Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 4. Daire Kararı
Karar Tarihi:
3/29/2022
Karar No:
83
Esas No:
282
KARAR
ELEKTRİK FATURALARINDA GECİKME ZAMMI
............ Belediyesi adına kayıtlı elektrik aboneliklerine ait faturaların zamanında ödenmemesi nedeniyle fatura bedeline ek olarak gecikme zammı ödenmesi hususunun sorgu konusu edildiği görülmüştür.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun; “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesinin ikinci fıkrasında, emanet hesaplarına alınan tutarların, kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödeneceği belirtilmiştir. Ancak sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verileceği, hükmü yer almaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12’nci maddesinde, Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesinin esas olduğu, belirtilmektedir.
Söz konusu hüküm gereğince, memurların mevzuatı ve görev tanımı gereğince yapması gereken iş ve işlemleri zamanında yapmamaları sonucunda bir zarar meydana gelmesi veya gecikme cezası ödenmesi ile karşı karşıya kalınması halinde bu zararın görevini yapmayan ilgili personelden tahsil edilmesi gerekmektedir.
Savunmalarda, elektrik aboneliklerinin çeşitli yerlerde bulunması nedeniyle Elektrik Kurumu tarafından düzenlenmiş olan faturaların sayaçların bulunduğu yerlere bırakıldığı, bu nedenle faturaların Belediyeye ulaşmadığı, Belediyenin yeterli personelinin bulunmaması nedeniyle aksaklıklar yaşandığı ve herhangi bir zarara uğratma kastı olmadan elektrik faturalarının gecikmeli şekilde ödendiği belirtilmiş ise de; sorumlular görevlerini ihmal etmiş ve bu nedenle Belediye bütçesinde fazla ödeme meydana gelmiştir. Kaldı ki, elektrik faturalarının abonelik numaraları kullanılarak elektronik ortamda takip edilebilme olanağı da bulunmaktadır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu zararı” başlıklı 71’inci maddesinin birinci fıkrasında; kamu zararı, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması olarak tanımlanmış olup, bu kapsamda sorumluların elektrik faturaları için gecikme zammı ödenmesinde herhangi bir kastı olmasa dahi ihmalinin bulunması kamu zararının oluşması için yeterli görülmektedir.
5018 sayılı Kanun’un “Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesi gereğince ödeme emri belgeleri ile muhasebe işlem fişlerinde yetkililerin imzası bulunmadan harcama sürecini tamamlayan, aynı Kanun’un 34’üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki ödemeye ilişkin hükümlere aykırı davranan ve ödeme belgelerinin hazırlanması sırasında görevde bulunan muhasebe yetkilisi sorumludur.
…………. tarihli ve …………. yevmiye numaralı ödeme emri belgesi ile emanete alınıp ………….tarihli ve ………….yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile ödenen faturalara ilişkin olarak, …………. yevmiye numaralı ödeme emri belgesinde imzası bulunan ve söz konusu fatura borçlarını gecikme zammı bulunacak şekilde emanete alan gerçekleştirme görevlisi sorumludur.
Ayrıca, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün 24.02.2006 tarih ve B050MAH074000l/45181 sayılı Genelgesi uyarınca nüfusu 10.000’in altındaki ilçe ve ilk kademe belediyelerinde harcama yetkilisi olarak belediye başkanı belirlenmiştir. Buna göre Türkiye İstatistik Kurumu verileri dikkate alındığında, …………. Belediyesi’nin nüfusu 10.000 kişinin altında olduğundan Belediye Başkanı aynı zamanda harcama yetkilisi sıfatını haiz olmaktadır. Buna ilaveten, …………. Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün …………. tarihli ve …………. sayılı yazısında da Belediye Başkanı ………….’ın 2020 yılı boyunca Harcama Yetkilisi olarak görev yaptığı belirtilmektedir. Bu nedenle, Belediye Başkanı harcama yetkilisi sıfatıyla meydana gelen kamu zararından sorumludur.
Bu itibarla, Belediye adına kayıtlı elektrik aboneliklerine ait faturaların zamanında ödenmemesi nedeniyle fatura bedeline ek olarak gecikme zammı ödenmesi sonucunda ortaya çıkan …………. TL’lik kamu zararı tutarının; sorumlularına, ortaklaşa ve zincirleme,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine, anılan Kanunun 55’inci maddesi uyarınca İşbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Oy çokluğuyla,
Karar verildi.
Azınlık Görüşü
Üye ………….’in karşı oy gerekçesi,
“…………. Belediyesi adına kayıtlı elektrik aboneliklerine ait faturaların zamanında ödenmemesi nedeniyle fatura bedeline ek olarak gecikme zammı ödenmesi hususu ile ilgili olarak;
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yapılacak ödemelerde gecikmeler yaşanabileceğini Kanun koyucu zımnen kabul etmektedir. Nakit yetersizliği bulunmasa dahi Belediye’de personel yetersizliği olduğu açıktır.
