Karar Künyesi
Karar Türü:
Sayıştay 7. Daire Kararı
Karar Tarihi:
2/16/2023
Karar No:
Yok
Esas No:
571
KARAR
Kiralanan minibüs cinsi taşıtların aylık kiralama bedellerinin kasko sigortası değerinin %2’sini aşması:
Belediyesince ihale edilmiş olup … Taşımacılık Turizm Sanayi Ticaret Limited Şirketi yükleminde bulunan … ihale kayıt numaralı ve … TL sözleşme bedelli “Belediye Hizmetlerinin Yürütülmesi İçin Hizmet Aracı Kiralanması ve Yardımcı Personel Destek Alım İşi” kapsamında kiralanan minibüs cinsi taşıtların aylık kiralama bedellerinin kasko sigortası değerinin %2’sini aşması ve yükleniciye bu tutarlar üzerinden ödeme yapılması suretiyle kamu zararına neden olunduğu iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;
01.04.2006 tarih ve 26126 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin (21.04.2022 tarihinde yapılan değişiklik öncesi) genel esaslar başlıklı 6’ncı maddesinin 2’nci fıkrasında:
“(Ek: 15/9/2014 - 2014/6814 md. 2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Öte yandan 237 Sayılı Taşıtlar Kanununun Tarifler başlıklı 3. maddesinde “kaptı kaçtı: Asgari iki sıra oturma yeri bulunan kapalı ve insan taşımaya mahsus taşıtlar” şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanımda da görüleceği üzere kaptıkaçtı için genel bir tanımlama yapılmış, yolcu sayısı vb. bakımdan taşıt cinsi olarak bir ayrım yapılmamıştır. Yolcu taşımacılığı yapılan minibüs ve otobüsün de bu tanıma göre kaptıkaçtı olarak belirlenebileceği görülmektedir.
2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu T cetvelinde ise; kurumların satın alacakları taşıtların azami satın alma bedelleri taşıt cinsi dikkate alınarak tek tek aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Sıra No Taşıtın Cinsi Azami Satın Alma Bedeli (TL)
1-a Binek otomobil 177.900
1-b Binek otomobil 195.700
2- Binek otomobil 63.800
3- Station-Wagon 66.750
4- Arazi binek (En az 4, en fazla 8 kişilik) 113.800
5- Minibüs (Sürücü dahil en fazla 17 kişilik) 102.900
6- Kaptıkaçtı (Arazi hizmetleri için) 149.900
7- Pick-up (Kamyonet, sürücü dahil 3 veya 6 kişilik) 91.400
8- Pick-up (Kamyonet, arazi hizmetleri için
sürücü dahil 3 veya 6 kişilik) 116.000
9- Panel 89.900
10- Midibüs (Sürücü dahil en fazla 26 kişilik) 197.400
11-a Otobüs (Sürücü dahil en az 27, en fazla 40 kişilik) 308.700
11-b Otobüs (Sürücü dahil en az 41 kişilik) 703.300
12- Kamyon (Şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az 3.501 Kg) 115.900
13- Kamyon (Şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az 12.000 Kg) 170.800
14- Kamyon (Şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az 17.000 Kg) 207.600
15- Ambulans (Tıbbi donanımlı) 208.700
16- Ambulans (Arazi hizmetleri için) 261.400
17- Pick-up (Kamyonet, cenaze arabası yapılmak üzere) 91.750
18- Motorsiklet (En fazla 600 cc.lik) 14.000
19- Motorsiklet (En az 601 cc.lik) 33.600
20- Bisiklet 3.150
21-a Güvenlik önlemli binek otomobil (Cinsi ve fiyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.)
21-b Güvenlik önlemli servis taşıtı (Cinsi ve fiyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.)
Diğer taşıtlar (Cinsi ve fiyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.)
Ayrıca Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğünün söz konusu mali yıl bütçesi hazırlığında rehber aldığı Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin eklerinde yer alan T-2 Cetvelinde kaptıkaçtı ve minibüs taşıt cinsi olarak ayrı ayrı tanımlanmıştır.
Artan oranlı bir servet vergisi olan Motorlu Taşıtlar Vergisi, daha adaletli bir vergi sisteminin sağlanması için tüm araç tiplerinin en ince ayrıntısına kadar belirlendiği 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununda düzenlenmiştir. Kamu gelirleri içindeki payın çoğunluğunun vergi gelirleri olduğu göz önüne alındığında, kamu gelirlerinin artırılması için Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununda araç cinsleri Taşıtlar kanununa göre daha ayrıntılı ele alınmıştır. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun tanımlar başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasının 4. bendinde “minibüs: yapısı itibarıyla sürücüsü dahil dokuz ile on yedi oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır.” şeklinde, 6. bendinde ise “kaptıkaçtı: şoföründen başka, oturmaları şartıyla en çok yedi yolcu alabilen, insan taşımak için imal edilmiş olan ve bu maksatla kullanılan, yerle temas halinde dört tekerleği bulunan, şekil ve yapılışı itibarıyla otomobilden farklı olan motorlu taşıtlardır (Carry-all, Travel-all, Jeep-station ve benzerleri bu sınıfa dahildir.)” şeklinde ayrı ayrı tanımlanmıştır.
