Derneğe Nakdi Yardım

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;

Denetçi tarafından, … Belediyesince Belediye Meclisi Kararı ile … İlçesi … … … Derneğine nakdi yardım yapılması sonucu kamu zararına neden olunduğu iddia edilmişse de;

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun;

“Hemşehri Hukuku” başlıklı 13’üncü maddesinde, “Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu zedelemeyecek koşullarda sunulması zorunludur.

Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin korunması konusunda gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmalarda üniversitelerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, sivil toplum kuruluşları ve uzman kişilerin katılımını sağlayacak önlemler alınır.

…”,

“Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde, “Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;

a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. …

b) Devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilir veya yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir;

….”,

“Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinde, “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları şunlardır:

a) Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunmak.

…”,

hükümleri yer almaktadır.

Ayrıca, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu zararı” başlıklı 71’inci maddesinde, “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

Kamu zararının belirlenmesinde;

a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

f) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 md.)

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

Esas alınır.

…” denilmektedir.

… tarihli ve … sayılı … Belediyesi Meclis Kararında, “… İlçemizde yapımı tamamlanan ve 2020 yılı eğitim öğretim döneminde öğrenci kayıtlarına başlayacak olan … … Üniversitesi … … ve … Meslek Yüksekokulu yolunun ve kaldırımlarının yapılmasına karar verilmiş olup, ancak ihale sürecinin uzun sürmesinden dolayı yapılan yol yardımı için Belediyemiz Fen İşleri Müdürlüğü tarafından maliyet keşfi çıkartılarak çıkacak keşif bedeli kadar ödeneğin Üniversite Derneğine aktarılması ve işin Dernek tarafından yaptırılarak ödeneğin aktarılmasına oy birliği ile …” karar verilmiştir.

Ayrıca, Belediye ile … İlçesi … … … Derneği arasında söz konusu Yüksekokul binasının yapımı, çevre peyzaj düzenlemesi, yollarının yapımı ve diğer iş ve işlemler için Belediye bütçesinden adı geçen Derneğe ödenek aktarımına yönelik … tarihinde “İşbirliği Protokolü” imzalanmıştır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri, Belediye ile Dernek arasındaki imzalanan Protokol, sorumluların savunmaları ve Belediye Meclisi Kararı birlikte değerlendirildiğinde, … … Üniversitesi … … ve … Meslek Yüksekokulu öğrencilerine yönelik olarak üniversite yolu ile ve çevre düzenlemesinin yapılması amacıyla münhasıran bu amaçla kurulmuş bulunan … İlçesi … … … Derneğine para aktarımında bulunulduğu, söz konusu hizmetin adı geçen Yüksekokulun açılmasına az bir süre kalması ve ihale aşamasının uzun sürmesi nedenleriyle hizmetin ivediliğine binaen açık ihale usulü ile yapılan işlerin fiyatları ile aynı fiyata adı geçen Derneğe yaptırıldığı, bu sebeple özü itibariyle söz konusu para aktarımının Derneğe yapılan nakdi yardım olarak değerlendirilmemesinin gerektiği, usul yönünden hatalı olduğu açık olsa da bu işlem sonucunda 5018 sayılı Kanun’un yukarıda yer alan 71’inci maddesinde belirtilen esaslar muvacehesinde oluşmuş kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması gibi bir halin varlığından söz etmenin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla, kamu zararı oluşmayan … TL ödeme ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla karar verildi.

Karşı Oy:

Üye … … ve Üye … …’ın karşı oy gerekçesi:

… Belediyesi tarafından Belediye Meclisi Kararı ile … İlçesi … … … Derneğine nakdi yardım yapılması ile ilgili olarak;

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde, gerçek veya tüzel kişilere kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamayacağı, yardımda bulunulamayacağı veya menfaat sağlanamayacağı, ancak genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun “Yardım ve işbirliği” başlıklı 10’uncu maddesinin birinci fıkrasında, derneklerin 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütebilecekleri belirtilmiştir.

Öğrenci yurdu, alt yapı ve çevre düzenlemesi yapmak 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesine göre belediyenin asli görevlerindendir. 5393 sayılı Kanun’un “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, belediyenin, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; kamu yararına çalışan dernekler ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebileceği, ancak diğer dernekler ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerektiği ifade edilmiş, Kanun’un 75’inci maddesinin üçüncü fıkrasında ise 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmayacağı hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda bahsi geçen mevzuat hükümleri uyarınca, her ne kadar 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinde kamu kurumlarınca derneklere yardım yapılabileceği belirtilmiş ise de 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesine eklenen üçüncü fıkra ile bu hükümlerin belediyeler için uygulanma olanağı kalmamıştır. Bu durumun istisnası ise 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde ifade edildiği üzere ortak hizmet projeleridir. Buna göre, belediyelerin dernek, vakıf gibi kuruluşlarla ortak hizmet projesi gerçekleştirebileceği, ancak bu kuruluşlara ayni ya da nakdi yardım yapamayacakları görülmektedir.

Yapılan işlemin ortak hizmet projesi kapsamında değerlendirilebilmesi için yukarıdaki Kanun hükmünde yazan şartların gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Belediye Meclisi söz konusu yardıma ilişkin … tarih ve … sayılı bir Karar almış ve … İlçesi … … … Derneği ile bir Protokol imzalamıştır. Ancak bahsi geçen Dernek, kamu yararına çalışan dernek statüsünde olmadığı için Belediye ile bu Dernek arasında ortak hizmet projesi yapılabilmesi için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması şarttır. Söz konusu iznin alınmaması nedeniyle Derneğe aktarılan paranın ortak hizmet projesi kapsamında değerlendirilmesi de mümkün olmadığından kamu zararına neden olunmuştur.

Açıklanan gerekçelerle, söz konusu kamu zararı tutarı … TL’nin sorumlularına ödettirilmesi gerektiği düşüncesiyle çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.