Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 3. Daire Kararı
Karar Tarihi:
4/28/2022
Karar No:
99
Esas No:
405
KARAR
Sözleşme Damga Vergisi
………. Belediyesinin çeşitli birimleri ile ………. A.Ş. arasında, personel çalıştırılmasına dayalı 13 ayrı iş için imzalanan hizmet alımı sözleşmelerine ilişkin bedeller üzerinden alınması gereken binde 9,48 oranındaki Damga Vergisinin tahsil edilmemesi suretiyle ………. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
01.07.1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun,
“Konu” başlıklı 1 inci maddesinde;
“ Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga vergisine tabidir.
Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.
…” hükmü,
“Mükellef” başlıklı 3 üncü maddesinde;
“Damga Vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir.
Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisini kişiler öder.
…” hükmü,
“Kâğıtların mahiyetlerinin tayini” başlıklı 4 üncü maddesinde ise;
“Bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılır ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunur.
Kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılır.
Mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınır.” hükmü,
“Resmi daire” başlıklı 8 inci maddesinde;
“Bu kanunda yazılı resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köylerdir.” hükmü,
“Vergileme ölçüleri” başlıklı 10 uncu maddesinde;
“Damga Vergisi nispi veya maktu olarak alınır.
Nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetleri esastır.
Belli para terimi, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade eder.” hükmü, “Vergi ve cezada sorumluluk” başlıklı 24 üncü maddesinde;
“Vergiye tabi kağıtların Damga Vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması lazım gelen vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları ibraz edenler sorumludur.
Birden fazla kişi tarafından imza edilen kâğıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenler müteselsilen sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunması Damga Vergisinin noksan ödenmesini gerektirmez. Damga Vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir. Ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar müteselsilen sorumludurlar.
…” hükmü,
“Resmi dairelerin mecburiyeti” başlıklı 26 ncı maddesinde ise;
“Resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecburdurlar.” hükmü,
yer almaktadır.
Kanuna ekli “Damga Vergisine Tâbi Kâğıtlar” başlıklı “(1) SAYILI TABLO”da sözleşmeler için, aşağıda yer verildiği üzere, binde 9,48 oranında damga vergisi alınması öngörülmüştür;
“I. Akitlerle ilgili kâğıtlar Kanunla Getirilen Uygulanacak Olan
A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar:
1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler (Binde 7,5) (Binde 9,48)
….”
Anılan hükümler birlikte değerlendirildiğinde, Damga Vergisi Kanununda yazılı resmi daire tanımı içine giren ………. Belediyesi ile ………. A.Ş. arasında imzalanan sözleşmelere ait kağıtların damga vergisini Şirket’in ödeyeceği, üzerinde yazılı belli bir para ihtiva eden sözleşmelere uygulanacak vergi oranının, “(1) Sayılı Tablo”dan hareketle binde 9,48 olacağı ve Belediye görevlilerinin, kendilerine ibraz edilen kağıtların damga vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecbur oldukları sonucu çıkmaktadır.
………. Belediyesi bünyesinde faaliyet gösteren çeşitli müdürlükler ile ………. A.Ş. arasında, 2020 yılı kapsamında imzalanan Hizmet Alım Sözleşmeleri’nin;
“Sözleşmenin türü ve bedeli” başlıklı 5 inci maddelerinde; sözleşmenin birim fiyatlı olduğu ve yapılan işlere ilişkin bedellerin ödenmesinde, yüklenicinin birim fiyat teklif cetvelinde teklif ettiği birim fiyatların esas alınacağı,
“Sözleşmeye dâhil olan giderler” başlıklı 6 ncı maddelerinde ise;
Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi (KDV hariç), resim ve harç giderleri, koruyucu giyim giderleri (teknik şartnamenin ilgili maddesinde adet ve özellikleri belirtilmiştir) 20.06.2012 tarihli ve 6331 sayılı Kanun gereği istihdam edilecek personele çalışma süresi dahilinde mesleki risklerin önlenmesi amacıyla, ‘iş sağlığı ve güvenliği’ konularında eğitim ve bilgi verilmesi gibi giderler ile iş yeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücretinin teklif fiyata dâhil olduğu ve % 4 genel giderler kapsamında yüklenici tarafından karşılanacağı,
belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümler ve yapılan açıklamalara aykırı olarak, ………. Belediyesinin çeşitli birimleri ile ………. A.Ş. arasında, personel çalıştırılmasına dayalı 13 ayrı iş için imzalanan hizmet alımı sözleşmelerine ilişkin bedeller üzerinden alınması gereken binde 9,48 oranındaki damga vergisinin tahsil edilmemesi suretiyle ………. TL kamu zararına sebebiyet verilmiş olduğu görülmekle birlikte, söz konusu tutarın, ………. tarihli ve ………. numaralı tahsilat makbuzu ile tahsil olunduğu ve ………. tarihli ve ………. sayılı Muhasebe İşlem Fişi ile ilgili hesaba gelir kaydedildiği görüldüğünden, söz konusu kamu zararı için ilişilecek husus kalmadığına ve yapılan tahsilatın ilamda gösterilmesine; 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
………. Belediyesinin çeşitli birimleri ile ………. A.Ş. arasında, personel çalıştırılmasına dayalı 13 ayrı iş için imzalanan hizmet alımı sözleşmelerine ilişkin bedeller üzerinden alınması gereken binde 9,48 oranındaki Damga Vergisinin tahsil edilmemesi suretiyle ………. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
01.07.1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun,
“Konu” başlıklı 1 inci maddesinde;
“ Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga vergisine tabidir.
Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.
…” hükmü,
“Mükellef” başlıklı 3 üncü maddesinde;
“Damga Vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir.
Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisini kişiler öder.
…” hükmü,
“Kâğıtların mahiyetlerinin tayini” başlıklı 4 üncü maddesinde ise;
“Bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılır ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunur.
Kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılır.
Mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınır.” hükmü,
“Resmi daire” başlıklı 8 inci maddesinde;
“Bu kanunda yazılı resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köylerdir.” hükmü,
“Vergileme ölçüleri” başlıklı 10 uncu maddesinde;
“Damga Vergisi nispi veya maktu olarak alınır.
Nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetleri esastır.
Belli para terimi, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade eder.” hükmü, “Vergi ve cezada sorumluluk” başlıklı 24 üncü maddesinde;
“Vergiye tabi kağıtların Damga Vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması lazım gelen vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları ibraz edenler sorumludur.
Birden fazla kişi tarafından imza edilen kâğıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenler müteselsilen sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunması Damga Vergisinin noksan ödenmesini gerektirmez. Damga Vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir. Ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar müteselsilen sorumludurlar.
…” hükmü,
“Resmi dairelerin mecburiyeti” başlıklı 26 ncı maddesinde ise;
“Resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecburdurlar.” hükmü,
yer almaktadır.
Kanuna ekli “Damga Vergisine Tâbi Kâğıtlar” başlıklı “(1) SAYILI TABLO”da sözleşmeler için, aşağıda yer verildiği üzere, binde 9,48 oranında damga vergisi alınması öngörülmüştür;
“I. Akitlerle ilgili kâğıtlar Kanunla Getirilen Uygulanacak Olan
A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar:
1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler (Binde 7,5) (Binde 9,48)
….”
Anılan hükümler birlikte değerlendirildiğinde, Damga Vergisi Kanununda yazılı resmi daire tanımı içine giren ………. Belediyesi ile ………. A.Ş. arasında imzalanan sözleşmelere ait kağıtların damga vergisini Şirket’in ödeyeceği, üzerinde yazılı belli bir para ihtiva eden sözleşmelere uygulanacak vergi oranının, “(1) Sayılı Tablo”dan hareketle binde 9,48 olacağı ve Belediye görevlilerinin, kendilerine ibraz edilen kağıtların damga vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecbur oldukları sonucu çıkmaktadır.
………. Belediyesi bünyesinde faaliyet gösteren çeşitli müdürlükler ile ………. A.Ş. arasında, 2020 yılı kapsamında imzalanan Hizmet Alım Sözleşmeleri’nin;
“Sözleşmenin türü ve bedeli” başlıklı 5 inci maddelerinde; sözleşmenin birim fiyatlı olduğu ve yapılan işlere ilişkin bedellerin ödenmesinde, yüklenicinin birim fiyat teklif cetvelinde teklif ettiği birim fiyatların esas alınacağı,
“Sözleşmeye dâhil olan giderler” başlıklı 6 ncı maddelerinde ise;
Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi (KDV hariç), resim ve harç giderleri, koruyucu giyim giderleri (teknik şartnamenin ilgili maddesinde adet ve özellikleri belirtilmiştir) 20.06.2012 tarihli ve 6331 sayılı Kanun gereği istihdam edilecek personele çalışma süresi dahilinde mesleki risklerin önlenmesi amacıyla, ‘iş sağlığı ve güvenliği’ konularında eğitim ve bilgi verilmesi gibi giderler ile iş yeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücretinin teklif fiyata dâhil olduğu ve % 4 genel giderler kapsamında yüklenici tarafından karşılanacağı,
belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümler ve yapılan açıklamalara aykırı olarak, ………. Belediyesinin çeşitli birimleri ile ………. A.Ş. arasında, personel çalıştırılmasına dayalı 13 ayrı iş için imzalanan hizmet alımı sözleşmelerine ilişkin bedeller üzerinden alınması gereken binde 9,48 oranındaki damga vergisinin tahsil edilmemesi suretiyle ………. TL kamu zararına sebebiyet verilmiş olduğu görülmekle birlikte, söz konusu tutarın, ………. tarihli ve ………. numaralı tahsilat makbuzu ile tahsil olunduğu ve ………. tarihli ve ………. sayılı Muhasebe İşlem Fişi ile ilgili hesaba gelir kaydedildiği görüldüğünden, söz konusu kamu zararı için ilişilecek husus kalmadığına ve yapılan tahsilatın ilamda gösterilmesine; 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?