Sonuç olarak 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununda ve 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu T cetvelinde kaptıkaçtı ve minibüs ayrı ayrı tanımlanarak farklı taşıtlar olduğu belirlenmiştir. Ancak 237 Sayılı Taşıtlar Kanununda ise kaptıkaçtı için daha genel bir tanımlama yapılmıştır. Sorguya esas olan 2020/278807 ihale kayıt numaralı Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi teknik şartnamesinde minibüslerin 16+1 kişilik araç belirlendiği ve bu araçların da Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu ve Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun ekli T cetveline göre kaptıkaçtı değil minibüs tanımına girdiği görülmektedir. Tüm bu hususlar dikkate alındığında söz konusu aracın %2 kasko sınırlaması kapsamında olmadığı değerlendirilmektedir.
Bu itibarla; Kiralanan minibüs cinsi taşıtların aylık kiralama bedellerinin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’de belirtilen kasko sigortası değerinin %2’sini aşması hususuyla ilgili olarak; ilişilecek husus bulunmadığına, işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanun’un 55’inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
Azınlık Görüşü;
Üye …. ve Üye …. azınlık görüşlerinde; “Kiralanan minibüs cinsi taşıtların aylık kiralama bedellerinin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’de belirtilen kasko sigortası değerinin %2’sini aşması hususuyla ilgili olarak;
237 sayılı Taşıt Kanununun 3 üncü maddesinde yer alan tarifler, Esas ve Usullerin 4 üncü maddesinde yapılan taşıt tanımı ve 6 ncı maddesinde belirtilen taşıtların kapsamı içerisinde değerlendirilmesi; dolayısıyla bu taşıtların kiralanması sürecinde Esas ve Usullerin 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrasının (a) bendinde belirtilen aylık kiralama bedeline yönelik sınıra uyulması gerektiği düşünüldüğünden, Sayıştay Temyiz Kurulunun 06.07.2018 tarih ve 44945 sayılı Kararı doğrultusunda Raporda belirtilen sorumlular adına tazmine hükmedilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir..” demişlerdir.
Belediyesince ihale edilmiş olup … Taşımacılık Turizm Sanayi Ticaret Limited Şirketi yükleminde bulunan … ihale kayıt numaralı ve … TL sözleşme bedelli “Belediye Hizmetlerinin Yürütülmesi İçin Hizmet Aracı Kiralanması ve Yardımcı Personel Destek Alım İşi” kapsamında kiralanan minibüs cinsi taşıtların aylık kiralama bedellerinin kasko sigortası değerinin %2’sini aşması ve yükleniciye bu tutarlar üzerinden ödeme yapılması suretiyle kamu zararına neden olunduğu iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;
01.04.2006 tarih ve 26126 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin (21.04.2022 tarihinde yapılan değişiklik öncesi) genel esaslar başlıklı 6’ncı maddesinin 2’nci fıkrasında:
“(Ek: 15/9/2014 - 2014/6814 md. 2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Öte yandan 237 Sayılı Taşıtlar Kanununun Tarifler başlıklı 3. maddesinde “kaptı kaçtı: Asgari iki sıra oturma yeri bulunan kapalı ve insan taşımaya mahsus taşıtlar” şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanımda da görüleceği üzere kaptıkaçtı için genel bir tanımlama yapılmış, yolcu sayısı vb. bakımdan taşıt cinsi olarak bir ayrım yapılmamıştır. Yolcu taşımacılığı yapılan minibüs ve otobüsün de bu tanıma göre kaptıkaçtı olarak belirlenebileceği görülmektedir.
