Gecikme bedeli



Belediyeye ait araçların muayenelerinin geciktirilmesinden kaynaklanan gecikme bedellerinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucu … TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin olarak,

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun;

“Araçların muayenesi başlıklı 34’üncü maddesinde;

“Trafiğe çıkarılacak motorlu araçların teknik şartlara uyup uymadığı ekonomik yapıları da, dikkate alınmak suretiyle belirli zamanlarda muayene edilerek tespit edilir.

…

Motorlu araçların muayenelerinin, yönetmelikte belirtilen süreler içinde yaptırılması zorunludur.

…”

“Muayeneye yetkili kuruluşlar” başlıklı 35’inci maddesinde,

“…

Muayene süresi geçirilen her ay için muayene ücreti, yetki verilen gerçek veya tüzelkişi ya da alt işleticiler tarafından, % 5 fazlası ile tahsil edilir.

…”

denilmektedir.

Bu Kanuna dayanılarak 06.01.2021 tarih ve 31356 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmelik’in “Muayene Süresi” başlıklı 14’üncü maddesinin birinci fıkrasında;

“Araçlar cinslerine, kullanma amaç ve şekillerine uygun olarak periyodik muayeneye tabidir. …” denilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12’nci maddesinde devlet memurlarının, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorunda oldukları ve devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinde;

“Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

Kamu zararının belirlenmesinde;

…

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

Esas alınır.

…

Kamu zararının, bu zarara neden olan kamu görevlisinden veya diğer gerçek ve tüzel kişilerden tahsiline ilişkin usûl ve esaslar, Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu maddeye dayanılarak 19.10.2006 tarih ve 26324 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Kamu zararının belirlenmesi” başlıklı 6’ıncı maddesinde,

“(1) Kamu zararının belirlenmesinde;

…

g) Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi,

…

esas alınır.” denilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, motorlu araçların muayenelerinin mevzuatta öngörülen sürelerde yaptırılması, aksi takdirde muayene ücretinin her ay için %5 gecikme bedeli ile birlikte tahsil edileceği ve kamu idarelerinin yükümlülüklerini mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirmemesi nedeniyle kendilerine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet yüklenmesi halinde 5018 sayılı Kanun’un 71’inci maddesinde tanımlandığı şekilde kamu zararına sebebiyet verileceği anlaşıldığından, bu zararın kasıt, kusur veya ihmali olan görevlilerden tahsil edilmesi gerekmektedir.

Ancak yapılan incelemede, Belediyeye ait araçlarla ilgili olarak ilgili araç muayene istasyonu tarafından düzenlenen makbuzlar kontrol edildiğinde; bazı araçların muayenelerinin geciktirilmesinden kaynaklanan gecikme bedellerinin Belediye tarafından ödenmesi sonucu … TL kamu zararına sebebiyet verildiği görülmüşse de,

Sorumlular tarafından gönderilen savunmalardan, sorgu üzerine söz konusu … TL kamu zararının;

… TL’sinin … tarih ve … seri no.lu dekont ile Harcama Yetkilisi (… Müdürü) … ’den tahsil edilerek, … tarih ve … yevmiye numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile,

… TL’sinin … tarih ve … seri no.lu dekont ile Gerçekleştirme Görevlisi (İşçi) …’dan tahsil edilerek, … tarih ve … yevmiye numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile,

Gelir kaydedildiği anlaşıldığından, … TL hakkında ilişilecek bir husus kalmadığına, yapılan tahsilatın İlamda gösterilmesine, oy birliğiyle karar verildi.