VASITA YARDIMI

…. Üniversitesinde çalışmakta olan işçilere toplu sözleşme hükmüne aykırı olarak vasıta yardımı ödenmesi hususunun sorgu konusu edildiği görülmüştür.

…. Üniversitesi Rektörlüğü ve …… no’lu işkolunda faaliyet gösteren bağlı işyerine ilişkin olarak …. Sendikası …… ile …. Sendikası arasında 09.03.2021 tarihinde; ……. no’lu işkolunda faaliyet gösteren bağlı işyerine ilişkin olarak ……….. Sendikası ile ….. Sendikası arasında ise 05.04.2021 tarihinde, toplu iş sözleşmesi imzalandığı görülmüştür.

Her iki toplu iş sözleşmesinin “vasıta yardımı” başlıklı 35 inci maddesinde;

“İşçilerin, işyerlerine gelip gitmelerini temin etmek için işverence servis sağlanır. Servis güzergahı, işyeri sendika temsilcilerinin de görüşü alınarak işverence tespit edilir.

İşyerinde servis uygulaması olmayan yahut servisten yararlanamayan işçilere fiilen çalıştıkları her gün için işverence iki adet; işi gidiş gelişten sadece birinde servisten yararlanan işçilere ise bir adet büyükşehir belediyesi otobüs bileti rayiç bedeli net olarak ödenir.”

Denilmektedir.

Toplu iş sözleşmelerinin yukarıda yer verilen hükümlerine istinaden, ……. Üniversitesi tarafından, personele ödenecek vasıta yardımına esas olmak üzere ……. Belediyesinden, …… bilet fiyatının bildirilmesinin talep edilmesi üzerine …… Belediyesi Başkanlığı tarafından ………. sayılı yazı ile; …… Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezinin 21.10.2021 tarih ve ………. sayılı kararı ile belediye otobüsleri ve tramvaylarda kullanılan bilet tarifesinin aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi belirlenmesine karar verildiği bildirilmiştir.

Tarife

Tam .. KART 3,00 TL

İndirimli .. KART 1,80 TL

Tam .. BİLET 4,00 TL

İndirimli .. BİLET 3,75 TL

Aktarma 0,40 TL

Belediyeden verilen tarife bilgisi doğrultusunda işçilere vasıta yardımı ödemeleri “Tam .. BİLET” tarifesi üzerinden (4.00 TL) yapılmıştır.

Öte yandan, Sağlık Bakanlığı ile imzalanan protokol kapsamında 2020 yılında toplu taşımada HES kodu kullanımının zorunlu hale gelmesi nedeniyle vatandaşların toplu taşıma hizmetinden faydalanabilmesi için HES kodlarının ….. kartları ile eşleştirme işlemine başlanması, tek kullanımlık ….. biletlere ise HES kodu eşleştirmesi yapılmaması nedeniyle 5 Kasım 2020 tarihi itibarıyla tek kullanımlık ….. bilet satışlarının durdurulduğu, 2021 yılı içinde de …… bilet satışı yapılmadığı,

Ancak, ….. Belediyesince …. bilet satışının pandemi döneminde kaldırılmasına rağmen bu uygulama ile ilgili Üniversiteye bilgi verilmediği,

Tespit edilmiştir.

Raporda, her ne kadar HES kodunun zorunlu hale gelmesi nedeniyle 2021 yılı içinde ….. bilet satışı yapılmadığı ve bu sebeple işçilere vasıta yardımı ödemelerinin satışı ve kullanımı olmayan tam ….. BİLET tarifesi üzerinden değil de tam ….. KART tarifesi üzerinden yapılması gerektiği ileri sürülmekte ise de;

Toplu iş sözleşmesinde yer verilen vasıta yardımı hükmü ile işyerinde servis uygulaması olmayan işçilere fiilen çalıştıkları her gün için işverence iki adet belediye otobüs bileti rayiç bedelinin net olarak ödeneceğinin belirtilmesi ve indirimli otobüs bileti ifadesine de yer verilmemesi nedeniyle UKOME'nin belirlediği tarifedeki en düşük tutarın “vasıta yardımı”na baz alınması gerektiği yaklaşımı doğru değildir. Kaldı ki, kent merkezinde çalışan personel açısından işyerine geliş ve gidişlerde tek vasıta kullanımının yeterli olmadığı, aktarım yapılması gerektiği, aktarım yapıldığında ise ayrıca ücret alındığı anlaşılmaktadır.

Ayrıca, ….. Belediyesince ….. bilet satışının pandemi döneminde kaldırıldığına ilişkin olarak İdareye herhangi bir bilgilendirmede de bulunulmamıştır.

Bu itibarla; Üniversite bünyesinde çalışmakta olan işçilere toplu sözleşme hükümlerine uygun olarak …… TL vasıta yardımı ödenmesinin mevzuatına uygun olduğu anlaşıldığından, konu hakkında ilişik bulunmadığına,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55 inci maddesi uyarınca İşbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,

Oy çokluğuyla,

Karar verildi.



Azınlık Görüşü:

Üye …. ve Üye …’… karşı oy gerekçesi;

“…. Üniversitesi Rektörlüğü ve ilgili Sendikalar arasında imzalanan toplu iş sözleşmelerinin “vasıta yardımı” başlıklı 35 inci maddesinde;

“İşçilerin, işyerlerine gelip gitmelerini temin etmek için işverence servis sağlanır. Servis güzergahı, işyeri sendika temsilcilerinin de görüşü alınarak işverence tespit edilir.

İşyerinde servis uygulaması olmayan yahut servisten yararlanamayan işçilere fiilen çalıştıkları her gün için işverence iki adet; işi gidiş gelişten sadece birinde servisten yararlanan işçilere ise bir adet büyükşehir belediyesi otobüs bileti rayiç bedeli net olarak ödenir.”

Denilmekle birlikte yapılan incelemede, … Belediyesi sınırları içerisinde 20 Kasım 2020 tarihi itibarıyla toplu taşımada HES kodunun zorunlu hale gelmesinden dolayı tek kullanımlık ….. bilet satışı ve kullanımının durdurulduğu tespit edilmiştir.

Toplu İş Sözleşmesinde açıkça düzenlendiği haliyle vasıta yardımı ödemelerinin rayiç bedel üzerinden yapılması gerekmektedir. Bu nedenle Kurumca işçilere yapılan vasıta yardımı ödemelerinin rayiç bedel olan tam ….. KART tarifesi üzerinden yapılması gerekirken satışı ve kullanımı olmayan tam …. BİLET tarifesi üzerinden yapılması nedeniyle kamu zararına neden olunduğu ve söz konusu kamu zararı tutarının sorumlularından müştereken ve müteselsilen tazminine karar verilmesi gerekir.”