Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 1. Daire Kararı
Karar Tarihi:
2/23/2023
Karar No:
115
Esas No:
10897
KARAR
Kıdem Tazminatı ve Yargılama Giderleri
Emekli aylığı almaya hak kazanan işçinin İdare bütçesinden mahkeme kararına göre ödenen kıdem tazminatı ve yargılama giderlerinin ilgili yükleniciye rücu edilmediği görülmüştür.
… Yazılım Bilişim Teknolojileri Sanayi Ticaret Anonim Şirketine ihale edilen … TL sözleşme bedelli … Online Sayaç Okuma ve Açma Kapama Hizmet Alım İşi kapsamında çalışan işçinin emekli aylığı almaya hak kazanarak işten ayrılmasına rağmen kendisine kıdem tazminatı ödenmediği gerekçesiyle idareye ve anılan şirket aleyhine açtığı dava sonucu … 3. İş Mahkemesinin … tarihli ve … sayılı kararı ile kıdem tazminatı ve yargılama giderlerinin ödenmesine karar verilmiş ve bu tutarlar … İçme Suyu ve Kanalizasyon İdaresi tarafından … İcra Dairesine ödenmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem tazminatı” başlıklı 112’nci maddesinde;
“…
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/8 md.) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları;
a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,
b) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından,
işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.
…” hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre, iş sözleşmesi 1475 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatlarının son çalıştığı kamu kurum veya kuruluşları tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi gerekmektedir.
4857 sayılı Kanun’un 112’nci maddesine 22.02.2019 tarihli ve 30694 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7166 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 11’inci maddesiyle eklenen altıncı fıkra;
“4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilere, 11/9/2014 tarihinden sonra imzalanan ihale sözleşmeleri kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde 11/9/2014 tarihinden sonra geçen süreye ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan kıdem tazminatı ödemeleri için sözleşmesinde kıdem tazminatı ödemesinden ötürü alt işverene rücu edileceğine dair açık bir hükme yer verilmemişse alt işverenlere rücu edilmez.” şeklinde olup anılan fıkra hükmü, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesine taraf olan alt yüklenicilere karşı sözleşmede açık hüküm bulunması dışında rücu yolunun kapatılması ve bu kapsamdaki derdest davaların sonlandırılmasını öngören itiraz konusu kuralların bu kesimdeki alt işverenler yönünden farklı bir uygulama getirmesinin nesnel ve makul bir temele dayalı olmaması ve itiraz konusu kurallarla getirilen farklı düzenlemenin eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinin 15.10.2019 tarihli ve 30919 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 19.09.2019 tarihli ve E.:2019/42, K.:2019/73 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
Bu durumda işveren olan kamu kurumları ile alt işveren olan yükleniciler arasında düzenlenen sözleşmede kıdem tazminatı ödemelerine ilişkin alt işverene rücu edileceğine dair bir hüküm olmasa bile işveren olan kamu kurumlarının yaptıkları kıdem tazminatı ödemeleri için alt işveren olan yüklenicilere rücu etmelerini gerekli kılmaktadır.
Bu itibarla, … TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de, bu tutar … tarihli ve … yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.
Emekli aylığı almaya hak kazanan işçinin İdare bütçesinden mahkeme kararına göre ödenen kıdem tazminatı ve yargılama giderlerinin ilgili yükleniciye rücu edilmediği görülmüştür.
… Yazılım Bilişim Teknolojileri Sanayi Ticaret Anonim Şirketine ihale edilen … TL sözleşme bedelli … Online Sayaç Okuma ve Açma Kapama Hizmet Alım İşi kapsamında çalışan işçinin emekli aylığı almaya hak kazanarak işten ayrılmasına rağmen kendisine kıdem tazminatı ödenmediği gerekçesiyle idareye ve anılan şirket aleyhine açtığı dava sonucu … 3. İş Mahkemesinin … tarihli ve … sayılı kararı ile kıdem tazminatı ve yargılama giderlerinin ödenmesine karar verilmiş ve bu tutarlar … İçme Suyu ve Kanalizasyon İdaresi tarafından … İcra Dairesine ödenmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem tazminatı” başlıklı 112’nci maddesinde;
“…
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/8 md.) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları;
a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,
b) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından,
işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.
…” hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre, iş sözleşmesi 1475 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatlarının son çalıştığı kamu kurum veya kuruluşları tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi gerekmektedir.
4857 sayılı Kanun’un 112’nci maddesine 22.02.2019 tarihli ve 30694 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7166 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 11’inci maddesiyle eklenen altıncı fıkra;
“4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilere, 11/9/2014 tarihinden sonra imzalanan ihale sözleşmeleri kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde 11/9/2014 tarihinden sonra geçen süreye ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan kıdem tazminatı ödemeleri için sözleşmesinde kıdem tazminatı ödemesinden ötürü alt işverene rücu edileceğine dair açık bir hükme yer verilmemişse alt işverenlere rücu edilmez.” şeklinde olup anılan fıkra hükmü, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesine taraf olan alt yüklenicilere karşı sözleşmede açık hüküm bulunması dışında rücu yolunun kapatılması ve bu kapsamdaki derdest davaların sonlandırılmasını öngören itiraz konusu kuralların bu kesimdeki alt işverenler yönünden farklı bir uygulama getirmesinin nesnel ve makul bir temele dayalı olmaması ve itiraz konusu kurallarla getirilen farklı düzenlemenin eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinin 15.10.2019 tarihli ve 30919 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 19.09.2019 tarihli ve E.:2019/42, K.:2019/73 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
Bu durumda işveren olan kamu kurumları ile alt işveren olan yükleniciler arasında düzenlenen sözleşmede kıdem tazminatı ödemelerine ilişkin alt işverene rücu edileceğine dair bir hüküm olmasa bile işveren olan kamu kurumlarının yaptıkları kıdem tazminatı ödemeleri için alt işveren olan yüklenicilere rücu etmelerini gerekli kılmaktadır.
Bu itibarla, … TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de, bu tutar … tarihli ve … yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?