Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 3. Daire Kararı
Karar Tarihi:
10/4/2022
Karar No:
126
Esas No:
409
KARAR
Asgari ücret destek kesintisi
………. Belediyesi tarafından, ………. AŞ.’den yapılan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçiler dolayısıyla Şirketin yararlandığı asgari ücret destek tutarlarının hakediş ödemelerinden kesilmemesi sonucu ………. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
25.03.2020 tarih ve 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 29 uncu maddesi ile 31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen Geçici 80 inci maddenin 1 inci fıkrasında;
“4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;
a) 2019 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 128 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2020 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
b) 2020 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 2,50 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Ancak (a) bendinde belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş yerleri için 256 Türk lirası olarak esas alınır.
…” hükmüne,
9 uncu fıkrasında ise;
“4734 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.” hükmüne,
yer verildiği,
04.01.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde “il özel idareleri ve belediyeler” ifadesinin yer aldığı görüldüğünden, kapsam dahilinde bulunan ………. Belediyesi tarafından, ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 5510 sayılı Kanunun Geçici 80 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarların, işverenlerin hakedişinden kesilmesi gerektiği,
5510 sayılı Kanunun Geçici 80 inci maddesinin son fıkrasında yer alan;
“Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Türkiye İş Kurumunun görüşleri alınmak suretiyle Kurum tarafından belirlenir.” hükmü ve,
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinde yer alan;
“Bu Kanunun uygulanmasında;
…
2) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığını,
…ifade eder.” hükmü uyarınca,
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından her yıl yayımlanan genelgelerle, işverenlerin asgari ücret desteğinden yararlanmasına ve ihale makamlarınca bu destekten yararlanan işverenlerin hakedişlerinden kesinti yapılmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği,
Bu kapsamda 2020 yılı için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayımlanan 21.04.2020 tarih ve 2020/10 sayılı Genelgenin “İhale Makamlarınca Destekten Yararlanan İşverenlerin Hakedişlerinden Yapılacak Kesintilere İlişkin Usul ve Esaslar” başlıklı 6 ncı maddesinde; 5510 sayılı Kanunun Geçici 80 inci maddesi kapsamında destekten yararlanan işverenlerin, yararlandıkları destek tutarlarının ihale makamlarınca hakedişlerinden kesilebilmesi için, söz konusu destek kapsamında yararlanılan tutarın, Sosyal Güvenlik Kurumu internet sitesinde yer alan “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından görülebileceğinin belirtildiği,
Anılan Genelgenin “Tereddüt Edilen Hususlarla İlgili Başvuru Yapılması Gereken Kurum” başlıklı 8.5 maddesinde ise;
“Kurum ve kuruluşların (işyerlerinin) 5018 sayılı Kanunun eki I sayılı cetvele (genel bütçe kapsamındaki kuruluşlar içine) girip girmediği Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne, ihale makamlarının destek tutarına ilişkin hakedişlerden yaptıkları kesintilerin İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılıp aktarılmayacağı, aktarılacaksa her ay mı yoksa yıl sonunda mı İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılacağı gibi hususlardaki sorularına ilişkin başvuru mercii Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü; … olduğundan belirtilen hususlarda ilgili kuruma müracaat edilmesi gerekmektedir.” hükmüne yer verildiği,
01.09.2019 tarihinde ………. Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü ile ………. A.Ş. arasında süresiz olarak akdedilen Hizmet Alımına Ait Sözleşmenin, “Sözleşmenin türü ve bedeli” başlıklı 6 ncı maddesinde;
6.1. Bu sözleşme götürü bedel sözleşme olup, Yüregir Belediyesi ile 4734 sayılı Kanun kapsamında hizmet alımı yoluyla personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesi kapsamında sözleşme imzalayan firmalarda 04.12.2017 tarihi ve öncesinde çalıştırdıkları personeller için öngörülen vasıflar dikkate alınarak, Şirket tarafından İçinde bulunduğu yıla ve döneme ait olan Asgari İşçilik Maliyeti + Sözleşme ve Genel Giderler + % 7 işveren karı eklenmek suretiyle bulunan tutar aylık ödenecektir.
…” denilmek suretiyle, asgari ücret artışından kaynaklanan fiyat farkının yükleniciye ödenmesine karar verildiği ve söz konusu fiyat farkı tutarlarının yapılan hakediş ödemelerine dahil edildiği,
görülmüştür.
Ancak yapılan denetimler sırasında, Sosyal Güvenlik Kurumu internet sitesinin “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından elde edilen bilgiler doğrultusunda, ………. Belediyesi tarafından 2020 yılı için yapılan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçiler için asgari ücret desteğinden yararlanmış olduğu tespit edilen ………. A.Ş.’ye yapılan hakediş ödemelerinden söz konusu destek tutarlarının kesilmemesi suretiyle, ………. TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği,
Söz konusu kamu zararının ortaya çıkması hususunda; 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32 ve “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33 üncü maddeleri gereğince ödeme emri ve eki belgelerde imzası bulunan harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumlu olduğu,
anlaşılmakla birlikte,
………. A.Ş.’nin yararlandığı asgari ücret destek tutarlarının, Şirkete yapılan hakediş ödemelerinden kesilmemesi suretiyle oluşan ………. TL tutarındaki kamu zararının, ………. tarihli ve ………. numaralı Muhasebe İşlem Fişleri ve ………. tarihli ve ………. numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile Şirket alacaklarından mahsuben tahsil edildiği anlaşıldığından bu tutar için ilişilecek husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
………. Belediyesi tarafından, ………. AŞ.’den yapılan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçiler dolayısıyla Şirketin yararlandığı asgari ücret destek tutarlarının hakediş ödemelerinden kesilmemesi sonucu ………. TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
25.03.2020 tarih ve 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 29 uncu maddesi ile 31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen Geçici 80 inci maddenin 1 inci fıkrasında;
“4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;
a) 2019 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 128 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2020 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
b) 2020 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 2,50 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Ancak (a) bendinde belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş yerleri için 256 Türk lirası olarak esas alınır.
