Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 3. Daire Kararı
Karar Tarihi:
3/1/2022
Karar No:
92
Esas No:
401
KARAR
Personel Ödemeleri
…Belediyesinde sigortalı kapsamında bulunan Belediye Başkanının prime esas kazanç matrahında emsal kadro için öngörülen özel hizmet tazminatı puanının eksik alınarak sosyal güvenlik sigortalı payının eksik hesaplanması sonucu …TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.
31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun;
“Sigortalı sayılanlar” başlıklı 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında;
“Birinci fıkranın (c) bendi gereği sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler;
…
b) Başbakan, Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, belediye başkanları, il encümeninin seçimle gelen üyeleri,
…
hakkında da uygulanır.”
“Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasında;
“Bu Kanuna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların prime esas kazançlarının hesabında;
a) Aylıklarını personel kanunlarına göre alan sigortalılar için;
1) İlgili kanunları uyarınca aylık gösterge ve ek göstergeler üzerinden ödenen aylık tutarları,
2) Memuriyet taban aylık ve kıdem aylık tutarları,
3) Makam, temsil ve görev tazminatları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca (bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen tazminatlar hariç) ödenen tazminatlar…,
…
d) Büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin “VIII. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin prime esas kazançları,
…
esas alınır.”
hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olan belediye başkanının prime esas kazancının hesabında, büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise 14.07.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin Mülki İdare Hizmetleri Sınıfı bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin prime esas kazancının emsal alınacağı; Mülki İdare Hizmetleri Sınıfı bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin, kadroları bu sınıfa dahil olup bu hizmet sınıfında sayılanlar dışında kalanları kapsadığı ve bunların prime esas kazançlarının; gösterge aylığı, ek gösterge aylığı, taban aylık, kıdem aylık ve kadro derecesine göre özel hizmet tazminat tutarı toplamından oluştuğu ifade edilmektedir.
17.04.2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli III sayılı Cetvelin, 19.10.2006 tarihli ve 2006/11160 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar ile değiştirilen “D. Mülki İdare Amirliği Özel Hizmet Tazminatı” bölümünde; 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin Mülki İdare Hizmetleri Sınıfı bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin özel hizmet tazminat oranının 1 inci dereceden aylık alanlar için %290 olduğu belirtilmektedir.
Sorumlular tarafından gönderilen Sosyal Güvenlik Kurumunun 15.03.2019 tarihli ve 4246870 sayılı yazısı eki “Prime Esas Kazanç Tablosu”nda; il, ilçe ve belde belediye başkanlarından kadro derecesi 8 ila 15 arasında olanlar için özel hizmet tazminat oranının %240 olduğu, ancak sorgu konusu edilen belediye başkanının kadro derecesi 1 olduğundan, ilgili yazının bu anlamda eksik ya da özel olarak kadro derecesi 8 ila 15 arasında olanların özel hizmet tazminatı oranını gösterdiği görülmektedir.
Dolayısıyla, kadro derecesi ve emekli keseneğine esas aylık derecesi 1 olan Belediye Başkanı …’in prime esas kazanç matrahı hesaplamasında, emsal kadro (1 inci dereceden aylık alanlar) için öngörülen %290 özel hizmet tazminat oranı yerine 6 ncı ve daha alt derecelerden aylık alanlar için öngörülen %240 üzerinden hesaplama yapılması sonucunda; 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinde; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verilmektedir.
Bu itibarla, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olan belediye başkanının prime esas kazanç matrahında özel hizmet tazminat puanının eksik hesaplanması suretiyle oluşan toplam …TL kamu zararının,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (…) …ile Gerçekleştirme Görevlisi (…) …’a,
…TL’sinin Harcama Yetkilisi (…) …ile Gerçekleştirme Görevlisi (…) …’a,
…TL’sinin Harcama Yetkilisi (…) …ile Gerçekleştirme Görevlisi (…) …’e,
…TL’sinin Harcama Yetkilisi (…) …ile Gerçekleştirme Görevlisi (…) …’e,
müştereken ve müteselsilen, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faiziyle birlikte ödettirilmesine, anılan Kanunun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
…,
karar verildi.
Azınlık Görüşü:
Daire Başkanı …ile Üye …’ın karşı oy gerekçesi;
“10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinin ikinci fıkrasında kamu zararının belirlenmesinde esas alınacak durumlar sayılmış olup ilgili fıkranın (e) bendinde İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması durumunda kamu zararının ortaya çıkacağı belirtilmektedir.
… Belediyesinde sigortalı kapsamında bulunan belediye başkanının prime esas kazanç matrahında özel hizmet tazminatı puanının %290 yerine %240 şeklinde alınması, Sosyal Güvenlik Kurumu gelirlerinden sayılan sosyal güvenlik primi kişi payı ile kurum payının eksik hesaplanmasına yol açmaktadır. Söz konusu sigorta primleri Belediyenin gelirleri olmadığı için Belediye bütçesi açısından kamu zararı oluşmadığından rapora konu madde ile ilgili ilişilecek husus bulunmadığına,
Ancak, Rapora konu edilen Belediye Başkanına ait sosyal güvenlik sigortalı payı ile işveren payının …Belediyesi tarafından yatırılmasını teminen, konunun Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılmasına karar verilmesi uygun olur.”
