemlerinin ödendiği görülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun “İstisnai memurluklar” başlıklı 59'uncu maddesinde;
“...Başkanlığına ait Başkan, Başkan Yardımcısı, Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Uzman, Uzman Yardımcısı, ... Başbakanlık ve Bakanlık Müşavirlikleriyle Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliklerine,… . Özel Kalem Müdürlüklerine,… . bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabilir.
Birinci fıkrada sayılan memurların bulundukları bu kadrolar emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmaz. Bu görevlerde bulunan memurların emeklilik kıdemleri yürümekte devam eder.” hükmü,
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in;
“Kapsam” başlıklı 2'nci maddesinde,
“Bu Yönetmelik, özel kanunlardaki düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla;
a) 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kadrolarda,
istihdam edilen personelin, müdür ve daha alt görevlere yapılacak görevde yükselme mahiyetindeki asaleten atamaları ile en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin unvan değişikliği mahiyetindeki asaleten atamaları hakkında uygulanır.
Ancak;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 59 uncu maddesinde belirtilen istisnai memurluklara,
yapılacak atamalarda bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.” hükmü,
“Sınav şartı” başlıklı 8'inci maddesinde,
“Görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanacakların yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmaları gerekir.” hükmü,
Anılan Genel Yönetmelik hükümlerine dayanılarak … tarihli ve … sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve söz konusu atama tarihinde yürürlükte olan … Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin;
“Görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi görev grupları ve kadrolar” başlıklı 5'inci maddesinin üçüncü fıkrasında,
“Unvan değişikliğine tabi kadrolar ve görev grupları:
a) Mühendis, mimar, ...” hükmü,
“Unvan değişikliği sınavı sonucu atanacaklarda aranan genel şartlar” başlıklı 9'uncu maddesinin birinci fıkrasında,
“Unvan değişikliğine tabi kadrolara atanabilmek için unvan değişikliği sınavında başarılı olmak şartı aranır.” hükmü
yer almaktadır.
Unvan değişikliği mahiyetindeki asaleten atamalar anılan Genel Yönetmelik kapsamındadır. 657 sayılı Kanun'un 59'uncu maddesinde belirtilen istisnai memurluklara yapılacak atamalar Kanun ve Genel Yönetmelik kapsamı dışındadır. İstisnai memuriyet kadroları emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarda herhangi bir sınıf için kazanılmış hak teşkil etmemektedir.
Söz konusu atamanın yapıldığı tarihte yürürlükte olan … Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği hükümlerine göre, unvan değişikliğine tabi bir kadro olan mühendis kadrosuna atanacak personelin unvan değişikliği sınavında başarılı olması gerekmekte olup adı geçen personel, unvan değişikliği sınavına girmediğinden mühendis kadrosuna atanmak için gerekli olan bu şartı haiz değildir. Bu nedenle, mevzuata aykırı söz konusu atama sonucunda kamu zararı oluşmuştur.
Sorguda kamu zararı gelir vergisi ile damga vergisi kesinti tutarları düşülmeden brüt olarak ve mühendis kadrosu esas alınarak yapılan ödeme ile memur kadrosu esas alınarak yapılması gereken ödeme arasındaki fark esas alınarak hesaplanmıştır. Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'nin 307'nci maddesine dayanılarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için hazırlanıp uygulanan Genel Bütçe Detaylı Hesap Planı gereğince, bu vergi kesintileri vergi geliri olarak doğrudan 600 Gelirler Hesabı ile 800 Bütçe Gelirleri Hesabına kaydedildiğinden bu kesinti tutarları düşülerek ve adı geçen personelin mühendis kadrosuna atanmadan önceki müktesep kadrosu olan … Uzmanı kadrosu esas alınarak kamu zararı yeniden hesaplanmıştır.
Ödemelerin dayanağı mevzuata aykırı atama olduğundan;
Atama teklifini Personel Genel Müdürü unvanı ile atamaya yetkili amire arz eden Diğer Sorumlu …'nun sorumlu olduğuna (Üye …'ın ayrışık görüşüne karşın) oy çokluğuyla,
Söz konusu kadrolara atanmak için görevde yükselme sınavında başarılı olma şartını bilecek durumda olduğundan ödeme emri belgelerini imzalayan ve kendisine ödeme yapılan Harcama Yetkilisi Şube Müdürü …'ın sorumlu olduğuna (Üye …'ın ayrışık görüşüne karşın) oy çokluğuyla,
Gerçekleştirme Görevlileri … (Müdür Yardımcısı) ve Müdür Yardımcısı …'ın sorumluluğu olmadığına (Üye …'in ayrışık görüşüne karşın) oy çokluğuyla,
Bu itibarla, sorguda kamu zararı olarak hesaplanan … TL'nin;
kamu zararı olmayan … TL ve genel bütçe vergi geliri ile ilgili olan … TL toplamı olan … TL'si için ilişilecek husus bulunmadığına,
ayrıntısı aşağıdaki tabloda gösterilen … TL'sinin ise atama teklifini arz eden Diğer Sorumlu (Genel Müdür) … ile Harcama Yetkilisi (İl Müdür Vekili) …'a müştereken ve müteselsilen,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 53'üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,
Anılan Kanun'un 55'inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla karar verildi.