…” hükmüne,
9 uncu fıkrasında ise;
“4734 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.” hükmüne,
yer verildiği,
04.01.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde “il özel idareleri ve belediyeler” ifadesinin yer aldığı görüldüğünden, kapsam dahilinde bulunan ………. Belediyesi tarafından, ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 5510 sayılı Kanunun Geçici 80 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarların, işverenlerin hakedişinden kesilmesi gerektiği,
5510 sayılı Kanunun Geçici 80 inci maddesinin son fıkrasında yer alan;
“Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Türkiye İş Kurumunun görüşleri alınmak suretiyle Kurum tarafından belirlenir.” hükmü ve,
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinde yer alan;
“Bu Kanunun uygulanmasında;
…
2) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığını,
…ifade eder.” hükmü uyarınca,
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından her yıl yayımlanan genelgelerle, işverenlerin asgari ücret desteğinden yararlanmasına ve ihale makamlarınca bu destekten yararlanan işverenlerin hakedişlerinden kesinti yapılmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği,
Bu kapsamda 2020 yılı için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayımlanan 21.04.2020 tarih ve 2020/10 sayılı Genelgenin “İhale Makamlarınca Destekten Yararlanan İşverenlerin Hakedişlerinden Yapılacak Kesintilere İlişkin Usul ve Esaslar” başlıklı 6 ncı maddesinde; 5510 sayılı Kanunun Geçici 80 inci maddesi kapsamında destekten yararlanan işverenlerin, yararlandıkları destek tutarlarının ihale makamlarınca hakedişlerinden kesilebilmesi için, söz konusu destek kapsamında yararlanılan tutarın, Sosyal Güvenlik Kurumu internet sitesinde yer alan “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından görülebileceğinin belirtildiği,
Anılan Genelgenin “Tereddüt Edilen Hususlarla İlgili Başvuru Yapılması Gereken Kurum” başlıklı 8.5 maddesinde ise;
“Kurum ve kuruluşların (işyerlerinin) 5018 sayılı Kanunun eki I sayılı cetvele (genel bütçe kapsamındaki kuruluşlar içine) girip girmediği Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne, ihale makamlarının destek tutarına ilişkin hakedişlerden yaptıkları kesintilerin İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılıp aktarılmayacağı, aktarılacaksa her ay mı yoksa yıl sonunda mı İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılacağı gibi hususlardaki sorularına ilişkin başvuru mercii Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü; … olduğundan belirtilen hususlarda ilgili kuruma müracaat edilmesi gerekmektedir.” hükmüne yer verildiği,
01.09.2019 tarihinde ………. Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü ile ………. A.Ş. arasında süresiz olarak akdedilen Hizmet Alımına Ait Sözleşmenin, “Sözleşmenin türü ve bedeli” başlıklı 6 ncı maddesinde;
6.1. Bu sözleşme götürü bedel sözleşme olup, Yüregir Belediyesi ile 4734 sayılı Kanun kapsamında hizmet alımı yoluyla personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesi kapsamında sözleşme imzalayan firmalarda 04.12.2017 tarihi ve öncesinde çalıştırdıkları personeller için öngörülen vasıflar dikkate alınarak, Şirket tarafından İçinde bulunduğu yıla ve döneme ait olan Asgari İşçilik Maliyeti + Sözleşme ve Genel Giderler + % 7 işveren karı eklenmek suretiyle bulunan tutar aylık ödenecektir.
…” denilmek suretiyle, asgari ücret artışından kaynaklanan fiyat farkının yükleniciye ödenmesine karar verildiği ve söz konusu fiyat farkı tutarlarının yapılan hakediş ödemelerine dahil edildiği,
görülmüştür.
Ancak yapılan denetimler sırasında, Sosyal Güvenlik Kurumu internet sitesinin “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından elde edilen bilgiler doğrultusunda, ………. Belediyesi tarafından 2020 yılı için yapılan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçiler için asgari ücret desteğinden yararlanmış olduğu tespit edilen ………. A.Ş.’ye yapılan hakediş ödemelerinden söz konusu destek tutarlarının kesilmemesi suretiyle, ………. TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği,
Söz konusu kamu zararının ortaya çıkması hususunda; 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32 ve “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33 üncü maddeleri gereğince ödeme emri ve eki belgelerde imzası bulunan harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumlu olduğu,
anlaşılmakla birlikte,
………. A.Ş.’nin yararlandığı asgari ücret destek tutarlarının, Şirkete yapılan hakediş ödemelerinden kesilmemesi suretiyle oluşan ………. TL tutarındaki kamu zararının, ………. tarihli ve ………. numaralı Muhasebe İşlem Fişleri ve ………. tarihli ve ………. numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile Şirket alacaklarından mahsuben tahsil edildiği anlaşıldığından bu tutar için ilişilecek husus kalmadığına, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Kararla ilgili sorunuz mu var?