…Belediyesinde sigortalı kapsamında bulunan Belediye Başkanının prime esas kazanç matrahında emsal kadro için öngörülen özel hizmet tazminatı puanının eksik alınarak sosyal güvenlik sigortalı payının eksik hesaplanması sonucu …TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler değerlendirilmiştir.
31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun;
“Sigortalı sayılanlar” başlıklı 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında;
“Birinci fıkranın (c) bendi gereği sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler;
…
b) Başbakan, Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, belediye başkanları, il encümeninin seçimle gelen üyeleri,
…
hakkında da uygulanır.”
“Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasında;
“Bu Kanuna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların prime esas kazançlarının hesabında;
a) Aylıklarını personel kanunlarına göre alan sigortalılar için;
1) İlgili kanunları uyarınca aylık gösterge ve ek göstergeler üzerinden ödenen aylık tutarları,
2) Memuriyet taban aylık ve kıdem aylık tutarları,
3) Makam, temsil ve görev tazminatları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca (bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen tazminatlar hariç) ödenen tazminatlar…,
…
d) Büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin “VIII. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin prime esas kazançları,
…
esas alınır.”
hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olan belediye başkanının prime esas kazancının hesabında, büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise 14.07.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin Mülki İdare Hizmetleri Sınıfı bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin prime esas kazancının emsal alınacağı; Mülki İdare Hizmetleri Sınıfı bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin, kadroları bu sınıfa dahil olup bu hizmet sınıfında sayılanlar dışında kalanları kapsadığı ve bunların prime esas kazançlarının; gösterge aylığı, ek gösterge aylığı, taban aylık, kıdem aylık ve kadro derecesine göre özel hizmet tazminat tutarı toplamından oluştuğu ifade edilmektedir.
17.04.2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli III sayılı Cetvelin, 19.10.2006 tarihli ve 2006/11160 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar ile değiştirilen “D. Mülki İdare Amirliği Özel Hizmet Tazminatı” bölümünde; 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin Mülki İdare Hizmetleri Sınıfı bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin özel hizmet tazminat oranının 1 inci dereceden aylık alanlar için %290 olduğu belirtilmektedir.
Sorumlular tarafından gönderilen Sosyal Güvenlik Kurumunun 15.03.2019 tarihli ve 4246870 sayılı yazısı eki “Prime Esas Kazanç Tablosu”nda; il, ilçe ve belde belediye başkanlarından kadro derecesi 8 ila 15 arasında olanlar için özel hizmet tazminat oranının %240 olduğu, ancak sorgu konusu edilen belediye başkanının kadro derecesi 1 olduğundan, ilgili yazının bu anlamda eksik ya da özel olarak kadro derecesi 8 ila 15 arasında olanların özel hizmet tazminatı oranını gösterdiği görülmektedir.
Dolayısıyla, kadro derecesi ve emekli keseneğine esas aylık derecesi 1 olan Belediye Başkanı …’in prime esas kazanç matrahı hesaplamasında, emsal kadro (1 inci dereceden aylık alanlar) için öngörülen %290 özel hizmet tazminat oranı yerine 6 ncı ve daha alt derecelerden aylık alanlar için öngörülen %240 üzerinden hesaplama yapılması sonucunda; 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinde; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verilmektedir.
Bu itibarla, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olan belediye başkanının prime esas kazanç matrahında özel hizmet tazminat puanının eksik hesaplanması suretiyle oluşan toplam …TL kamu zararının,
… TL’sinin Harcama Yetkilisi (…) …ile Gerçekleştirme Görevlisi (…) …’a,
…TL’sinin Harcama Yetkilisi (…) …ile Gerçekleştirme Görevlisi (…) …’a,
…TL’sinin Harcama Yetkilisi (…) …ile Gerçekleştirme Görevlisi (…) …’e,
…TL’sinin Harcama Yetkilisi (…) …ile Gerçekleştirme Görevlisi (…) …’e,
müştereken ve müteselsilen, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faiziyle birlikte ödettirilmesine, anılan Kanunun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
…,
karar verildi.
Azınlık Görüşü:
Daire Başkanı …ile Üye …’ın karşı oy gerekçesi;
“10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinin ikinci fıkrasında kamu zararının belirlenmesinde esas alınacak durumlar sayılmış olup ilgili fıkranın (e) bendinde İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması durumunda kamu zararının ortaya çıkacağı belirtilmektedir.
… Belediyesinde sigortalı kapsamında bulunan belediye başkanının prime esas kazanç matrahında özel hizmet tazminatı puanının %290 yerine %240 şeklinde alınması, Sosyal Güvenlik Kurumu gelirlerinden sayılan sosyal güvenlik primi kişi payı ile kurum payının eksik hesaplanmasına yol açmaktadır. Söz konusu sigorta primleri Belediyenin gelirleri olmadığı için Belediye bütçesi açısından kamu zararı oluşmadığından rapora konu madde ile ilgili ilişilecek husus bulunmadığına,
Ancak, Rapora konu edilen Belediye Başkanına ait sosyal güvenlik sigortalı payı ile işveren payının …Belediyesi tarafından yatırılmasını teminen, konunun Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılmasına karar verilmesi uygun olur.”
Kararla ilgili sorunuz mu var?