Bu nedenle, sorumluların beraatine karar verilmesi uygun olur.”
............ Belediyesi adına kayıtlı elektrik aboneliklerine ait faturaların zamanında ödenmemesi nedeniyle fatura bedeline ek olarak gecikme zammı ödenmesi hususunun sorgu konusu edildiği görülmüştür.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun; “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesinin ikinci fıkrasında, emanet hesaplarına alınan tutarların, kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödeneceği belirtilmiştir. Ancak sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verileceği, hükmü yer almaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12’nci maddesinde, Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesinin esas olduğu, belirtilmektedir.
Söz konusu hüküm gereğince, memurların mevzuatı ve görev tanımı gereğince yapması gereken iş ve işlemleri zamanında yapmamaları sonucunda bir zarar meydana gelmesi veya gecikme cezası ödenmesi ile karşı karşıya kalınması halinde bu zararın görevini yapmayan ilgili personelden tahsil edilmesi gerekmektedir.
Savunmalarda, elektrik aboneliklerinin çeşitli yerlerde bulunması nedeniyle Elektrik Kurumu tarafından düzenlenmiş olan faturaların sayaçların bulunduğu yerlere bırakıldığı, bu nedenle faturaların Belediyeye ulaşmadığı, Belediyenin yeterli personelinin bulunmaması nedeniyle aksaklıklar yaşandığı ve herhangi bir zarara uğratma kastı olmadan elektrik faturalarının gecikmeli şekilde ödendiği belirtilmiş ise de; sorumlular görevlerini ihmal etmiş ve bu nedenle Belediye bütçesinde fazla ödeme meydana gelmiştir. Kaldı ki, elektrik faturalarının abonelik numaraları kullanılarak elektronik ortamda takip edilebilme olanağı da bulunmaktadır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu zararı” başlıklı 71’inci maddesinin birinci fıkrasında; kamu zararı, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması olarak tanımlanmış olup, bu kapsamda sorumluların elektrik faturaları için gecikme zammı ödenmesinde herhangi bir kastı olmasa dahi ihmalinin bulunması kamu zararının oluşması için yeterli görülmektedir.
5018 sayılı Kanun’un “Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesi gereğince ödeme emri belgeleri ile muhasebe işlem fişlerinde yetkililerin imzası bulunmadan harcama sürecini tamamlayan, aynı Kanun’un 34’üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki ödemeye ilişkin hükümlere aykırı davranan ve ödeme belgelerinin hazırlanması sırasında görevde bulunan muhasebe yetkilisi sorumludur.
…………. tarihli ve …………. yevmiye numaralı ödeme emri belgesi ile emanete alınıp ………….tarihli ve ………….yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile ödenen faturalara ilişkin olarak, …………. yevmiye numaralı ödeme emri belgesinde imzası bulunan ve söz konusu fatura borçlarını gecikme zammı bulunacak şekilde emanete alan gerçekleştirme görevlisi sorumludur.
Ayrıca, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün 24.02.2006 tarih ve B050MAH074000l/45181 sayılı Genelgesi uyarınca nüfusu 10.000’in altındaki ilçe ve ilk kademe belediyelerinde harcama yetkilisi olarak belediye başkanı belirlenmiştir. Buna göre Türkiye İstatistik Kurumu verileri dikkate alındığında, …………. Belediyesi’nin nüfusu 10.000 kişinin altında olduğundan Belediye Başkanı aynı zamanda harcama yetkilisi sıfatını haiz olmaktadır. Buna ilaveten, …………. Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün …………. tarihli ve …………. sayılı yazısında da Belediye Başkanı ………….’ın 2020 yılı boyunca Harcama Yetkilisi olarak görev yaptığı belirtilmektedir. Bu nedenle, Belediye Başkanı harcama yetkilisi sıfatıyla meydana gelen kamu zararından sorumludur.
Bu itibarla, Belediye adına kayıtlı elektrik aboneliklerine ait faturaların zamanında ödenmemesi nedeniyle fatura bedeline ek olarak gecikme zammı ödenmesi sonucunda ortaya çıkan …………. TL’lik kamu zararı tutarının; sorumlularına, ortaklaşa ve zincirleme,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine, anılan Kanunun 55’inci maddesi uyarınca İşbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Oy çokluğuyla,
Karar verildi.
Azınlık Görüşü
Üye ………….’in karşı oy gerekçesi,
“…………. Belediyesi adına kayıtlı elektrik aboneliklerine ait faturaların zamanında ödenmemesi nedeniyle fatura bedeline ek olarak gecikme zammı ödenmesi hususu ile ilgili olarak;
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yapılacak ödemelerde gecikmeler yaşanabileceğini Kanun koyucu zımnen kabul etmektedir. Nakit yetersizliği bulunmasa dahi Belediye’de personel yetersizliği olduğu açıktır.
Bu nedenle, sorumluların beraatine karar verilmesi uygun olur.”
Kararla ilgili sorunuz mu var?