2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu T cetvelinde ise; kurumların satın alacakları taşıtların azami satın alma bedelleri taşıt cinsi dikkate alınarak tek tek aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Sıra No Taşıtın Cinsi Azami Satın Alma Bedeli (TL)
1-a Binek otomobil 177.900
1-b Binek otomobil 195.700
2- Binek otomobil 63.800
3- Station-Wagon 66.750
4- Arazi binek (En az 4, en fazla 8 kişilik) 113.800
5- Minibüs (Sürücü dahil en fazla 17 kişilik) 102.900
6- Kaptıkaçtı (Arazi hizmetleri için) 149.900
7- Pick-up (Kamyonet, sürücü dahil 3 veya 6 kişilik) 91.400
8- Pick-up (Kamyonet, arazi hizmetleri için
sürücü dahil 3 veya 6 kişilik) 116.000
9- Panel 89.900
10- Midibüs (Sürücü dahil en fazla 26 kişilik) 197.400
11-a Otobüs (Sürücü dahil en az 27, en fazla 40 kişilik) 308.700
11-b Otobüs (Sürücü dahil en az 41 kişilik) 703.300
12- Kamyon (Şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az 3.501 Kg) 115.900
13- Kamyon (Şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az 12.000 Kg) 170.800
14- Kamyon (Şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az 17.000 Kg) 207.600
15- Ambulans (Tıbbi donanımlı) 208.700
16- Ambulans (Arazi hizmetleri için) 261.400
17- Pick-up (Kamyonet, cenaze arabası yapılmak üzere) 91.750
18- Motorsiklet (En fazla 600 cc.lik) 14.000
19- Motorsiklet (En az 601 cc.lik) 33.600
20- Bisiklet 3.150
21-a Güvenlik önlemli binek otomobil (Cinsi ve fiyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.)
21-b Güvenlik önlemli servis taşıtı (Cinsi ve fiyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.)
Diğer taşıtlar (Cinsi ve fiyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.)
Ayrıca Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğünün söz konusu mali yıl bütçesi hazırlığında rehber aldığı Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin eklerinde yer alan T-2 Cetvelinde kaptıkaçtı ve minibüs taşıt cinsi olarak ayrı ayrı tanımlanmıştır.
Artan oranlı bir servet vergisi olan Motorlu Taşıtlar Vergisi, daha adaletli bir vergi sisteminin sağlanması için tüm araç tiplerinin en ince ayrıntısına kadar belirlendiği 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununda düzenlenmiştir. Kamu gelirleri içindeki payın çoğunluğunun vergi gelirleri olduğu göz önüne alındığında, kamu gelirlerinin artırılması için Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununda araç cinsleri Taşıtlar kanununa göre daha ayrıntılı ele alınmıştır. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun tanımlar başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasının 4. bendinde “minibüs: yapısı itibarıyla sürücüsü dahil dokuz ile on yedi oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır.” şeklinde, 6. bendinde ise “kaptıkaçtı: şoföründen başka, oturmaları şartıyla en çok yedi yolcu alabilen, insan taşımak için imal edilmiş olan ve bu maksatla kullanılan, yerle temas halinde dört tekerleği bulunan, şekil ve yapılışı itibarıyla otomobilden farklı olan motorlu taşıtlardır (Carry-all, Travel-all, Jeep-station ve benzerleri bu sınıfa dahildir.)” şeklinde ayrı ayrı tanımlanmıştır.
Sonuç olarak 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununda ve 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu T cetvelinde kaptıkaçtı ve minibüs ayrı ayrı tanımlanarak farklı taşıtlar olduğu belirlenmiştir. Ancak 237 Sayılı Taşıtlar Kanununda ise kaptıkaçtı için daha genel bir tanımlama yapılmıştır. Sorguya esas olan 2020/278807 ihale kayıt numaralı Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi teknik şartnamesinde minibüslerin 16+1 kişilik araç belirlendiği ve bu araçların da Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu ve Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun ekli T cetveline göre kaptıkaçtı değil minibüs tanımına girdiği görülmektedir. Tüm bu hususlar dikkate alındığında söz konusu aracın %2 kasko sınırlaması kapsamında olmadığı değerlendirilmektedir.
Bu itibarla; Kiralanan minibüs cinsi taşıtların aylık kiralama bedellerinin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’de belirtilen kasko sigortası değerinin %2’sini aşması hususuyla ilgili olarak; ilişilecek husus bulunmadığına, işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanun’un 55’inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
Azınlık Görüşü;
Üye …. ve Üye …. azınlık görüşlerinde; “Kiralanan minibüs cinsi taşıtların aylık kiralama bedellerinin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’de belirtilen kasko sigortası değerinin %2’sini aşması hususuyla ilgili olarak;
237 sayılı Taşıt Kanununun 3 üncü maddesinde yer alan tarifler, Esas ve Usullerin 4 üncü maddesinde yapılan taşıt tanımı ve 6 ncı maddesinde belirtilen taşıtların kapsamı içerisinde değerlendirilmesi; dolayısıyla bu taşıtların kiralanması sürecinde Esas ve Usullerin 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrasının (a) bendinde belirtilen aylık kiralama bedeline yönelik sınıra uyulması gerektiği düşünüldüğünden, Sayıştay Temyiz Kurulunun 06.07.2018 tarih ve 44945 sayılı Kararı doğrultusunda Raporda belirtilen sorumlular adına tazmine hükmedilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir..” demişlerdir.
Kararla ilgili sorunuz mu var?