Karşı Oy Gerekçesi:
Üye …'ın sorumluluğa ilişkin karşı oy gerekçesi:
Adı geçen personele şube müdürü kadrosuna ilişkin yapılan ödemelerin dayanağı mevzuata aykırı atamadır. Bu nedenle, mevzuatta öngörülen şartlar sağlanmadan atama yapılması sonucu kamu zararı oluştuğuna ilişkin çoğunluk görüşüne katılıyorum. Ancak söz konusu işlem atamaya yetkili amir tarafından yapıldığından, oluşan kamu zararından atamaya yetkili amirin tek başına sorumlu olması nedeniyle çoğunluk kararında sorumlu olarak belirtilenlerin sorumlu tutulmaması gerekir.
Üye …'in sorumluluğa ilişkin karşı oy gerekçesi:
Gerçekleştirme görevlilerinin yasal sorumluluk ve yükümlülükleri 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33'üncü maddelerinde düzenlenmektedir. Anılan Kanun hükmü ile 14.06.2007 tarihli ve 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararı doğrultusunda, Daire Kararına konu uygulamada oluşan kamu zararından ilişikli ödeme emri belgelerinde imzaları bulunan gerçekleştirme görevlilerinin de sorumlu tutulması gerekir.
Üye …'ün karşı oy gerekçesi:
İlama konu uygulamada ünvan değişikliği sınavı yapılmadan, … yılında … uzmanı olan kişinin … tarihinde sınavsız atandığı konu edilmektedir. Atanan kişi farklı bir kadrodayken ilgili eğitimi tamamlamak suretiyle atandığı kadronun ünvanını elde etmiştir. Yani bir yükseköğretim kurumu kişiye yeterli eğitimi alması sonucu bir diploma vermek suretiyle yeni bir unvan vermiştir. Olması gereken bu ünvanı alanlar arasında bir yarışma sınavıyla kadroya atanacak kişi veya kişilerin seçilmesidir. Bu seçim unvan değişikliği sınavıyla olması gerekirken sınav yapılmadan idarenin değerlendirmesi sonucu yapılmıştır. İdare ihtiyaç duyduğu kadroya ait hizmeti sınav yapmadan yaptığı değerlendirmeye göre atadığı kişiden elde etmiştir. Bunun aksine ilişkin herhangi bir tespit yoktur. Dolayısıyla kamunun hedeflediği hizmetin karşılığını elde etmesi nedeniyle bir zararı oluşmamış, kamu zararı doğmamıştır. Ancak burada mevzuata aykırı olarak unvan değişikliği sınavına girmeden yapılan atama nedeniyle atanan kişiye menfaat temin edilmiştir. Bunun karşılığı idari soruşturmayla neticelendirilecek olan görevi kötüye kullanma suçu kapsamında değerlendirmedir. Burada atamanın eski tarihli olması nedeniyle suçun disiplin olarak iki yıllık zamanaşımına uğradığı söylenerek menfaat temininin karşılıksız kalacağı ileri sürülebilir. İlk atamayı yapanlar açısından bu süreler nedeniyle zamanaşımı vardır. Ancak suçun temadi, süregelen bir işlem olması nedeniyle daha sonraki dönemlerde mevzuata aykırı atamayı kasıtla sürdürenler zamanaşımı olmaması nedeniyle disiplin ve ceza açısından aynı yaptırımla karşılaşabileceklerdir. Dolayısıyla mevzuata aykırı işlem geri alınmaması nedeniyle yaptırımsız kalmayacaktır. Bu nedenlerle kamu zararı oluşmadığından konunun beraati gerekir. Konunun hatalı işlem yapılması nedeniyle bu işlemi yapanlarla ilgili ve hatalı işlemin düzeltilmesi için Bakanlığına yazılması uygun olur.
Kararla ilgili sorunuz mu var?