Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 6. Daire Kararı
Karar Tarihi:
12/13/2022
Karar No:
34
Esas No:
888
KARAR
Para Cezası İadesi
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
Belediye Encümeninin 3194 sayılı İmar Kanunu’na dayanarak kaçak ve ruhsatsız yapı için verdiği para cezasının mevzuattaki şartlara aykırı olarak iade edildiği görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Encümenin görev ve yetkileri” başlıklı 34’üncü maddesinde kanunlarda öngörülen cezaları vermek encümenin görevleri arasında sayılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun;
“Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak başlanan yapılar” başlıklı 32’nci maddesinde, “…Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (...) (3) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. …”,
“İdari müeyyideler” başlıklı 42’nci maddesinde, “Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanır.
(Değişik cümle:14/2/2020-7221/11 md.) Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan ya da 27 nci madde kapsamında ruhsat alınmadan yapılabilen yapılardan aynı maddede belirtilen koşullar sağlanmadan yapılanların sahibine, yapı müteahhidine ve aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere, yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, bin Türk lirasından az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanır …”,
denilmiştir.
Anılan maddenin devamında, para cezasının hesaplanma biçimi, asıl olarak verilen para cezasının yanı sıra bu cezaya sebep teşkil eden mevzuata aykırı yapının her bir metrekaresi için ilave para cezası verileceği, aykırılığın bir ay içinde giderilmesi halinde ek olarak ilave edilen para cezasının tahsil edilmeyeceği ve tahsil edilen idari para cezalarının aynı fiil nedeniyle 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre mahkum olanlara faizsiz olarak iade edileceği hüküm altına alınmıştır.
Sorgu konusu olayda, Belediyenin İmar ve Şehircilik Müdürlüğü personeli tarafından yapı sahibi …’in kaçak ve ruhsatsız yapı inşaatında bulunduğu tespit edilmiş ve … tarihli yapı tatil zaptı düzenlenmesi sonucu Belediye Encümeni tarafından … tarihli … sayılı Encümen Kararıyla 3194 sayılı Kanun’un 42’nci maddesi gereğince … TL para cezası verilmiştir. Para cezası ilgiliye … tarihinde tebliğ alındısı ile tebliğ edilmiş ve … tarihinde tahsil edilmiştir. Ancak …, … tarihli dilekçesinde para cezasını ödediğini ve kaçak yapıyı ortadan kaldırdığını ifade etmiş ve verilen para cezasının kaldırılmasını talep etmiştir. Belediye Encümeninin … tarihli toplantısında …’in dilekçesinde belirttiği talebi haklı bulunarak … TL para cezasının … sayılı Encümen Kararı ile ilgiliye iadesine karar verilmiştir. Söz konusu karar doğrultusunda tahsil edilmiş olan para cezası … tarihli … yevmiye numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile … TL olarak ilgilisine iade edilmiştir.
3194 sayılı Kanun’un 42’nci maddesi gereği imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve haller sebebiyle verilen idari para cezaları aynı fiil nedeniyle 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre mahkum olanlara faizsiz olarak iade edilebilecektir. Sorgu konusu olayda ise aynı fiil nedeniyle Türk Ceza Kanunu’na göre verilen herhangi bir mahkumiyet durumu olmadan sadece … tarafından aykırılığın giderildiği, kaçak yapının yıkıldığı gerekçe gösterilerek Belediye Encümen kararıyla tahsil edilen para cezasının iadesine karar verilip iade edilmiştir. Bu durumda Kanunda belirtilen şartlar oluşmadan para cezasının ilgilisine iade edilmesi sonucu … TL kamu zararına neden olunmuştur.
Ancak, söz konusu kamu zararı tutarı … TL … tarih ve … numaralı dekont ile tahsil edildiği ve … ve … numaralı muhasebe işlem fişi ile muhasebe kayıtlarına alındığı anlaşıldığından konu hakkında ilişilecek husus kalmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
Belediye Encümeninin 3194 sayılı İmar Kanunu’na dayanarak kaçak ve ruhsatsız yapı için verdiği para cezasının mevzuattaki şartlara aykırı olarak iade edildiği görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Encümenin görev ve yetkileri” başlıklı 34’üncü maddesinde kanunlarda öngörülen cezaları vermek encümenin görevleri arasında sayılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun;
“Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak başlanan yapılar” başlıklı 32’nci maddesinde, “…Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (...) (3) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. …”,
“İdari müeyyideler” başlıklı 42’nci maddesinde, “Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanır.
(Değişik cümle:14/2/2020-7221/11 md.) Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan ya da 27 nci madde kapsamında ruhsat alınmadan yapılabilen yapılardan aynı maddede belirtilen koşullar sağlanmadan yapılanların sahibine, yapı müteahhidine ve aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere, yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, bin Türk lirasından az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanır …”,
denilmiştir.
Anılan maddenin devamında, para cezasının hesaplanma biçimi, asıl olarak verilen para cezasının yanı sıra bu cezaya sebep teşkil eden mevzuata aykırı yapının her bir metrekaresi için ilave para cezası verileceği, aykırılığın bir ay içinde giderilmesi halinde ek olarak ilave edilen para cezasının tahsil edilmeyeceği ve tahsil edilen idari para cezalarının aynı fiil nedeniyle 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre mahkum olanlara faizsiz olarak iade edileceği hüküm altına alınmıştır.
Sorgu konusu olayda, Belediyenin İmar ve Şehircilik Müdürlüğü personeli tarafından yapı sahibi …’in kaçak ve ruhsatsız yapı inşaatında bulunduğu tespit edilmiş ve … tarihli yapı tatil zaptı düzenlenmesi sonucu Belediye Encümeni tarafından … tarihli … sayılı Encümen Kararıyla 3194 sayılı Kanun’un 42’nci maddesi gereğince … TL para cezası verilmiştir. Para cezası ilgiliye … tarihinde tebliğ alındısı ile tebliğ edilmiş ve … tarihinde tahsil edilmiştir. Ancak …, … tarihli dilekçesinde para cezasını ödediğini ve kaçak yapıyı ortadan kaldırdığını ifade etmiş ve verilen para cezasının kaldırılmasını talep etmiştir. Belediye Encümeninin … tarihli toplantısında …’in dilekçesinde belirttiği talebi haklı bulunarak … TL para cezasının … sayılı Encümen Kararı ile ilgiliye iadesine karar verilmiştir. Söz konusu karar doğrultusunda tahsil edilmiş olan para cezası … tarihli … yevmiye numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile … TL olarak ilgilisine iade edilmiştir.
3194 sayılı Kanun’un 42’nci maddesi gereği imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve haller sebebiyle verilen idari para cezaları aynı fiil nedeniyle 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre mahkum olanlara faizsiz olarak iade edilebilecektir. Sorgu konusu olayda ise aynı fiil nedeniyle Türk Ceza Kanunu’na göre verilen herhangi bir mahkumiyet durumu olmadan sadece … tarafından aykırılığın giderildiği, kaçak yapının yıkıldığı gerekçe gösterilerek Belediye Encümen kararıyla tahsil edilen para cezasının iadesine karar verilip iade edilmiştir. Bu durumda Kanunda belirtilen şartlar oluşmadan para cezasının ilgilisine iade edilmesi sonucu … TL kamu zararına neden olunmuştur.
Ancak, söz konusu kamu zararı tutarı … TL … tarih ve … numaralı dekont ile tahsil edildiği ve … ve … numaralı muhasebe işlem fişi ile muhasebe kayıtlarına alındığı anlaşıldığından konu hakkında ilişilecek husus kalmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?