AKARYAKIT ALIMINDA MÜKERRER ÖDEME

Akaryakıt alımına ilişkin düzenlenen ödeme emri belgesine fatura ve diğer kanıtlayıcı belgeler eklenmeksizin ödenerek mükerrer ödeme yapılması suretiyle kamu zararına neden olunduğu iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu 33 üncü maddesi uyarınca hazırlanan Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nin “Amaç ve kapsam” başlıklı 1 inci maddesinde; Yönetmelik’in amacının, mahalli idarelerde malî işlemlerin gerçekleştirilmesi ve muhasebeleştirilmesi kapsamında, harcamalarda ödeme belgesine bağlanacak kanıtlayıcı belgeleri ve bunlardan bu Yönetmelik’te düzenlenmesi gerekenlerin şekil ve türlerini belirlemek olduğu belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Ödeme belgeleri ve bağlanacak kanıtlayıcı belgeler” başlıklı 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında; kanıtlayıcı belgelerin, kamu harcamalarının belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak yapıldığına ve gerçekleştirildiğine ilişkin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca düzenlenip onaylanan belgeler olduğu, bütçeden nakden veya mahsuben yapılacak kesin ödemelerde Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ekindeki Ödeme Emri Belgesine harcamanın çeşidine göre bu Yönetmelik’in ilgili maddelerinde belirtilen belgelerin kanıtlayıcı belge olarak ekleneceği ifade edilmiştir.

Anılan Yönetmelik’in “Tüketim mal ve malzemeleri, demirbaş, makine, teçhizat ve taşıt alım giderleri” başlıklı 38 inci maddesinin birinci fıkrasında; her türlü tüketim mal ve malzemeleri ile demirbaş, makine, teçhizat ve taşıt alımlarına ilişkin giderlerin ödenmesinde; taahhüt dosyasının, faturanın, muayene ve kabul komisyonu tutanağının ve taşınır işlem fişinin ödeme belgesine ekleneceği belirtilmiştir.

... Belediyesi tarafından (ihale veya doğrudan temin kullanılmaksızın) ... Belediyesi Akaryakıt Satış İstasyonu İşletmesi (bütçe içi işletme) ile Aytemiz Akaryakıt Dağıtım Anonim Şirketi arasında 26.01.2016 tarihinde imzalanan bayilik sözleşmesine dayanılarak yapılan akaryakıt alımında, ödeme emri belgesi ekinde hiçbir kanıtlayıcı belge bulunmaksızın yalnızca LPG alımına ilişkin sevk irsaliyesi ile ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.

Öte yandan, söz konusu ödeme tarihinden dört gün sonra, ilişikli ödeme emri belgesi ile aynı tutarda bir başka ödeme (3101 yevmiye numaralı) daha yapıldığı belirlenmiş olup bu ödemenin faturası incelendiğinde ise faturanın düzenlenme tarihi, alınan malın cinsi ve miktarı, parasal tutarı, SAP numarası ile fatura bulunmayan ödemedeki sevk irsaliyesinde yer alan düzenlenme tarihi, alınan malın cinsi ve miktarı, parasal tutarı ve SAP numarasının aynı olduğu anlaşılmıştır. Bu durum, iki farklı ödeme emrine eklenen fatura ve sevk irsaliyesinin tek bir alıma ait olduğu ve bu suretle mükerrer ödemeye sebebiyet verildiği anlaşılmıştır.

Savunmada her ne kadar 3101 yevmiye numaralı ödemenin mükerrer olmadığı ifade edilmiş olsa da kanıtlayıcı belge olarak gönderilen faturaların tarihleri ile ödeme emrinin tarihi ilgisiz olduğu, bahsi geçen ödeme emri 18.09.2020 tarihliyken, gönderilen faturalardan 7.913,00 TL tutarında olan, ödeme emrinden 21 gün sonra düzenlendiği, 1.090,00 TL tutarında olan iki faturanın biri ödeme emrinden 18 gün önce, diğeri ise 23 gün önce düzenlendiği, bahsi geçen ödemeye ilişkin tutar 15.829,00 TL iken, bu ödemeyle ilgili olduğu iddia edilen faturaların toplam tutarı 10.093,00 TL olduğu, Savunmada aradaki fark olan 5.736,00 TL’nin ilgili şirketten talep edildiği, Ödeme yapıldığı tarihte, ödemeyle ilgili olduğu ifade edilen faturalardan iki tanesi düzenlenmiş olup bunların toplam tutarı sadece 2.180,00 TL iken gerçekleştirilen ödemenin 15.829,00 TL olması savunmanın yerinde olmadığını göstermektedir. Bunlara ek olarak yapılan ödemenin muhasebe kayıtlarında “Akaryakıt ve Yağ Alımları” alt koduyla giderleştirilmesi de bu ödemenin gönderilen faturalardaki muhtelif hizmet alımlarına ilişkin değil, akaryakıt alımı için düzenlendiğini ortaya koymaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar doğrultusunda yapılan ödemelerin aynı alıma ilişkin mükerrer ödeme olup bir kanıtlayıcı belge eklenmeksizin 15.829,00 TL ödenerek kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır.

Meydana gelen kamu zararının sorumluluğuyla ilgili olarak, ilişikli ödeme emri belgelerinin hiçbirinde harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin imzaları bulunmadığı anlaşılmış olup 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 61 inci maddesine göre muhasebe yetkililerinin ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde yetkililerin imzasını kontrol etmekle yükümlü olduğu ve bu kontrol yükümlülüğünden dolayı muhasebe yetkilisi tek başına sorumlu tutulmuştur.

Bu itibarla oluşan 15.829,00 TL kamu zararının;

Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Müdür Vekili) …’e tek başına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,

Ayrıca mükerrer ödemeye sebebiyet veren sorumlu hakkında soruşturma yapılmasını teminen konunun İçişleri Bakanlığı’na yazılmasına,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.