Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 6. Daire Kararı
Karar Tarihi:
4/6/2023
Karar No:
114
Esas No:
908
KARAR
Derneğe Nakit Aktarımı
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
Denetçi tarafından düzenlenen sorguda, … Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı tarafından … Engelliler Gençlik ve Spor Kulübü Derneğine doğrudan nakit transfer edilmesi sonucu kamu zararına neden olunduğu iddia edilmişse de;
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun;
“Hemşehri Hukuku” başlıklı 13’üncü maddesinde, “Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu zedelemeyecek koşullarda sunulması zorunludur.
Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin korunması konusunda gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmalarda üniversitelerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, sivil toplum kuruluşları ve uzman kişilerin katılımını sağlayacak önlemler alınır.
…”,
“Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde, “Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;
a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. …
b) Devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilir veya yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir;
….”,
“Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinde, “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları şunlardır:
a) Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunmak.
…”,
hükümleri yer almaktadır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 29’uncu maddesinin birinci fıkrası ise, “Gerçek veya tüzel kişilere kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.” hükmünü içermektedir.
Diğer yandan, 6360 sayılı Kanun’la 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesinin üçüncü fıkrasına, “5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10 uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz.” hükmü eklenerek 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinde düzenlenen genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin kamu yararı amacıyla dernek, vakıf, birlik vb. teşekküllere yardım yapabilmesi imkanı belediyeler için kaldırılmıştır. Bu bağlamda, 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ve 5253 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi uygulanamayacağından, 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesindeki dernek ve vakıflarla ile ilgili hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir. 75’inci maddeye göre, kamuya yararlı dernekler ve vergiden muaf vakıflarla ortak hizmet projesi gerçekleştirilebilmektedir.
… Büyükşehir Belediyesi ile … Derneği … Şubesi Başkanlığı arasında Ortak Hizmet Projesi ve İşbirliği Protokolü imzalanmıştır.
Söz konusu Protokolün;
“Süre” başlıklı 6’ncı maddesinde, “Bu protokol imzalandığı tarihten itibaren 3 (üç) yıl geçerlidir. Tarafların tekrar anlaşması halinde protokol uzatılabilir.”,
“Ortak hükümler” başlıklı 7/e maddesinde, “Dernek tarafından alınan kararlar doğrultusunda dernek bünyesinde ortak faaliyetler sürdürmekte olan ve dernek üyelerince kurulmuş … Spor Kulübü Derneğine üye engelli birey ve aileleri de bu protokol kapsamında Büyükşehir Belediyesince sağlanan tüm hizmetlerden yararlandırılır.”,
“Tarafların yükümlülükleri” başlıklı 8/A maddesinde, “ç) Protokol kapsamında engellilere yönelik eğitim çalışmaları, sportif ve kültürel faaliyetlere imkanlar dahilinde destek sağlamak,
d) Derneğe işbirliği protokolü çerçevesinde yürütülecek hizmetlerle ilgili olarak hizmet binası (mevcut hizmet binalarından tahsis veya kiralama yoluyla) sağlamak, sağlanacak hizmet ünitesinin elektrik su giderlerini karşılamak,”,
“Yürürlük” başlıklı 10’uncu maddesinde ise, “İşbu protokol ilk defa 10.05.2010 tarihinde 3 (üç) yıl süre ile geçerli olmak üzere taraflarca imzalanmış karşılıklı mutabakat sonucu 26.04.2013 tarihinde yeniden taraflarca imzalanmış olup tekrar tarafların mutabakatı sonucu 25.04.2016 tarihinde imzalanmıştır. Bu protokol tarafların karşılıklı mutabakatı sağlanarak 5 (beş) yıl süre ile geçerli olmak üzere imzalandığı tarihte yürürlüğe girer 20.02.2024 tarihine kadar devam eder. Protokolün imzalanmasını müteakiben Büyükşehir Belediye Meclisine bilgi verilir.”,
denilmektedir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri, Belediye ile Dernek arasındaki imzalanan Protokol, sorumluların savunmaları ve savunma ekinde sunulan belgeler birlikte değerlendirildiğinde; bahse konu Ortak Hizmet Projesi ve İşbirliği Protokolü, … Derneği … Şubesi Başkanlığına yönelik düzenlenmiş olmakla beraber … Engelliler Gençlik Spor Kulübü Derneği üyelerinin aynı zamanda … Derneği üyeleri olması ve … Derneği bünyesinde ortak faaliyetler sürdürmesi nedeniyle Protokolün her iki Derneğin faaliyetlerini de kapsadığı, bu hususun Protokolün 7’nci maddesinin (f) bendinde yer aldığı, sorguya konu ödemenin de Protokolün bu hükmüne istinaden … Derneği … Şubesi yerine … Engelliler Gençlik Spor Kulübü Derneğine yapıldığı görüldüğünden, söz konusu Derneğe yapılan ortak hizmet projesi kapsamındaki yardımın yukarıda yer alan mevzuat kapsamında yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, mevzuatına uygun olduğu anlaşılan … TL ödeme ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
Denetçi tarafından düzenlenen sorguda, … Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı tarafından … Engelliler Gençlik ve Spor Kulübü Derneğine doğrudan nakit transfer edilmesi sonucu kamu zararına neden olunduğu iddia edilmişse de;
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun;
“Hemşehri Hukuku” başlıklı 13’üncü maddesinde, “Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu zedelemeyecek koşullarda sunulması zorunludur.
Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin korunması konusunda gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmalarda üniversitelerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, sivil toplum kuruluşları ve uzman kişilerin katılımını sağlayacak önlemler alınır.
…”,
“Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde, “Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;
a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. …
b) Devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilir veya yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir;
….”,
“Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinde, “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları şunlardır:
a) Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunmak.
…”,
hükümleri yer almaktadır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 29’uncu maddesinin birinci fıkrası ise, “Gerçek veya tüzel kişilere kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.” hükmünü içermektedir.
Diğer yandan, 6360 sayılı Kanun’la 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesinin üçüncü fıkrasına, “5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10 uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz.” hükmü eklenerek 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinde düzenlenen genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin kamu yararı amacıyla dernek, vakıf, birlik vb. teşekküllere yardım yapabilmesi imkanı belediyeler için kaldırılmıştır. Bu bağlamda, 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ve 5253 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi uygulanamayacağından, 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesindeki dernek ve vakıflarla ile ilgili hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir. 75’inci maddeye göre, kamuya yararlı dernekler ve vergiden muaf vakıflarla ortak hizmet projesi gerçekleştirilebilmektedir.
… Büyükşehir Belediyesi ile … Derneği … Şubesi Başkanlığı arasında Ortak Hizmet Projesi ve İşbirliği Protokolü imzalanmıştır.
Söz konusu Protokolün;
“Süre” başlıklı 6’ncı maddesinde, “Bu protokol imzalandığı tarihten itibaren 3 (üç) yıl geçerlidir. Tarafların tekrar anlaşması halinde protokol uzatılabilir.”,
“Ortak hükümler” başlıklı 7/e maddesinde, “Dernek tarafından alınan kararlar doğrultusunda dernek bünyesinde ortak faaliyetler sürdürmekte olan ve dernek üyelerince kurulmuş … Spor Kulübü Derneğine üye engelli birey ve aileleri de bu protokol kapsamında Büyükşehir Belediyesince sağlanan tüm hizmetlerden yararlandırılır.”,
“Tarafların yükümlülükleri” başlıklı 8/A maddesinde, “ç) Protokol kapsamında engellilere yönelik eğitim çalışmaları, sportif ve kültürel faaliyetlere imkanlar dahilinde destek sağlamak,
d) Derneğe işbirliği protokolü çerçevesinde yürütülecek hizmetlerle ilgili olarak hizmet binası (mevcut hizmet binalarından tahsis veya kiralama yoluyla) sağlamak, sağlanacak hizmet ünitesinin elektrik su giderlerini karşılamak,”,
“Yürürlük” başlıklı 10’uncu maddesinde ise, “İşbu protokol ilk defa 10.05.2010 tarihinde 3 (üç) yıl süre ile geçerli olmak üzere taraflarca imzalanmış karşılıklı mutabakat sonucu 26.04.2013 tarihinde yeniden taraflarca imzalanmış olup tekrar tarafların mutabakatı sonucu 25.04.2016 tarihinde imzalanmıştır. Bu protokol tarafların karşılıklı mutabakatı sağlanarak 5 (beş) yıl süre ile geçerli olmak üzere imzalandığı tarihte yürürlüğe girer 20.02.2024 tarihine kadar devam eder. Protokolün imzalanmasını müteakiben Büyükşehir Belediye Meclisine bilgi verilir.”,
denilmektedir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri, Belediye ile Dernek arasındaki imzalanan Protokol, sorumluların savunmaları ve savunma ekinde sunulan belgeler birlikte değerlendirildiğinde; bahse konu Ortak Hizmet Projesi ve İşbirliği Protokolü, … Derneği … Şubesi Başkanlığına yönelik düzenlenmiş olmakla beraber … Engelliler Gençlik Spor Kulübü Derneği üyelerinin aynı zamanda … Derneği üyeleri olması ve … Derneği bünyesinde ortak faaliyetler sürdürmesi nedeniyle Protokolün her iki Derneğin faaliyetlerini de kapsadığı, bu hususun Protokolün 7’nci maddesinin (f) bendinde yer aldığı, sorguya konu ödemenin de Protokolün bu hükmüne istinaden … Derneği … Şubesi yerine … Engelliler Gençlik Spor Kulübü Derneğine yapıldığı görüldüğünden, söz konusu Derneğe yapılan ortak hizmet projesi kapsamındaki yardımın yukarıda yer alan mevzuat kapsamında yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, mevzuatına uygun olduğu anlaşılan … TL ödeme ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?