MAKTU MESAİ ÜCRETİ

… Belediyesinde veri hazırlama kontrol işletmeni (VHKİ) kadrosunda bulunan personele mevzuata aykırı olarak aylık maktu fazla mesai ücreti ödenmesi sonucu … TL kamu zararına neden olunduğu hususunun sorgu konusu edildiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 51’inci maddesinde; zabıta hizmetlerinin kesintisiz olarak yürütüleceği, zabıta personelinin çalışma süresi ve saatlerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenleneceği ve belediye zabıta ve özel güvenlik hizmetlerinde fiilen çalışanlara, fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu mesai ücretinin ödeneceği,

11.04.2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinin birinci fıkrasında ise; zorunlu hallerde, belediye memurlarından ihtiyacı karşılayacak sayıda personelin, zabıta biriminin sadece büro hizmetlerinde geçici olarak görevlendirilebileceği,

Hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca 31.12.2019 tarih ve 30995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2020 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (K) Cetveli’nde ise; maktu mesai olarak ödenecek tutar, Ankara, İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindekiler için 744 TL olarak belirlenmiş olup, zabıta biriminde destek hizmeti yürüten personele aylık maktu mesai ücreti ödenmeyeceği düzenlenmiştir.

Diğer yandan, 11.04.2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliğinin “Zabıta memurluğuna atanma şartları” başlıklı 13’üncü maddesinde zabıta memurluğuna atanabilmek için özel şartlar (fiziki şartlar ve sınav şartı) belirlenmiş, 14.11.2017 tarihinde yapılan yönetmelik değişliği ile bu şartlar genişletilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca, atanabilmek için gerekli şartları sağlayan ve zabıta memurluğuna atanan zabıta memurlarına, fiilen zabıta görevi yapmaları karşılığında aylık maktu mesai ücreti ödenebileceği, buna karşın zabıta biriminin sadece büro hizmetlerinde geçici olarak görevlendirilen personele ise aylık maktu mesai ücreti ödenemeyeceği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede; zabıta biriminde destek (büro) hizmetlerini ifa etmek üzere görevlendirildiği halde fiilen zabıta hizmeti gördürülen veri hazırlama ve kontrol işletmeni … ve …’a yapılan aylık maktu fazla çalışma ücreti ödemesinin mevzuatına uygun olmadığı; zabıta memuru kadrosunda bulunduğu ve 12.03.2020 tarihine kadar fiilen zabıta hizmeti görevini yürüten …’e yapılan maktu mesai ücreti ödemesinin ise mevzuatına uygun olduğu, görülmüştür.

Her ne kadar sorumlularca yapılan savunmalarda, adı geçen personelin hizmet gerekleri nedeniyle zabıta olarak görevlendirildikleri ve zabıta memurluğu görevinin bilfiil yerine getirildiği ifade edilmişse de, adı geçen kişilerin zabıta memuru kadrolarında çalışabilmek için gerekli özel atama şartlarına sahip olmadan fiilen zabıta memuru olarak görevlendirilmeleri mevzuata uygun bulunmamaktadır. Bununla birlikte, diğer birimlerden zabıta birimine geçici olarak görevlendirilme yapılmasına izin veren mevzuat hükmü ise, kişilerin zabıta biriminde ancak destek personeli olarak çalıştırılabileceğini, bunun ötesine ise geçilemeyeceğini ifade etmektedir. Bu nedenle, söz konusu kişilerin maktu mesai ücreti alabilmeleri için fiili olarak zabıta memurluğu görevini yürütmeleri ve bu görevleri yerine getirirken de zabıta kadrolarında bulunmaları şartlarının birlikte oluşması gerekmektedir.

5018 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinde harcama yetkililerinin, 33’üncü maddesinde ise gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğundan bahsedilmiştir. Buna göre;

“Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32’nci maddede;

“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”,

“Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddede ise;

“Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.

Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar.”,

Denilmektedir.

Açıklanan gerekçelerle, söz konusu hatalı uygulama nedeniyle oluşan kamu zararından harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisinin sorumluluğu bulunmaktadır.

Bu itibarla, … Belediyesinde veri hazırlama kontrol işletmeni (VHKİ) kadrosunda bulunan personele mevzuata aykırı olarak aylık maktu fazla mesai ücreti ödenmesi sonucu … TL kamu zararına neden olunduğu ileri sürülmekte ise de; yukarıda belirtilen tarihlerde zabıta kadrosunda bulunan …’e yapılan … TL maktu mesai ücreti ödemesinin mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından, bu tutar için ilişilecek bir husus bulunmadığına,

Kalan ve zabıta biriminde destek (Büro) hizmetlerini ifa etmek için geçici olarak görevlendirilen veri hazırlama ve kontrol işletmeni … ve …’a yapılan maktu mesai ücreti ödemesi sonucu neden olunan … TL tutarındaki kamu zararının ise;

-… TL’sinin; Harcama Yetkilisi … (Belediye Başkan Yardımcısı) ile Gerçekleştirme Görevlisi …’ye (Şef),

-… TL’sinin ise; Harcama Yetkilisi … (Belediye Başkanı) ile Gerçekleştirme Görevlisi …’e (VHKİ),

Ortaklaşa ve zincirleme,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine, anılan Kanunun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,

Oy birliğiyle,

Karar verildi.